O εφιάλτης της φτώχειας στοιχειώνει τους εργαζόμενους σε κάθε γωνιά της Ευρώπης, καθώς η ανεργία καλπάζει όπως και τα χρέη τους προς τις τράπεζες. Τα εισοδήματά τους συρρικνώνονται εάν δεν εξαφανίζονται, βαφτιζόμενα «αναγκαίες θυσίες» στο όνομα της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης. Οπως όμως και στην κρίση του 1929, ο «πλούτος» δεν εξαφανίστηκε, καθώς λίγοι εξακολουθούν να θησαυρίζουν μεσούσης της κρίσης.

Εξάλλου, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ήταν αυτές που εξασφάλισαν τη συνέχεια στην κερδοφορία του κεφαλαίου, σπεύδοντας από την πρώτη στιγμή αφ' ενός να στηρίξουν το κεφάλαιο με συνεχείς τονωτικές ενέσεις δισεκατομμυρίων ευρώ και αφ' ετέρου να καλέσουν τους λαούς να προβούν στις «αναγκαίες θυσίες», καθώς και να σαλπίσουν την επίθεση στις θέσεις εργασίας και τους μισθούς. Είναι οι ίδιες οι κυβερνήσεις που με «μαγικό τρόπο» εξαφάνισαν τα δεδομένα της κρίσης από την προεκλογική ατζέντα των εκλογών που διενεργούνται από την Πέμπτη στις 27 χώρες της ΕΕ. Είναι οι ίδιες οι κυβερνήσεις που «έθαψαν στη λήθη», ώστε να μην επηρεαστεί ακόμη περισσότερο το εκλογικό αποτέλεσμα, τις δηλώσεις του επικεφαλής της Eurogroup Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ που «προέβλεψε» στις αρχές Μάη μετά τη Σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης «μία κοινωνική κρίση» στην Ευρώπη, λόγω της αναμενόμενης αύξησης της ανεργίας και τις ανάλογες εκτιμήσεις του Αμερικανού Προέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας Ρόμπερτ Ζέλικ πριν μερικές μέρες για «κοινωνική κρίση με μεγάλες πολιτικές επιπτώσεις».

Ετσι τα συντριπτικά στοιχεία της Eurostat, της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, για την ανεργία, το μήνα Απρίλη, η οποία στην ευρωζώνη έσπασε το φράγμα του 9% ...χάθηκαν ανάμεσα σε σκάνδαλα για βουλευτικά έξοδα στη Βρετανία, σε σκάνδαλα στην Ελλάδα, στις ερωτικές περιπέτειες του Ιταλού πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι, στην αεροπορική τραγωδία που συγκλονίζει τη Γαλλία και όχι μόνο κ.ά. Εντούτοις, τα επίσημα ποσοστά ανεργίας αποτελούν από μόνα τους σκάνδαλο, καθώς καταδεικνύουν ότι περίπου μισό εκατομμύριο Ευρωπαίοι έχασαν τη δουλειά τους σε ένα μήνα και η ανεργία έφτασε στο 9,2% τον Απρίλη από το 8,9% το Μάρτη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Eurostat περίπου 20 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ των «27», ήταν τον Απρίλη χωρίς δουλειά.

Στη Βρετανία, πάνω από 2 εκατομμύρια ανθρώπων υπέβαλαν αιτήσεις για την παροχή επιδόματος ανεργίας τον Απρίλη. Ο αριθμός αυτός σηματοδοτεί πάνω από 80% αύξηση της ανεργίας σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν. Ομως τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη... περίπου ένα εκατομμύριο Βρετανοί αναμένεται να προστεθούν στις τάξεις των ανέργων μέχρι το τέλος του χρόνου, καθώς ο οικονομολόγος Ντέιβιντ Μπλαντσφλάουερ προβλέπει ότι «τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους» θα απολύονται κάθε μήνα 100.000 εργαζόμενοι, ενώ προειδοποιεί ότι εάν η κυβέρνηση δεν επενδύσει με γνώμονα το μέλλον, τότε θα δημιουργηθεί μια «χαμένη γενιά» νέων. Μια γενιά που θα αποτελείται από «περίπου 900.000 άτομα κάτω των 25 ετών, που μετά και την αποφοίτηση της τάξης του 2009, θα ξεπεράσει το 1 εκατομμύριο».

Αλματώδη άνοδο παρουσίασε η ανεργία και στη Γαλλία κατά το πρώτο τρίμηνο του 2009, αγγίζοντας το 9,1% του εργασιακά ενεργού πληθυσμού της χώρας, δηλαδή 2.455.000 άνεργοι, καθώς αυξήθηκαν στο εν λόγω διάστημα κατά 1,1%, συγκριτικά με το τέταρτο τρίμηνο του 2008, σύμφωνα με τα στοιχεία της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας, INSEE.

Στην Ισπανία, η επίσημη στατιστική απογραφή της ανεργίας βρίσκεται σήμερα στο 17,4%, έναντι 10,5% το Μάη του 2008 με πάνω από 4 εκατομμύρια ανέργους. Η ανεργία διπλασιάστηκε την ίδια περίοδο στην Ιρλανδία, ενώ τριπλασιάστηκε στις βαλτικές χώρες, στην Εσθονία, στη Λιθουανία και τη Λετονία, μέσα σε διάστημα ενός χρόνου.

Σε χώρες όπως η Γερμανία και η Αυστρία, η αύξηση της ανεργίας επιβραδύνθηκε κυρίως λόγω της εκτεταμένης εισαγωγής μέτρων για τη βραχυπρόθεσμη απασχόληση. Τον Απρίλη του 2009, 2 εκατ. εργαζόμενοι απασχολούνταν σε βραχυπρόθεσμης διάρκειας θέσεις εργασίας στη Γερμανία. Αλλά τα χειρότερα έπονται, καθώς ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) προβλέπει δραστική άνοδο της ανεργίας σε πάνω από 5 εκατ. πολίτες τους επόμενους μήνες.

Η ΕΕ και όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τη μαζική ανεργία, ούτως ώστε να προωθήσουν την εφαρμογή περικοπών στους μισθούς και τις κοινωνικές πολιτικές. Αυτό ισχύει για όλες τις κυβερνήσεις, ανεξάρτητα του εάν είναι «σοσιαλδημοκρατικές» ή «συντηρητικές». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει γίνει συνώνυμη της απορρύθμισης, της φιλελευθεροποίησης της οικονομίας και της αποδιάρθρωσης των εργασιακών δικαιωμάτων.

Η «Οδηγία Μπολκενστάιν» της ΕΕ υπερφαλάγγισε τους παραδοσιακούς ελάχιστους μισθούς και τις διαπραγματεύσεις για συλλογικές συμβάσεις, καθώς και τα εργασιακά δικαιώματα. Η «ευελφάλεια» (flexicurity = ευελιξία και ασφάλεια) που απαιτεί η ΕΕ δίνει στις εταιρείες τη δυνατότητα να αποφασίζουν απολύσεις και περικοπές μισθών. Την ίδια ώρα, το μέτρο εφαρμόστηκε για να περισταλεί η στήριξη των ανέργων.

Υποτίθεται ότι η μείωση και κατάργηση επιδομάτων ανεργίας έχει στόχο να ενθαρρυνθούν οι άνεργοι να βρουν δουλειά γρηγορότερα. Στην πραγματικότητα, το μέτρο έχει στόχο να αναγκάσει τους άνεργους να δεχτούν την πρόσληψή τους σε κακοπληρωμένες θέσεις εργασίας και να διευκολύνει τις δραστικές περικοπές στο γενικό επίπεδο των μισθών.

Σε πρόσφατη έκθεση της ΕΕ που δημοσιεύτηκε το Μάρτη αυτής της χρονιάς, αναφέρεται: «Τα πρόσφατα δεδομένα καταδεικνύουν ότι το 16% όλων των Ευρωπαίων απειλείται ακόμα από τη φτώχεια. Παρότι μια καλή δουλειά είναι πάντα η καλύτερη άμυνα έναντι της φτώχειας, το γεγονός ότι το 8% όσων έχουν καλές θέσεις εργασίας είναι φτωχοί δείχνει πως μια δουλειά δεν προσφέρει κατ' ανάγκη αυτήν την προστασία». Το 16% των Ευρωπαίων που ζουν στη φτώχεια - σύμφωνα με επίσημα στοιχεία - αντιστοιχεί σε 80 εκατ. πολίτες της ΕΕ.

Σε κάθε χώρα της ΕΕ βασικά θύματα της ανεργίας και της φτώχειας είναι τα παιδιά και οι νέοι. Αλλο απόσπασμα της έκθεσης της ΕΕ αναφέρει: «Στην ΕΕ τα παιδιά αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να βρεθούν στη φτώχεια (19%) από το συνολικό πληθυσμό. Η κατάσταση δε βελτιώθηκε από το 2000». Το Μάρτη του 2009, το ποσοστό ανεργίας κάτω των 25 ετών έφθανε περίπου το 18,3% στην Ευρώπη. Στην Ισπανία, πάνω από το ένα τρίτο των μελών της ηλικιακής αυτής ομάδας είναι χωρίς δουλειά. Ο αυξανόμενος αριθμός αποφοίτων γυμνασίου αδυνατεί να βρει επαρκή απασχόληση και αναγκάζεται να αναλαμβάνει δύο ή τρεις κακοπληρωμένες θέσεις απλώς για να επιβιώσει.

Αυτές οι στατιστικές των μέσων όρων, ωστόσο, αποτυγχάνουν να αναδείξουν την πλήρη έκταση της κοινωνικής δυστυχίας η οποία κυριαρχεί σε μεγάλα τμήματα της Ευρώπης. Αν κάποιος εξετάσει τη φτώχεια χωριστά σε κάθε χώρα, σε κάθε περιοχή και σε κάθε πόλη, θα ανακαλύψει τεράστια χάσματα μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών που είναι φανερά. Σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, υπάρχουν περιοχές που βυθίζονται στην ακραία φτώχεια: Η νότια Ισπανία, η νότια Ιταλία, η Ανατολική Γερμανία, και μεγάλες περιοχές σε όλες τις άλλες χώρες. Ολόκληρες επαρχίες μαστίζονται από μαζική ανεργία, με τα επίπεδα όσων εξαρτώνται από την κοινωνική πρόνοια και τα επίπεδα της φτώχειας να κυμαίνονται κατά μέσον όρο στο 25% - 30%.

Ολόκληρα προάστια μεγάλων πόλεων και πρώην βιομηχανικών κέντρων στην Ευρώπη έχουν μετατραπεί σε συντρίμμια. Σε πόλεις όπως το Παρίσι, η Βαρσοβία, η Ρώμη, φυσικά και η Αθήνα, στις άλλοτε εργατικές συνοικίες και τις συνοικίες των μεταναστών στο Αμστερνταμ, το Λονδίνο, το Βερολίνο ή η Ρουρ στη Γερμανία, η ανεργία και φτώχεια είναι υπερδιπλάσια ή ακόμα και υπερτριπλάσια από τον εθνικό μέσο όρο.

Κι ενώ ολόκληρες περιοχές βυθίζονται στη φτώχεια και τη δυστυχία, ένα μικρό στρώμα καταφέρνει να αποκομίσει κέρδη. Τα στοιχεία της Eurostat για τα εισοδήματα στην Ευρώπη είναι παρωχημένα και περιορισμένης εγκυρότητας. Οι εθνικές στατιστικές είναι πιο αξιόπιστες, αν και φθάνουν έως και το 2007. Σύμφωνα με το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικής Ερευνας (DIW), το 2007 το πλουσιότερο 1% του πληθυσμού είχε στην κατοχή του το 23% όλων των κοινωνικών πόρων. Το πλουσιότερο 10% κατείχε πάνω από το 61%. Την ίδια στιγμή, ο μισός και πλέον πληθυσμός της Γερμανίας είτε δεν έχει κανένα περιουσιακό στοιχείο είτε είναι χρεωμένος.

Αλλά και πάλι αυτοί οι αριθμοί δεν απεικονίζουν την πλήρη έκταση της κοινωνικής ανισότητας. Μέσα στο πλουσιότερο 1% (82.000 πολίτες) υπάρχει μια χούφτα υπερπλουσίων. Σύμφωνα με μια έρευνα, εάν ο πλούτος προσμετρηθεί σε ένα γράφημα στο οποίο τα 100.000 ευρώ αντιστοιχούν σε δύο εκατοστά, τότε το μέσο ετήσιο εισόδημα όλων των ενηλίκων στη Γερμανία (88.000 ευρώ) θα έφθανε τα 17,6 χιλιοστά. Ο πλούτος του πλουσιότερου ανθρώπου στη Γερμανία, του Καρλ Αλμπρεχτ, ιδιοκτήτη της αλυσίδας λιανικής Aldi, θα έφθανε ακριβώς τα τέσσερα χιλιόμετρα. Η κατάσταση αυτή είναι παρόμοια σε κάθε χώρα της Ευρώπης. Στην Ευρώπη σήμερα υπάρχουν 196 δισεκατομμυριούχοι, 52 από τους οποίους ζουν στη Γερμανία.

Οι πλούσιοι και οι εταιρείες τους μπορούν και αποκομίζουν κέρδη κυρίως από τις διακυμάνσεις των επιτοκίων και των μετοχών. Και ταυτόχρονα, κερδίζουν από τη μεγεθυνόμενη εξαθλίωση στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Ειδικότερα, τα μεγάλα κοντσέρν χρησιμοποιούν τον «εθνικισμό» των συμβιβασμένων συνδικάτων για να στρέψουν τους εργαζόμενους της μιας χώρας εναντίον της άλλης και να προωθήσουν μέτρα υπέρ του κεφαλαίου που εγκρίνουν πρόθυμα οι εθνικές κυβερνήσεις και η γραφειοκρατία της ΕΕ. Ενώ όσο η κρίση βαθαίνει και η επίθεση στις θέσεις εργασίας και στους μισθούς εντείνεται, τα συμβιβασμένα συνδικάτα ευθυγραμμίζονται ακόμα περισσότερο με τις αντίστοιχες κυβερνήσεις και διοικήσεις επιχειρήσεων.