Ο λόφος της Πνύκας, με θέα τα μνημεία της Ακρόπολης

Η μελέτη συζητήθηκε προχτές από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Σωστότερα, συζητήθηκαν ορισμένα «κομμάτια» της, γεγονός που σχολιάστηκε αρνητικά στη συνεδρίαση, αφού δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα ένας τρόπος συνολικής παρουσίασης των μελετών της ενοποίησης, που να δίνει μια πλήρη εικόνα για το τι επιχειρείται να γίνει. Αυτή η ανάγκη αποδεικνύεται και από τις πολλές αρνητικές παρατηρήσεις του ΚΑΣ για ορισμένα τμήματα της μελέτης, η οποία εγκρίθηκε.

Αντιφατικά συναισθήματα προκαλούνται από τη «φιλοσοφία» που διέπει τη συγκεκριμένη μελέτη. Μελέτη που ενοποιεί τους τρεις λόφους, ενισχύοντας την υπάρχουσα περίφραξή τους και ενοποιώντας τις εσωτερικές διάσπαρτες περιφράξεις, που δημιουργούν έτσι ένα κλειστό αρχαιολογικό πάρκο συνολικής έκτασης 700 στρεμμάτων, στο οποίο θα υπάρχει πρόσβαση από επτά περιμετρικές εισόδους, με αντίστοιχα φυλάκια. Το πάρκο αυτό θα λειτουργεί στα πρότυπα του Εθνικού Κήπου, δηλαδή θα κλείνει με τη δύση του ήλιου. Η επιλογή αυτή επιχειρεί να αποτρέψει τη χρήση του χώρου ως «στέκι» λούμπεν στοιχείων. Οπως, όμως, παρατήρησε μέλος του ΚΑΣ, για πρώτη φορά στην ιστορία, ο λόφος του Φιλοπάππου κλείνει, ουσιαστικά, για τον κόσμο, αφού, εκτός από στέκι τέτοιων στοιχείων, ο χώρος αποτελεί «το τελευταίο νυχτερινό, ρομαντικό στοιχείο της Αθήνας».

Η ενίσχυση της υπάρχουσας περίφραξης, περιμετρικά των λόφων και στο εσωτερικό τους, θα γίνει είτε με ελαφρά κιγκλιδώματα είτε με αναρριχητικά φυτά που θα καλύπτουν το συρματόπλεγμα. Για να προστατευτούν οι αρχαιότητες, αλλά και για οικονομία χρόνου, τα δίκτυα των ομβρίων θα εγκιβωτιστούν και δε θα είναι υπόγεια.

Βέβαια, κύρια είσοδος στο χώρο παραμένει το πλακόστρωτο του Πικιώνη, αλλά το φυλάκιο θα τοποθετηθεί ψηλότερα, ώστε να μείνει εκτός περίφραξης η εκκλησία του Αγ. Δημητρίου του Λουμπαδιάρη. Το ΚΑΣ ζήτησε από την εταιρία να επισκευάσει την εκκλησία και το διπλανό περίπτερο του Πικιώνη, που τώρα είναι σε άθλια κατάσταση. Η αρμόδια Εφορεία επισκευάζει συνεχώς το πλακόστρωτο, το οποίο διαρκώς καταστρέφεται από τα αυτοκίνητα.

Οι κύριες παρεμβάσεις στο χώρο θα είναι οι εξής: Κατάργηση της εσωτερικής περίφραξης του θεάτρου της Δώρας Στράτου, το οποίο θα μεταφερθεί σε παλιό λατομείο νότια του Φιλοπάππου, γιατί εκεί περνάνε αρχαίες διαδρομές. Σμίκρυνση της περίφραξης του Αστεροσκοπείου. Δημιουργία χώρου αποβίβασης τουριστών μπροστά από το εστιατόριο «Διόνυσος» (τα πούλμαν θα αποβιβάζουν και θα φεύγουν) και δημιουργία χώρου στάθμευσης ΙΧ, είκοσι θέσεων. Μεταφορά των εγκαταστάσεων του «Ηχος και Φως» εκτός του χώρου (συζητείται το πού θα πάνε). Απομάκρυνση του θεάτρου Μπαστιά. Στη θέση του θα πήγαινε το θέατρο της Δώρας Στράτου, αλλά οι ανασκαφές αποκάλυψαν μια ενδιαφέρουσα αρχαία κατασκευή. Κάτω από το θέατρο Μπαστιά περνάει η αρχαία οδός Κοίλης, η οποία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της ενοποίησης στο συγκεκριμένο χώρο. Βρέθηκε ένα τμήμα της, μήκους 350 μέτρων. Ο δρόμος διαθέτει προκατασκευασμένες αρματοδρομιές δύο κατευθύνσεων, κάτι σαν τις σημερινές σιδηροτροχιές, ώστε να ελέγχεται η κίνηση των αρμάτων! Ακριβώς στο σημείο που βρίσκεται το θέατρο Μπαστιά και σε πλάτος 21 μέτρων, οι αρματοδρομιές διακλαδώνονται με οργανωμένο τρόπο, κάτι που δείχνει ότι εκεί θα υπήρχε κάτι σαν χώρος διοδίων. Από το σημείο εκείνο τα άρματα έπαιρναν την κεντρική αρτηρία για το λιμάνι του Πειραιά.

Επίσης ανακαλύφθηκαν ίχνη του Θεμιστοκλείου Τείχους, των Μακρών Τειχών του Περικλή και πλήθος λαξευτών κτισμάτων - σπιτιών και μαγαζιών των τριών αρχαίων δήμων που περιέκλειαν το λόφο (Μελίτης, Κολλυτού και Κοίλης), τα οποία θα αναδειχτούν.

Αξίζει να μεταφέρουμε την ορθότατη άποψη μέλους του ΚΑΣ, ότι «όλες αυτές οι παρεμβάσεις, όχι μόνο μπορούσαν να γίνουν από το ίδιο το ΥΠΠΟ, αλλά και να υλοποιηθούν, ακόμη και με λιγότερο κόστος από αυτό της Μελέτης Ενοποίησης»...