Μάθημα για τα υψηλότερα ιδανικά του ανθρώπου, αλλά και ιερό προσκύνημα στον τόπο που χιλιάδες αγωνιστές εξορίστηκαν, βασανίστηκαν, έχασαν τη ζωή τους, την αρτιμέλειά τους ή τη λογική τους, αποτέλεσε η επίσκεψη που διοργάνωσε την περασμένη Κυριακή στο Μακρονήσι, η Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών Κρατουμένων Μακρονήσου (ΠΕΚΑΜ). Μεγάλη ήταν η συμμετοχή από παλιούς κρατουμένους και συγγενείς τους, αλλά και ανθρώπους που μόνο είχαν «ακούσει», αλλά ήθελαν να δουν το μέρος όπου επί μια δεκαετία το μοναρχοφασιστικό καθεστώς εξόντωνε σχεδιασμένα και συστηματικά τον ανθό της ελληνικής νεολαίας, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ. Ηρθαν να ακούσουν από κοντά παλιούς εξόριστους να τους περιγράφουν το πέρασμά τους από τον ...«νέο Παρθενώνα».

Περίπου στις 11 το πρωί, οι συμμετέχοντες κατέφθασαν στη Μακρόνησο και κατευθύνθηκαν με τα λάβαρα του ΚΚΕ υψωμένα, προς το μνημείο που έχει στηθεί στη μνήμη των θυμάτων. Στη σύντομη ομιλία του, ο Γρ. Ριζόπουλος, εκ μέρους της ΠΕΑΕΑ Λαυρίου επισήμανε την ιδιαίτερη σημασία που έχει η τακτική παρουσία επισκεπτών στο νησί, ιδιαίτερα των νέων και τόνισε τα σύγχρονα προβλήματα που αντιμετωπίζει η εργατική τάξη της χώρας. Κατέληξε την ομιλία του, τονίζοντας: «Αντλούμε δύναμη από αυτούς που ύψωσαν σε αυτόν τον τόπο το ανάστημά τους. Οφείλουμε να δυναμώσουμε τις προσπάθειές μας προς τους αρμόδιους, για τη διάσωση των κτιρίων, για τη φύλαξη της ιστορικότητας του τόπου αυτού».

Αμέσως μετά το τέλος της ομιλίας, ακολούθησε η κατάθεση στεφάνων από τους παρευρισκόμενους στο μνημείο της Μακρονήσου. Στεφάνια κατέθεσαν αντιπρόσωποι της ΠΕΚΑΜ, του Συλλόγου Πολιτικών Εξορίστων Γυναικών, την ΠΕΑΕΑ, την Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών και Φίλων του ΕΑΜ, τους Συλλόγους Εκπαιδευτικών α'/βάθμιας εκπαίδευσης «Ελλη Αλεξίου» και «Ρόζα Ιμβριώτη», καθώς και πολλών τοπικών παραρτημάτων της ΠΕΑΕΑ. Εκ μέρους του ΚΚΕ, στεφάνι κατέθεσε ο Ν. Μπερτσιάς.

Η προχτεσινή εκδήλωση στον τόπο του μαρτυρίου είχε ιδιαίτερη σημασία μιας και φέτος συμπληρώθηκαν 60 χρόνια από τη μεγάλη σφαγή του Α' Τάγματος Μακρονήσου. Τα γεγονότα της 29ης Φλεβάρη και 1ης Μάρτη εξιστόρησε ο κρατούμενος στη Μακρόνησο Ν. Μανδράκος. Συγκλονιστική η ιστορική του κατάθεση, καθώς περιέγραφε με τρεμάμενη φωνή τη μαζική δολοφονία εκατοντάδων «απροσκύνητων» κομμουνιστών. Δύσκολο, όμως, να μεταδοθεί το τι έμεινε στις ψυχές αυτών των ανθρώπων από την «αναμόρφωσή» τους στο κολαστήριο. Αλλά ακόμη πιο δύσκολο να περιγραφεί η γιγάντια δύναμη που είχαν να μη σκύψουν το κεφάλι, να σταθούν όρθιοι και να κοιτάξουν κατάματα τους βασανιστές τους. Εκεί που η λογική λέει ότι «σπας», εκείνοι ατσάλωσαν ακόμη περισσότερο μέσα τους τις ιδέες τους. «Οταν έπεσαν οι πρώτοι πυροβολισμοί, είδαμε τους νεκρούς και τους τραυματίες. Σηκωθήκαμε όρθιοι, φωνάζαμε, "δολοφόνοι", ανοίξαμε τα πουκάμισά μας, τους δείχναμε τα στήθη μας και τους προκαλούσαμε: "Εδώ βαράτε"»!

«Το άλλο πρωί ξυπνήσαμε και είδαμε 800 άνδρες να μας σημαδεύουν με τα όπλα τους. Από τη θάλασσα ένα πολεμικό πλοίο, καλούσε τους κρατούμενους, να εγκαταλείψουν τους "αναρχικούς κομμουνιστές" και να υπογράψουν δήλωση. Αρχισαν από τον τηλεβόα του πλοίου να μετρούν αντίστροφα. Τότε όρμησε πάνω μας το οπλισμένο πλήθος και μας χτύπαγαν με ό,τι είχαν. Αλλοι έτρεξαν προς τη θάλασσα, αλλά εκεί τους βρήκαν οι σφαίρες που έπεφταν από το πλοίο».

Εκλεισε την περιγραφή του με τούτα τα λόγια: «Κάντε τον πόνο σας οργή. Συνεχίστε τον αγώνα».