Τα παλαιολιθικά εργαλεία που βρέθηκαν στο Ρέθυμνο και που ίσως αποτελούν απόδειξη του αρχαιότερου θαλάσσιου ταξιδιού, περιλαμβάνονται στην πρώτη δεκάδα των πιο σημαντικών αρχαιολογικών ανακαλύψεων το 2010, κατά το περιοδικό «Archaeology».

Τα παλαιολιθικά εργαλεία που βρέθηκαν στον Πλακιά Ρεθύμνου είναι ηλικίας 130.000 έως 700.000 ετών. Δεδομένου ότι η Κρήτη είναι νησί εδώ και 5 εκατομμύρια χρόνια, συμπεραίνεται ότι οι κατασκευαστές των εργαλείων αυτών έφτασαν στον τόπο μέσω θαλάσσης. Αν ισχύει αυτό, τότε η ιστορία της ναυσιπλοΐας μεταφέρεται 100.000 χρόνια πίσω, αφού η αποίκιση της Αυστραλίας χρονολογείται ως το αρχαιότερο θαλάσσιο ταξίδι, πριν 60.000 χρόνια.

Ο καθηγητής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Βοστόνης, Κέρτις Ράνελς, που συμμετείχε στις έρευνες στην Κρήτη, θεωρεί ότι οι αρχαίοι αυτοί ναυτικοί διέσχισαν τουλάχιστον 40 μίλια ανοιχτής θάλασσας, ενώ ο τεράστιος αριθμός των εργαλείων (μικρά τσεκούρια, ξέστρες, λεπίδες) δείχνει ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένη μετάβαση, αλλά για πολλές που δημιούργησαν ολόκληρο πληθυσμό.

Τα ευρήματα μοιάζουν πολύ με αυτά που χρησιμοποιούσαν ο Homo erectus και ο Homo heidelbergensis (Χαϊδελβέργειος Ανθρωπος), εξαφανισμένο είδος, πρόγονος του Νεάτερνταλ και του Homo Sapiens.

Ανάμεσα στις άλλες αρχαιολογικές ανακαλύψεις συγκαταλέγονται η ανακάλυψη του τάφου του Εκατόμνου (4ος αι. π.Χ.), σατράπη της Καρίας, πατέρα του Μαυσώλου, για τον οποίο χτίστηκε ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού. Η ανακάλυψη επιτεύχθηκε από τη σύλληψη από τις τουρκικές αρχές (Αύγουστος 2010) δέκα αρχαιοκαπήλων που οδήγησαν στην ανεύρεση του τάφου.

Στη Γουατεμάλα, ένα χαντάκι λαφυραγωγών οδήγησε τους αρχαιολόγους στην ανεύρεση μιας ασύλητης κρύπτης με μακάβρια αντικείμενα (δάχτυλα, δόντια, αποτεφρωμένα νήπια, πιθανότατα υπολείμματα ανθρωποθυσιών), που ήταν τοποθετημένα ακριβώς δίπλα σε τάφο του 350 μ.Χ., με τα λείψανα ενός άνδρα με περίτεχνη ενδυμασία, πιθανότατα ιδρυτή δυναστείας. Τα ευρήματα ανακαλύφθηκαν κάτω από την πυραμίδα Ελ Ντιάμπλο, στην πόλη των Μάγια Ελ Ζοτζ.