Κυριακή 4 Ιούλη 2010
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η θεοποίηση του κέρδους εκθρέφει «τέρατα»

Την Πολιτική Κωμωδία του Αριστοφάνη «Αχαρνής», επέλεξε για την καλοκαιρινή παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, γιατί όπως λέει ο καλλιτεχνικός διευθυντής και σκηνοθέτης της παράστασης, Σωτήρης Χατζάκης, «βλέπουμε μια δραματική αντιστοιχία του τότε με το σήμερα. Πόλεμος τότε, οικονομικός πόλεμος σήμερα, πτώση των αξιών, πολιτισμική παρακμή.Αμφισβήτηση του πολιτικού προσωπικού όσον αφορά στην επάρκειά του, αμφισβήτηση του συστήματος.

Ολα αυτά βρίσκονται μέσα στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα στην οποία ο Δικαιόπολις επιχειρεί το εγχείρημά του. Επρεπε, λοιπόν, να μιλήσουμε γι' αυτό που γίνεται σήμερα και το πιο ενδεδειγμένο έργο ήταν οι Αχαρνής. Ενα έργο που είναι δραματικά επίκαιρο σε συνθήκες ηθικής πτώσης και πολιτισμικής παρακμής που συνοδεύουν πάντοτε την οικονομική κρίση. Η αντιστοιχία του τότε με το σήμερα, είναι ανατριχιαστική. Πόλεμος - στρατιωτικός και οικονομικός - κρίση του πολιτεύματος, δημοκρατία υψηλού κινδύνου, ηθική πτώση και πολιτισμική παρακμή».

- Θεωρείτε ότι αυτή η κρίση οργανώνεται από τα ίδια συμφέροντα που επωφελούνται από την βαρβαρότητα και τον πόλεμο και οδηγούν στην ανθρώπινη εξαθλίωση και δυστυχία;

- «Επιχειρώντας μια τομή στην ελληνική διαχρονία, επιβεβαιώνεται η παθογένεια και οι εμμονές ενός υπερτροφικού εγώ, που αντιμάχεται τη συλλογικότητα και όποιους θεσμούς νομιμοποιούν ως πρώτιστο επίτευγμα τη συνοχή του κοινωνικού ιστού. Είναι το σύστημα εκείνο που μέσα από τους κανόνες θεοποίησης του κέρδους, εξέθρεψε ό,τι πιο επιζήμιο υπήρχε για την πολιτική και οικονομική σκέψη. Αυτό το τέρας που δημιουργήθηκε ήταν αποτέλεσμα αυτής της σκέψης, η οποία να μην εκπλήσσει - γιατί εγώ οργίζομαι. Τα συστατικά στοιχεία του τέρατος αυτού βρίσκονται στον πυρήνα αυτής της οικονομικής σκέψης, που θα εκθρέφει τέτοια τέρατα γιατί έχει σκοπό το κέρδος μόνο. Δεν διακατέχεται από κανέναν ουμανισμό, καμιά αλληλεγγύη, δεν έχει κανένα σεβασμό στα συλλογικά επιτεύγματα του ανθρώπινου είδους. Ο Αριστοφάνης αντιμάχεται σε πολλά έργα του τον Κλέωνα, ο οποίος ήταν σημαντικός δημαγωγός, αλλά και έμπορος όπλων και γι' αυτό απαγόρευσε την κριτική προσώπων επί σκηνής. Οταν αυτό συνέβη, ιστορικά, είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε τις μεγάλες ουτοπίες του Αριστοφάνη, Νεφέλες, Ορνιθες. Το γεγονός όμως ότι ο ίδιος ήταν ηγέτης και έμπορος όπλων δείχνει τη διαχρονία της διαφθοράς και του σπαρακτικού δράματος συγχρωτισμού της αγοράς με την πολιτική».

- Και μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο Δικαιόπολις επιχειρεί το ατομικό του εγχείρημα σύναψης ειρήνης με τους Σπαρτιάτες, όταν αυτό μοιάζει δύσκολο να επιτευχθεί συλλογικά.

- «Πρόκειται για μια πράξη που φέρει την ποιότητα του απελπισμένου, το δικαίωμα της απόγνωσης, αλλά και το σπέρμα του αμοραλισμού, που κυοφορεί κάτι εξόχως επικίνδυνο, στον πυρήνα του κατορθώματος. Από την πράξη του Δικαιόπολι ωφελείται ο ίδιος και η οικογένειά του. Δεν πρόκειται για συλλογική έξοδο από την κατάρρευση της πόλης, αλλά για επιτυχία μιας ιδιωτείας που αποθεώνεται, αλλά δεν προσφέρει. Δεν είναι τυχαίο που ο γεωργός Δικαιόπολις μετά την παράβαση αλλάζει οικονομική βάση και γίνεται μεταπράτης, πωλητής προϊόντων της γης, ένας μπακάλης, για να σκεφτόμαστε και μαρξιστικά. Εργάζεται πάνω σε μια άλλη οικονομική βάση. Από εκείνο το σημείο θα ρυθμίζει τις προσφορές, θα ανοίγει την κάνουλα της ειρήνης, κατά το δοκούν, συντρίβοντας τον capitano Λάμαχο, μία κωμικοτραγική εκδοχή ενός θρασύδειλου, άκαπνου πολέμαρχου, παλαιάς κοπής, ενός θαμπού εθνικιστή» (;). Ο Χορός μεταστρέφεται ακολουθώντας τον Δικαιόπολι, αλλά ο πόλεμος δεν σταματά. Είναι ένα σχόλιο στην μεταστροφή μιας απελπισμένης ιδέας. Παραμένει στο ίδιο επίπεδο της ουτοπίας και επίπεδο μιας ιδιωτείας που είναι επικίνδυνη στην εξέλιξή της».

- Στο ερμηνευτικό πρόβλημα που προκαλεί σε πολλούς αναλυτές καθώς κάποιοι μιλούν για επίδειξη ακραίου ατομισμού και άλλοι για προπαγανδιστικό ρόλο που τονίζει την ταύτιση του Δικαιόπολι με το κοινό αίσθημα, η δική σας παράσταση ποια θέση παίρνει;

- «Κάπου στη μέση. Μέχρι την παράβαση ο Δικαιόπολις είναι εκφραστής της απόγνωσης και της απελπισίας του κόσμου που βλέπει την πόλη να καταρρέει, τους θεσμούς να καταρρακώνονται και τη διαφθορά να κυριαρχεί. Μέχρι εδώ τον εξωθεί στο εγχείρημα η απόγνωση και το δικαίωμα του απελπισμένου. Από κει και πέρα, όταν γίνεται διαχειριστής της ειρήνης, αρχίζουν τα προβλήματα. Σε κάθε έργο του Αριστοφάνη υπάρχει μια αρχική ιδέα η οποία όταν οργανώνεται σε ένα σύστημα παράγει ασφαλώς κωμικά αποτελέσματα, αφήνει όμως ένα μελαγχολικό μεταίσθημα, το οποίο οφείλεται κυρίως στη ζοφερή σκέψη που κάνει ο θεατής. Η μοναχικότητα του δικαιώματος στην προσωπική ειρήνη με τον εχθρό, όταν συγκρούεται με τις κρατικές συντεταγμένες και τις ιστορικές συνθήκες, παράγει ένα σπινθήρα που ή ακραία κωμικός ή ακραία τραγικός μπορεί να είναι. Οταν συμβαίνουν και τα δύο, μιλάμε για το αριστούργημα μιας ιδιοφυίας που στοχάζεται πάνω στην εύθραυστη επικαιρότητα των θεσμών και στην αδυναμία τους να τιθασεύσουν τα αρχέγονα δικαιώματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Η προσωπική ειρήνη του Δικαιόπολι, προσπερνώντας τις κατηγορίες περί προδοσίας, ανακηρύσσει ως πρωταρχικές τις αξίες της γης και της ευγονίας και δεν είναι τυχαίο που ένας γεωργός τις προτάσσει ενάντια στον πόλεμο και την καταστροφή».


Κορυφή σελίδας
Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ