Σάββατο 13 Ιούνη 2009
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 28
ΤΗΛΕ ...ΠΑΘΗ
ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ
Το σύνθημα Χικμέτ

Ναζίμ Χικμέτ: Ενα όνομα που συνδέθηκε με την αγωνιστική δράση ενός επαναστάτη ποιητή. Η θεματολογία και το ύφος του έγιναν μύθος. Η λέξη Χικμέτ ένα σύνθημα για τη μετωπική σύγκρουση με κάθε μορφής αδικία, που παράγεται από το σύστημα του καπιταλισμού. Ναζίμ, ένα καράβι, ποιητικό, όπου ταξίδευαν οι προλετάριοι όπου Γης. Ο μεγάλος Τούρκος ποιητής ήταν ταυτισμένος με τις ιδέες του σοσιαλισμού, τις οποίες και υπηρέτησε με τη ζωή και το έργο του. Ο φίλος του ζωγράφος, συνοδοιπόρος του αγώνα γράφει: «Θα μπορούσε να φωνάξει στους δεσμώτες του λαού του: Είμαι η "Επανάσταση"». Και ο θάνατός του, τον Ιούνη του 1963, τον συγκλόνισε: «Ωστε ο Ναζίμ δε ζει! Είναι αδύνατο να μένει σ' ένα φέρετρο! Ασε που κανείς δεν ξέρει τι είναι ικανός αυτός να σκαρώσει και με τον ίδιο το θάνατο. Μπορεί να γίνει πουλάκι που θα δραπετεύσει απ' το κλουβί προς την ελευθερία» (Αμπιντίν Ντινό). Ενα επαναστατικό μείγμα η ποίησή του, όπου το παράδοξο συνυπάρχει με τη δραματουργία, το θρύλο και άλλες μορφές που μετατρέπονται όλα σε αιχμηρό πολιτικό Λόγο. Μπολιάστηκε απ' τα έργα των Μαρξ - Ενγκελς.

Η τουρκική λογοτεχνία, με την παρουσία του Ναζίμ Χικμέτ, ξεπερνάει τα σύνορά της και γίνεται παγκόσμια (Ευρώπη, Ασία, Αμερική). Τον διαβάζουν οι εργάτες που οραματίζονται μέσα απ' τους στίχους του έναν πιο δίκαιο κόσμο: «Κοκκίνισε η Πανσέληνος. Την είδε την κόκκινη πανσέληνο ο παρίας και είπε: Το φεγγάρι μοιάζει των αδελφών μου το αίμα που σταλάζει κόμπο - κόμπο στο Γάγγη...» (Πανσέληνος). Απ' τη γέννησή του στην τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη το Γενάρη του 1902 μέχρι το θάνατό του αγάπησε ιδιαίτερα την Ελλάδα: «Ολα τα πρωινά γιατρέ, όλα τα πρωινά από τα χαράματα η καρδιά μου ντουφεκίζεται στην Ελλάδα» (Ποίημα «Στηθάγχη», 1948). Τα απαγορευμένα ποιήματα του Χικμέτ απ' το 1938 έως το 1963 κυκλοφορούσαν σε πάρα πολλές χώρες. Κρύβονταν στα στήθια των εργατών, βαθιά στην καρδιά, όπου έδιναν το ρυθμό για εξέγερση. «Θέριευε την αποσταμένη ελπίδα»! Αλλά, και νεκρός φοβίζει τη χούντα της Τουρκίας, του στρατηγού Εβρέν, γιατί είναι σύμβολο του αντιφασιστικού κινήματος. Ο «Ριζοσπάστης» στις 19/9/1982 περιγράφει την κατάσταση στην Τουρκία: «Σε δημόσια κτίρια ορισμένων επαρχιών, φωτογραφίες και ποιήματα του Ναζίμ Χικμέτ κρέμονται στους τοίχους... Θα τα απομακρύνουμε. Θα σας επιστρέψουμε αυτή τη γη καθαρή, όπως τον καιρό του Ατατούρκ. Απομακρύνατε καθετί που θυμίζει Ναζίμ Χικμέτ».

Ο ευαίσθητος επαναστάτης, ο τόσο οικουμενικός, παραμένει σήμερα μια ξεχωριστή μορφή του διεθνούς επαναστατικού κινήματος. Τα λόγια του Πάμπλο Νερούντα το φανερώνουν: «Ενας μεγάλος ποιητής έγραψε για όλον τον κόσμο. / Ενας μεγάλος άνθρωπος ανήκει στην ανθρώπινη πλειοψηφία. / Ενας μεγάλος πατριώτης βασανισμένος μέσα στην πατρίδα του. / Ο Ναζίμ Χικμέτ δεν έχει τον όμοιό του στην ποίηση του αιώνα του. / Ηταν για μένα η ενσάρκωση του ηρωισμού και της τρυφεράδας». Και ο Γιάννης Ρίτσος γράφει: «Ναζίμ / πολύ μας αγάπησες / πολύ σ' αγαπήσαμε / πόσες πόλεις σου μιλούν με το μικρό σου όνομα / όλοι στον ενικό, / Γαλλία, Ρωσία, Ελλάδα / και ο Αραγκόν, Ναζίμ / και ο Νερούντα, Ναζίμ / κι εγώ Ναζίμ / και πιο πολύ η ελευθερία / με το μικρότερο όνομά σου / το πιο μεγάλο. Γεια σου Ναζίμ». Ο ποιητής, που υπήρξε το ατσάλι του αγώνα, είναι «παρών».


Παναγιώτης ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ