Ο Στέφαν Τσβάιχ, όταν άρχιζε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, έγραφε πως το μέτωπο είναι μια γιγάντια μηχανή. Εξοντώνει συστηματικά τους ανθρώπους. Οι ηρωισμοί, οι πολεμικές αρετές, τα μαρτύρια, έχουν «ελάχιστη» σημασία. Ο θάνατος είναι μηχανοποιημένος. Πριν από 67 χρόνια, το Φεβρουάριο του 1942, έβαλε τέλος στη ζωή του, μαζί με τη γυναίκα του. Πικραμένος απ' την καταστροφή της Ευρώπης. Ο Τσβάιχ έζησε όλη τη βαρβαρότητα του φασισμού, όταν τα χιτλερικά στρατεύματα έμπαιναν στην Αυστρία (1935). Τα βιβλία του παραδόθηκαν στη φωτιά, το σπίτι του λεηλατήθηκε. Τα πολύτιμα χειρόγραφά του (κατά του φασισμού) τα χρησιμοποιούν οι ναζήδες για τα αποχωρητήρια!!! Φεύγει απ' την πατρίδα του για το Λονδίνο - καταδιωκόμενος. Μετά στην Πετρόπολη της Βραζιλίας. Παρακολουθούσε σχεδόν σε χρόνια κατάθλιψη, τη χιτλερική σβάστικα, να είναι καρφωμένη σχεδόν σ' όλη την Ευρώπη, Αφρική, στη μισή Ρωσία, που αντιστέκονταν στις ορδές των χιτλερικών πυρών. Η έκβαση του πολέμου, δεν είχε ακόμη κριθεί.

Η εμμονή του ότι ο πόλεμος καταβρόχθιζε τους φαντάρους, η φρίκη του Α΄ παγκοσμίου πολέμου ήταν διαρκώς στη σκέψη του. Τον είχε επηρεάσει όπως έλεγε ο μεγάλος αγωνιστής της ειρήνης, ο Γάλλος συγγραφέας Ρολάν Ρομαίν (1866-1944), Νόμπελ Λογοτεχνίας (1915), η μαχόμενη δημοσιογραφία με τα άρθρα του. «Υπεράνω της διαμάχης» του πολέμου, είναι ο άνθρωπος. Στο αυτοβιογραφικό του έργο ο Τσβάιχ μιλάει για τη φρίκη του πολέμου. Το αίμα που ρέει μέσα στη λάσπη του πολέμου. Το αίμα που ρέει μέσα στη λάσπη των χαρακωμάτων. «Ο χτεσινός κόσμος» (1943). Είναι μια πνευματική διαθήκη που έπαιξε τεράστιο ρόλο στην αφύπνιση εκατομμυρίων ανθρώπων. Διαρκούσης της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία, καυτηρίασε τη στάση των διανοουμένων στη Γερμανία: «Οποιος έχει συνειδητοποιήσει τον άνθρωπο μέσα του, κατανοεί την ανθρωπότητα». `Η «πάντα η τέχνη αγγίζει το απόγειό της - όταν συμπλέκεται με τη ζωή ενός ολόκληρου λαού». Θυμίζει τον Κ. Βάρναλη: «Μέσα στο Λόγο το δικό μου, όλη η ανθρωπότητα πονεί». Ο Στέφαν Τσβάιχ ανήκει στους μεγάλους πνευματικούς ήρωες του 20ού αιώνα, είχε δηλώσει για την «έξοδό του», ο Ρομαίν Ρολάν (πνευματικός του φίλος).

«

Ποτέ δε δέχτηκα κανένα παράσημο. Ούτε κανένα τίτλο. Ούτε την προεδρία καμιάς εταιρείας. Ετσι, δεν έγινα μέλος καμίας Ακαδημίας, καμίας επιτροπής για απονομή βραβείου», έλεγε. Μου αρκεί η πρώτη μου ποιητική συλλογή, «Ασημένιες χορδές». Ενας ύμνος για την ειρήνη, τον πολιτισμό, την αδελφοσύνη των λαών, ήταν οι τελευταίες του σελίδες. Μια πνευματική παρακαταθήκη για όλον τον κόσμο: «Ολοι μας από παιδιά ονειρευτήκαμε να γνωρίσουμε έναν πνευματικό ήρωα. Για να έχουμε οδηγό στην πνευματική μας διάπλαση, άνοδο. Εναν άνδρα αδιάφορο μπροστά στη δόξα, στις ματαιοδοξίες. Με υπεύθυνη σκέψη, δοσμένη ολοκληρωτικά σ' ένα καθήκον. Που δεν εξυπηρετεί τον εαυτό μας, αλλά ολόκληρη την ανθρωπότητα». Αυτά είναι τα δικά του λόγια πάνω απ' το φέρετρο του Σ. Φρόιντ το Σεπτέμβριο (1939). Μπορεί να αποκαλύπτουν το «φοβερό μυστικό» που ενυπάρχει στην Ελευθερία. Εσβησε στη δίνη του πολέμου. Μήπως σήμερα δε διώκονται από τη «νέα τάξη» του αίματος, οι πνευματικοί άνθρωποι που αντιστέκονται;