...Είναι ενδιαφέρον που πέντε χρόνια αργότερα κέρδισα μια παρτίδα χρησιμοποιώντας μια ίδια μέθοδο στο διεθνές τουρνουά στη Γιουγκοσλαβία - συνεχίζει ο Γκάρι Κασπάροβ. Λευκά: Γιάσερ Σεϊράβαν (ΗΠΑ) Ρδ3, Στρ. α4, ε4, ζ5, θ4(5). Μαύρα: Γκάρι Κασπάροβ (ΕΣΣΔ) Ργ5, Στρ. α5, β4, ζ6, θ5(5). Είναι φανερό ότι ο μαύρος βασιλιάς μπορεί να προχωρήσει κοντά στα πιόνια της πλευράς του βασιλιά. 47...β3 48. Ργ3 β2 49. Ρβ2 Ρδ4, αλλά μετά από 50. Ρβ3 Ρε4 51. Ργ4 Ρζ5 52. Ρβ5 Ρη4, το φινάλε βασιλισσών που θα προκύψει θα είναι ισοπαλία. Ομως, άδραξα την ευκαιρία να εκμεταλλευθώ μια μακρινή «αντίθεση», παραχωρώντας την κίνηση στον αντίπαλο και φτάνοντας έτσι σε ένα τσούκτσβανγκ (αναγκαστική κίνηση). 47...Ργ6! 48. Ργ4 Ργ7! 49. Ρδ3 Ρδ7! Με την απειλή του ελεύθερου πιονιού «β» και με τη μέθοδο της μακρινής αντίθεσης, έφερα την ίδια θέση, αλλά αυτή τη φορά να παίζουν τα λευκά. Τώρα ο μαύρος βασιλιάς είναι έτοιμος για μια πορεία νίκης προς το «γ5». 50. Ρε3 Ργ6 51. Ρδ3 Ργ5 52. Ρε3 β3! Η μοναδική κίνηση. Το «φυσικό» 52... Ργ4 θα οδηγούσε σε ισοπαλία μετά από 53. ε5! Ρδ5 54. ε6! Ρδ6.

Στη θέση του διαγράμματος ο λευκός παίζει 53. Ρδ3 Ρβ4 54. ε5 Ρα3! Πάλι η μοναδική κίνηση! Μετά από 54... β2; 55. Ργ2 Ρα3 56. Ρβ1, ο λευκός κερδίζει. Τώρα η παρτίδα φτάνει στο λογικό τέλος της. 55. εζ6 β2 56. Ργ2 Ρα2 57. ζ7 β1=Β+ και για ένα χαμένο τέμπο, ο λευκός εγκαταλείπει.

Στην παρτίδα που ακολουθεί με τον Μίλαν Βούκιτς στη Γιουγκοσλαβία, στο πρωτάθλημα Ευρωπαϊκών Ομάδων, η γνώση μου για τις θέσεις των πιονιών στο φινάλε, με έσωσε για τρίτη φορά και με έβγαλε από τον κόπο να παίξω ένα πολύωρο φινάλε. Ο αντίπαλός μου έπαιζε με τα μαύρα και η θέση ήταν: Λευκά: Ργ2, Πε1, Αγ3, Στρ. α5, β2, γ4, ζ4, η4, θ5 (9) Μαύρα: Ργ6, Πδ6, Ιζ6, Στρ. α6, β7, ε6, ζ7, η7, θ6 (9). Ο λευκός έχει ένα πλεονέκτημα θέσης, ο ισχυρός αξιωματικός και ο δυνατός σχηματισμός των πιονιών, περιορίζει τον μαύρο στην 6η και 7η οριζόντια γραμμή. Κατά κανόνα, η εκμετάλλευση των θεσιακών πλεονεκτημάτων απαιτεί πολύ χρόνο. Αλλά όμως σ' αυτή την περίπτωση το παιχνίδι τελειώνει απότομα.

Πρώτα, ο λευκός αλλάζει τον ισχυρό αξιωματικό, 36. Αζ6 ηζ6 και μετά τον πύργο, 37. Πδ1. Ο μαύρος μπορεί να εγκαταλείψει, γιατί το φινάλε των πιονιών μετά από 37... Πδ1 38. Ρδ1 Ρδ6 39. η5! κερδίζεται εύκολα για το λευκό. Λοιπόν, ο μαύρος υπερέχει κατά ένα πιόνι στην πλευρά του βασιλιά, αλλά λόγω των διπλωμένων πιονιών στην κάθετο «ζ», δεν μπορεί να εμποδίσει τον λευκό από το να αποκτήσει ένα ελεύθερο πιόνι.

Βέβαια, ο μαύρος Ρουά είναι μέσα στο τετράγωνο προαγωγής με 39... ζη5 40. ζη5 Ρε7 41. ηθ6 Ρζ8, αλλά τότε ο λευκός θα επικρατήσει στην άλλη πλευρά της σκακιέρας με 42. β4 Ρη8 43. β5 και το δεύτερο ελεύθερο πιόνι είναι ακαταμάχητο. Ζητώ συγνώμη που παρουσιάζω παραδείγματα δικής μου εμπειρίας, αλλά πιστεύω ότι είναι ωφέλημα για τη γνώση του ειδικού αυτού φινάλε.

Σας συμβουλεύω να μελετήσετε καλά τα φινάλε του σκακιού. Ειδικά από τα βιβλία των Καπαμπλάνκα («Οι τελευταίες διαλέξεις σκακιού 1941»), Γιούρι Αβερμπαχ, το πολύτιμο («Φινάλε Σκακιού»).

Στο επόμενο: Το α' μέρος του 21ου μαθήματος.