«Αποφασισμένος να διασφαλίσει ομαλή μετάβαση στην εξουσία» δήλωσε, σε βραδινό διάγγελμά του, ο Χόσνι Μουμπάρακ προαναγγέλλοντας ότι δε θα είναι υποψήφιος αλλά θα παραμείνει στην προεδρία μέχρι τις εκλογές του Σεπτέμβρη
Η πλατεία ήταν γεμάτη... |
Σε όλες τις περιπτώσεις, η παρουσία του στρατού ήταν περισσότερο από έντονη. Στρατιώτες μαζί με ομάδες περιφρούρησης πολιτών έλεγχαν τους διαδηλωτές και περιπολούσαν, αλλά δεν επενέβησαν, καθώς, σε γενικές γραμμές, όλες οι διαδηλώσεις κύλησαν ομαλά, σε αντίθεση με το αεροδρόμιο, όπου επικρατεί χάος καθώς δεκάδες χιλιάδες ξένοι συνωστίζονται για να εγκαταλείψουν τη χώρα, ενώ δεκάδες κυβερνήσεις αποστέλλουν εκτάκτως αεροσκάφη.
Οσο περισσότερο περνούν οι ώρες, τόσο πιο ξεκάθαρο γίνεται ότι οι ελιγμοί Μουμπάρακ δε φέρνουν αποτελέσματα. Ο αντιπρόεδρος Ομάρ Σουλεϊμάν (πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών και κύριος διαμεσολαβητής για το Παλαιστινιακό στο Ισραήλ) κάλεσε όλες τις αντιπολιτευόμενες δυνάμεις σε διάλογο, κάτι που απέρριψε ο αλ Μπάρανταϊ, θέτοντας ως όρο διαλόγου την αποχώρηση Μουμπάρακ «ως την Παρασκευή». Μια πληθώρα «μεταρρυθμίσεων» (οικονομικά βοηθήματα, συνταγματικές, εκλογικές και νομοθετικές αλλαγές κλπ.) προανήγγειλε, εις μάτην, και ο νέος πρωθυπουργός.
Μπορεί τελικά οι διοργανωτές των διαμαρτυριών να μη συγκέντρωσαν, στο Κάιρο, το ένα εκατομμύριο διαδηλωτές που είχαν διακηρύξει, αναμφιβόλως, όμως, έγινε μια πραγματική επίδειξη δύναμης, που σίγουρα ενισχύθηκε από τη στάση του στρατού, ο οποίος χαρακτήρισε «νόμιμα και κατανοητά» τα λαϊκά αιτήματα. Εκτιμήσεις συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι η ηγεσία του στρατού έχει, ήδη, εισέλθει σε παρασκηνιακές διαβουλεύσεις τόσο με προσωπικότητες του καθεστώτος, όσο και με αντιπολιτευόμενες αλλά και ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (π.χ. ΗΠΑ), προκειμένου να απεργαστούν «ένα σχέδιο αξιοπρεπούς και ασφαλούς, για όλους, εξόδου του Μουμπάρακ - που προέρχεται από το στρατό - από την πολιτική σκηνή».
Σύμφωνα με πηγές, ο αρχηγός του αιγυπτιακού ΓΕΣ, Σάμι Εναν, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ο στρατός ν' αναλάβει «μεταβατικό ρόλο», προκειμένου να διατηρήσει τη σταθερότητα και την ασφάλεια της χώρας μέχρις ότου διεξαχθούν νέες εκλογές. Ενδεικτικό, άλλωστε, είναι ότι και η πιο μεγάλη αντιπολιτευτική (ισλαμιστική) οργάνωση, οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι», φέρεται να έχει αποδεχτεί μια τέτοια προοπτική.
Τα σενάρια αυτά, ή και άλλα, φαίνεται ότι είναι αυτά που συζητιούνται ανοιχτά ή λιγότερο ανοιχτά, στις αλλεπάλληλες συνεδριάσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας στην Ουάσιγκτον με τη συμμετοχή όλων των μυστικών υπηρεσιών της χώρας, αλλά και στις επαφές που έχει τόσο με την αντιπολίτευση όσο με συνεργάτες του Μουμπάρακ (και πιθανότατα με τον ίδιο), ο ειδικός απεσταλμένος του Προέδρου Ομπάμα, Φρανκ Ουάιζνερ, ο οποίος υπήρξε πρέσβης στο Κάιρο. Παράλληλα, εκτενή τηλεφωνική συνομιλία φέρεται να είχε με τον επικεφαλής της ομοσπονδίας αντιπολιτευόμενων οργανώσεων και πρώην επικεφαλής της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, Μουχάμαντ αλ Μπάρανταϊ, η Αμερικανίδα πρέσβειρα στο Κάιρο, Μάργκαρετ Σκομπέι.
Τις προσπάθειες του αμερικανικού ιμπεριαλισμού να εξευρεθεί «ασφαλής» εναλλακτική λύση, με την οποία «να ολοκληρωθεί η πειθαρχημένη δημοκρατική μετάβαση της χώρας» (όπως επαναλαμβάνουν στωικά οι Αμερικανοί αξιωματούχοι) επηρεάζουν σαφώς και οι ισραηλινές ανησυχίες για την επόμενη μέρα, καθώς η Αίγυπτος, υπό τον Μουμπάρακ, υπήρξε σταθερή στη συμφωνία ειρήνης του Καμπ Ντέιβιντ (1979). Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν έκρυψε την αγωνία του, επιμένοντας ότι «η συμφωνία θα πρέπει να τηρηθεί» και προειδοποιώντας, διά της διπλωματικής οδού, σειρά ευρωπαϊκών πρωτευουσών να «μην εμφανίζονται τόσο επικριτικές με τον Μουμπάρακ, αν δεν έχουν ανάλογης κατεύθυνση σίγουρη εναλλακτική πρόταση, γιατί αν η Αίγυπτος πέσει στα χέρια φανατικών ισλαμιστών ή βυθιστεί στην αστάθεια, τότε ολόκληρη η περιοχή κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα».
Ρόλο στα τεκταινόμενα έσπευσε να «διεκδικήσει» με ένα λογύδριο «περί ελευθεριών και ματαιότητας των εγκοσμίων» και ο Τούρκος πρωθυπουργός, καλώντας, ουσιαστικά, τον Μουμπάρακ να εγκαταλείψει την εξουσία και προβάλλοντας την Τουρκία και τη διαχείριση της εξουσίας από το κόμμα του ως «καλό παράδειγμα».
Την απόφασή του να μην είναι υποψήφιος ούτε ο ίδιος αλλά ούτε ο γιος του στις προεδρικές εκλογές του Σεπτέμβρη αλλά και την «αποφασιστικότητά του» να «υπηρετήσει τη χώρα του, διασφαλίζοντας σταθερότητα και ειρήνη αλλά και ομαλή μετάβαση στην εξουσία» τους μήνες που του απομένουν στην προεδρία γνωστοποίησε ο Αιγύπτιος πρόεδρος, σε έκτακτο τηλεοπτικό του διάγγελμα. Ο Χόσνι Μουμπάρακ προανήγγειλε αλλαγή του άρθρου 67 του συντάγματος, έτσι ώστε να τεθούν όρια στην εξουσία του όποιου προέδρου ακολουθήσει και επιτέθηκε εμμέσως στην αντιπολίτευση αναφερόμενος «σε όσους αρνούνται το διάλογο» αυτήν την «εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή για τη χώρα».
Οι πρώτες εκτιμήσεις ανέφεραν ότι είναι πολύ πιθανό το διάγγελμα Μουμπάρακ να μην ικανοποιήσει τους διαδηλωτές. Επιφυλακτικές ήταν και οι πρώτες αντιδράσεις από την Ουάσιγκτον (καθώς πλήθαιναν οι πληροφορίες που ήθελαν τον πρόεδρο Ομπάμα να είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Μουμπάρακ) εμφανίζοντας την αμερικανική ηγεσία να ανησυχεί ότι οι διαβεβαιώσεις Μουμπάρακ έρχονται πολύ αργά για να σταματήσουν το ποτάμι της οργής.