Το άλλοτε «κάλλιστον προάστιον» της Αθήνας, η Ακαδημία Πλάτωνος, εξακολουθεί να απειλείται. Οχι από τις λαϊκές γειτονιές που δομήθηκαν εκεί, άναρχα φυσικά, όπως όλη η πόλη με ευθύνη του μετεμφυλιακού καθεστώτος, αλλά από τη σύγχρονη επέλαση των μεγαλοκατασκευαστών. Οι οποίοι, με την ανοχή των κυβερνήσεων, μετατρέπουν ό,τι από τα αρχαιολογικά σπαράγματα δεν μπορούν να καταστρέψουν... σε «αυλή» των τσιμεντένιων τερατουργημάτων τους.

Εδώ και μήνες, σε τμήμα του Αλσους της Ακαδημίας Πλάτωνος, εκεί όπου, το έτος 387 π.Χ., ο Πλάτων ίδρυσε την περίφημη ομώνυμη Σχολή του και σήμερα αποτελεί έναν από τους ελάχιστους πνεύμονες πράσινου της Αθήνας, κατασκευάζεται 5όροφο κτίριο, 4.500 τ.μ. ανά όροφο και συνολικής επιφάνειας περίπου 20.000 τ.μ. Φυσικά, ως είθισται σ' αυτές τις περιπτώσεις, το μεγάλο κατασκευαστικό κεφάλαιο «αλωνίζει» με την άδεια του κράτους - κατά το «νόμιμον, άρα ηθικόν» - αφού το οικόπεδο όπου χτίζεται το κτίριο εξαιρέθηκε της απαλλοτρίωσης, «παρά την αρχική έκθεση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας».

Το ΚΚΕ ανέδειξε από το περασμένο καλοκαίρι το σοβαρό αυτό ζήτημα με σχετική Ερώτηση βουλευτών του προς τον υπουργό Πολιτισμού. Το κτίριο θα βρίσκεται δίπλα ακριβώς στον προβλεπόμενο χώρο ανέγερσης του Αρχαιολογικού Μουσείου της πόλεως των Αθηνών (σ.σ. η χωροθέτηση του οποίου έχει εγκριθεί από το 2000, αλλά ακόμη «σέρνεται» η κατασκευή του), ενώ στον περιβάλλοντα χώρο υπάρχουν αρχαιολογικά λείψανα, όπως η Ιερά Οικία, το Γυμνάσιο και η Παλαίστρα. Ωστόσο, η υπουργική απόφαση του Απρίλη του 2007 (σ.σ. με την υπογραφή του πρώην υπουργού Πολιτισμού, Γ. Βουλγαράκη) αναφέρεται μόνο στην Ιερά Οικία, η οποία, σύμφωνα με την απόφαση, ...«δεν προσβάλλεται αισθητικά» από την ανέγερση του κτιρίου!

«Είναι φανερό ότι ο ισχυρισμός αυτός είναι διάτρητος», σημείωναν οι υπογράφοντες βουλευτές του ΚΚΕ (Σπύρος Χαλβατζής, Εύα Μελά, Κώστας Καζάκος, Λιάνα Κανέλλη, Λίλα Καφαντάρη, Γ. Μαυρίκος) και συνέχιζαν: «Η Υπουργική Απόφαση δεν έκανε καμία αναφορά για τα λείψανα της Παλαίστρας και του Γυμνασίου, ούτε για το προβλεπόμενο να ανεγερθεί εκεί "Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών" που έχει εξαγγελθεί να στεγάσει τα 100.000 και πλέον αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν προκύψει από ανασκαφές από το 1950, σύμφωνα με τη μελέτη της Γ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων».

Οι βουλευτέ του ΚΚΕ εκτιμούν ότι η σημασία του άλσους (λόγω των αρχαιολογικών ευρημάτων και της ιστορικότητάς του), «αλλά και ο περιβάλλων φυσικός χώρος στον οποίο προβλέπεται να εκτεθούν υπαίθρια αρχαία ευρήματα και θα είναι επισκέψιμος, βλάπτονται από ένα κτίριο 5 ορόφων που θα ανεγερθεί στο συγκεκριμένο οικόπεδο, το οποίο θα δεσπόζει στην περιοχή και επισκιάζει ό,τι υπάρχει γύρω του».

Οι βουλευτές ρωτούσαν τον υπουργό (σ.σ. και εξακολουθούν να το κάνουν αφού απάντηση δεν έλαβαν και κατέθεσαν εκ νέου την Ερώτηση) με ποια κριτήρια εξαιρέθηκε το οικόπεδο από την απαλλοτρίωση, γιατί δόθηκε άδεια οικοδόμησης, χωρίς να έχει προηγηθεί το ρυμοτομικό σχέδιο της περιοχής, αν η κυβέρνηση επιμένει στη συγκεκριμένη επιλογή της και αν εξακολουθεί να ισχύει η χωροθέτηση του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών στην Ακαδημία Πλάτωνος.

Οι ανασκαφές ξεκίνησαν το 1929 από τον Αιγύπτιο, ελληνικής καταγωγής, Παν. Αριστόφρονα, με δικά του έξοδα και όπου έβρισκε αρχαία ερείπια αγόραζε το οικόπεδο, με σκοπό να το δωρίσει στο Δημόσιο. Τότε αποκαλύφθηκαν τα ερείπια του Γυμνασίου, με στοιχεία παλαίστρας. Δυτικά του Γυμνασίου βρέθηκαν ερείπια ρωμαϊκών λουτρών. Ηρθε στο φως και ένα τετράγωνο Περιστύλιο του 4ου αι. π.Χ. Οι ανασκαφές του Αριστόφρονος σταμάτησαν το 1939 και οι έρευνες συνεχίστηκαν τη δεκαετία του '50 από τον αρχαιολόγο Φοίβο Σταυρόπουλο. Οι έρευνες στο λεγόμενο «αγρόκτημα του Δημοσίου», μεταξύ των οδών Δράκοντος και Μοναστηρίου έφεραν στο φως την πρωτοελλαδική οικία και τη λεγόμενη Ιερά Οικία των Γεωμετρικών Χρόνων, η οποία πιθανόν σχετίζεται με την πρωτοελλαδική οικία. Στο Ιερό βρέθηκαν ίχνη θυσιών. Αυτός ο χώρος σήμερα είναι καλυμμένος με στέγαστρο.

Τότε αρχίζει η οικοδόμηση της περιοχής, με αποτέλεσμα να διακοπούν οι συστηματικές ανασκαφές και να αρχίσουν οι σωστικές εργασίες, σε οικόπεδα στα οποία βρίσκονταν κυρίως τάφοι. Ο,τι διασώθηκε φυλάχτηκε στις αποθήκες. Το 1974 κηρύσσεται απαλλοτριούμενος χώρος μια έκταση 120 στρεμμάτων, η οποία το 1978 μειώνεται, ενώ ταυτόχρονα κηρύσσεται Αλσος πρασίνου. Ο χώρος διακόπτεται από τις οδούς Δράκοντος και Μοναστηρίου, οι οποίες προβλέπεται να καταργηθούν στο πλαίσιο της ενοποίησης του Αλσους.

Ωστόσο, το τμήμα που χτίζει η εταιρεία «ΑΚΤΩΡ»... «βρέθηκε» εκτός κάθε απαλλοτρίωσης που γινόταν για την ανάδειξη του Αλσους από το ΥΠΕΧΩΔΕ και το ΥΠΠΟ. Αυτό τεκμηριώνεται και από τα τοπογραφικά διαγράμματα που περιλαμβάνονται στα σχετικά φύλλα της Εφημερίδας της Κυβέρνησης. Το χειρότερο είναι ότι, όπως όλα δείχνουν, αυτή η εξέλιξη δεν είναι παρά μόνο η αρχή. Διότι στον καθορισμό της ζώνης προστασίας του Αλσους και των όρων χρήσης και δόμησης εντός αυτής το φθινόπωρο του 2004 - με κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών ΠΕΧΩΔΕ και Πολιτισμού - η συγκεκριμένη περιοχή που χτίζει η εταιρεία, καθώς και όμορες σε αυτήν, χαρακτηρίζεται ως «Βιοτεχνικό Πάρκο», όπου ναι μεν απαγορεύεται σειρά οχλουσών δραστηριοτήτων (μάντρες αυτοκινήτων, φανοποιεία, κλπ.), αλλά επιτρέπονται άλλες επαγγελματικές χρήσεις, γραφεία, εστιατόρια μέχρι και εμπορικές εκθέσεις. Αντιστοίχως, σε άλλα σημεία της «ζώνης προστασίας» επιτρέπονται ξενοδοχεία, τράπεζες, επαγγελματικά εργαστήρια και εμπορικά καταστήματα (πλην υπεραγορών και πολυκαταστημάτων), γκαράζ («κτίρια στάθμευσης») κλπ.

Αξίζει να ληφθεί υπόψη σε αυτό το σημείο, ότι, όπως συνέβη και σε άλλες περιπτώσεις, π.χ., στου Ψυρρή και στο Γκάζι, οι «στοχοπροσηλωμένες» χρήσεις γης, σε συνδυασμό με την ύπαρξη της «όασης» του Αλσους και του μελλοντικού μουσείου, θα ανεβάσουν την αξία γης στα ύψη προς όφελος των μεγαλοκατασκευαστών.

Το οικόπεδο «διέφυγε» των προβλέψεων για απαλλοτρίωση, τόσο κατά την επέκταση των ορίων του αρχαιολογικού άλσους το 2000, όσο και κατά τον καθορισμό χρήσεων γης το 2004. Την άνοιξη του 2007, ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Γ. Βουλγαράκης, έδωσε την τελική έγκριση για την κατασκευή του κτιρίου, θεωρώντας ότι δεν επηρεάζει αισθητικά τα αρχαία κατάλοιπα της Ιερής Οικίας. Ωστόσο, το στέγαστρο που προστατεύει τις αρχαιότητες χωρίζεται μόνο από το μικρό δρομάκι της οδού Δράκοντος. Ετσι, τόσο η Ιερή Οικία, όσο και άλλες αρχαιότητες (οι οποίες δεν αναφέρονται στην απόφαση), όπως τα λείψανα της Παλαίστρας και του Γυμνασίου, θα αποτελούν, ουσιαστικά, το ...περιβάλλον των γραφείων.

Την ίδια στιγμή, η κατασκευή του Μουσείου της Πόλης των Αθηνών εξακολουθεί να βρίσκεται στον «αέρα», αφού, αν δεν επιλεγεί στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ (Δ' ΚΠΣ) ...θα πάει «άκλαυτο». Η δε αρμόδια Γ' Εφορεία Αρχαιοτήτων, η οποία διατηρεί αρχαιολογικές αποθήκες δίπλα ακριβώς στο σκάμμα του κτιρίου με πλούσιο υλικό από όλο το Λεκανοπέδιο και με ευθύνη του Δήμου Αθηναίων, πλην της περιοχής αρμοδιότητας της Α΄ Εφορείας, καθώς και τις περιοχές των δήμων της Δυτικής Αττικής, Ασπροπύργου, Μάνδρας, Μαγούλας, Οινόης, Βιλλίων, Ερυθρών, Νέας Περάμου, Μεγάρων και Ελευσίνας... έχει απομείνει με μόλις 4 μόνιμους εργατοτεχνίτες και επαφίεται στους ωρομίσθιους. Ακολουθώντας, εξάλλου, τη «μοίρα» όλης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας έχει πρόβλημα ακόμη και για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων της. Ωστόσο, οι αρχαιολόγοι εξακολουθούν να προσπαθούν να σώσουν ό,τι μπορούν στην Ακαδημία Πλάτωνος. Στο τμήμα που χτίζεται το κτίριο υπάρχουν αρχαιολογικά στρώματα αν και λίγη σημασία έχει πλέον αυτό, αφού προβλέπεται η κατασκευή τριών υπόγειων γκαράζ.