«Στα προηγούμενα μαθήματά μας ασχοληθήκαμε με τις μεθόδους άμυνας που βασίζονται σε υπερβολική προφύλαξη και προσπάθειες για τη βελτίωση του συντονισμού των κομματιών. Ομως, το σκάκι σήμερα έγινε πιο πολύπλοκο και δυναμικό απ' ό,τι ήταν πριν 75 χρόνια. Η τέχνη της επίθεσης έγινε πιο σύνθετη και πονηρή.

Αυτό με τη σειρά του έχει προκαλέσει αλλαγές στην τέχνη της άμυνας. Με άλλα λόγια, το ακόνισμα του σπαθιού πήγε "χέρι με χέρι" με το δυνάμωμα της ασπίδας. Ετσι ο ρόλος της ενεργητικής άμυνας που αποσκοπεί στη δημιουργία αντι-απειλών, έχει αυξηθεί σημαντικά.

Ημουν τυχερός που συναντούσα συχνά τον αξέχαστο Παγκόσμιο Πρωταθλητή και έξοχο ακαδημαϊκό σκακιού Τιγκράν Πετροσιάν. Αφειδώς μοίρασε με μένα την ανεκτίμητη πείρα του και οι συναντήσεις μου με αυτόν το δάσκαλο της άμυνας με βοήθησαν πολύ. Για παράδειγμα, χρειάστηκε πολλή ώρα για να καταλάβω πότε η φαινομενικά ακαταμάχητη επίθεσή μου είχε ματαιωθεί, στο παιχνίδι μας στο σούπερ τουρνουά στο Τίλμπουργκ το 1981. Ας σταθούμε στην παρτίδα αυτή:

Γκάρι Κασπάροβ εναντίον Τιγκράν Πετροσιάν. Λευκά: Ρη1, Βδ3, Πβ3, Πγ2, Αη2, Αδ2, Ιγ4, Στρ. α4, δ4, ε3, ζ4, η5, θ3 (13). Μαύρα: Ρα7, Βε7, Πβ8, Πγ8, Αγ7, Ιδ7, Ιδ5, Στρ. α6, β7, γ6, ε6, ζ5, η6, η7 (14).

Εχοντας θυσιάσει ένα πιόνι στο άνοιγμα, κατάφερα να περιορίσω τα κομμάτια του μαύρου. Είναι φανερό όμως ότι ο μαύρος βασιλιάς δεν τοποθετήθηκε καλά. Η απειλή είναι "α5" και δεν είναι καθαρό πώς θα αποκρούσει τις κινήσεις Πβ2 και Ββ1. Η θέση των μαύρων κομματιών κάνει την άμυνα του μαύρου παθητική και χωρίς υποσχέσεις γι' αυτό ο Πετροσιάν δοκιμάζει μια απελπισμένη κίνηση. 30...β5 31. αβ γβ5 32. Πα2! Μας εντυπωσιάζει το γεγονός ότι ο μαύρος βρίσκεται στην άκρη του γκρεμού και η καταστροφή της βασίλισσάς του στις ανοικτές στήλες φαίνεται αναπόφευκτη. Ωστόσο, από εδώ και πέρα ο Τιγκράν βρίσκει κινήσεις που μετατρέπουν όλο το παιχνίδι σε μυστικιστικό θέαμα: 32...Ρβ7! Οι περισσότεροι καλοί παίκτες θα προτιμούσαν 32... Αδ6, χάνοντας το πιόνι με μια κατώτερη θέση (33. Πβ5 Πβ5 34. Ιδ6 Βδ6 35. Ββ5), αλλά αποφεύγοντας μια καταστροφή. Τώρα, ξεφεύγοντας από ένα κάρφωμα, ο μαύρος Ρουά πέφτει σε άλλα δύο καρφώματα.

Πραγματικά δεν καταλαβαίνω πώς ο διακεκριμένος αντίπαλός μου σκέφθηκε ότι ο βασιλιάς του θα ήταν ασφαλής στο β7 αλλά η απόφασή του αυτή με επηρέασε αναπάντεχα. Θα μπορούσα να καταλάβω και την επιθετική δύναμη των κομματιών μου, αλλά μετά από αυτή την απροσδόκητη κίνηση θόλωσε το μυαλό μου. 33. Αβ4; (βλέπε διάγραμμα). Παράξενο όμως, αυτή η φαινομενικά φυσιολογική κίνηση είναι σοβαρό λάθος. Ηξερα καλά ότι το δ5 είναι η βάση του μαύρου, αλλά δεν έβλεπα κανένα τρόπο να κερδίσω. Οταν επέστρεψα στη Μόσχα βρήκα τον τρόπο της νίκης. (33. Ια3! Αβ6 34. Ιγ2! Πα8 35. Ιβ4 Βδ6 36. ε4! ζε4 37. Βε4 Πα7 38. Βη6 Αδ4+ 39. Ρθ1 Ι7β6 40. ζ5! Οπως βλέπετε, η νίκη δεν ήταν εύκολη και χρειάστηκε πολλή ώρα. Επρεπε - την ώρα της παρτίδας - να διεισδύσω βαθιά στα μυστικά της θέσης)».

(Συνεχίζεται)