Σαφώς υποεκτιμημένη εμφανίζουν την υπερχρέωση των λαϊκών νοικοκυριών στις τράπεζες τα στοιχεία στατιστικής έρευνας που δημοσιοποιήθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδας. Παρά το γεγονός αυτό - το οποίο έμμεσα ομολογείται στο σχετικό πόρισμα - από τα επιμέρους στοιχεία προκύπτει η συνεχιζόμενη έκρηξη του δανεισμού, ο οποίος έχει άμεσες επιπτώσεις στο λαϊκό εισόδημα. Αμεσοι είναι οι κίνδυνοι για τα χαμηλότερα εισοδήματα, που σε ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό δυσκολεύονται να αποπληρώσουν τις δόσεις τους.

Η ηγεσία της Τράπεζας της Ελλάδας, σε ρόλο Ποντίου Πιλάτου, επισημαίνει ότι η «ετήσια επιβάρυνση των νοικοκυριών από δάνεια (τόκοι και χρεολύσια ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος) θα τείνει να αυξηθεί στο μέλλον και οπωσδήποτε θα επηρεάσει περισσότερο εκείνα τα νοικοκυριά που έχουν υπερδανειστεί ή έχουν σχετικώς χαμηλά εισοδήματα».

Η στατιστική έρευνα (ICAP) διενεργήθηκε στο τελευταίο τρίμηνο του 2007 και αφορά σε ερωτηματολόγια που διανεμήθηκαν σε 6.000 νοικοκυριά, από τα οποία ολοκληρωμένες απαντήσεις έδωσαν τα 3.135 (ποσοστό 52,3%), και αυτά κυρίως από μη αστικές περιοχές. Η ίδια η Τράπεζα της Ελλάδας σημειώνει: «Κατά συνέπεια, τα αποτελέσματα της έρευνας θα πρέπει να κρίνονται με ανάλογη προσοχή»...

Το μέγεθος της υπερχρέωσης των λαϊκών στρωμάτων φαίνεται και από τα στοιχεία της έρευνας, σύμφωνα με τα οποία:

• Το ποσοστό των νοικοκυριών που στην έρευνα του 2007 δήλωσε ότι οφείλει κάποιο δάνειο εμφανίζει σημαντική αύξηση, στο 51,4% από 46,9% για το 2005. Μέσα στην 2ετία (2005-2007) το μέσο χρέος ανά νοικοκυριό εκτινάχτηκε σε 29.979 ευρώ, από 19.665 ευρώ.
• Η πλέον διαδεδομένη κατηγορία δανείων είναι μέσω των πιστωτικών καρτών, η οποία έχει και τα πλέον τοκογλυφικά επιτόκια (πάνω από 15%). Ενδεικτικό για το βαθμό αφαίμαξης των λαϊκών εισοδημάτων είναι το γεγονός ότι τα 2/3 των νοικοκυριών έχουν οφειλές σε πιστωτικές κάρτες. Η υποεκτίμηση των πραγματικών στοιχείων είναι προφανής: Τα επίσημα στοιχεία των τραπεζών εμφανίζουν το μέσο υπόλοιπο πιστωτικών καρτών στα 9,27 δισ. ευρώ, έναντι μόλις 3,28 δισ. ευρώ (δηλαδή ούτε στα μισά) που εμφανίζει η έρευνα...
• Η «επιδείνωση της χρηματοοικονομικής πίεσης», δηλαδή των ακόμη μεγαλύτερων τοκοχρεολυτικών δόσεων, αποτυπώνεται και από τα στοιχεία της έρευνας που δείχνουν ότι το ποσοστό των νοικοκυριών που ξοδεύει για δάνεια πάνω από το 40% του εισοδήματός του αυξήθηκε σε 16% από 12% στην αντίστοιχη έρευνα του 2005. Με δεδομένο ότι τα νοικοκυριά της χώρας αριθμούν σε περίπου 4,2 εκατ. (στοιχεία ΕΣΥΕ) προκύπτει ότι 672.000 λαϊκά νοικοκυριά αναγκάζονται να ξοδεύουν για την αποπληρωμή δανείων πάνω από το 40% του εισοδήματός τους. Η δυσμενής αυτή εξέλιξη, σύμφωνα με την έρευνα, συνδέεται με την αύξηση των τραπεζικών επιτοκίων.
• Τα πλέον επιβαρυμένα νοικοκυριά (το 16% του δείγματος) φτάνουν να χρωστούν το 36,6% του συνολικού δανεισμού των νοικοκυριών.
• Ο βαθμός δυσκολίας στην αποπληρωμή των δόσεων έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Στο εισοδηματικό κλιμάκιο από 7.500 μέχρι 15.000 ευρώ το 85,2% δυσκολεύεται να αποπληρώσει τα στεγαστικά, το 67,7% τις πιστωτικές κάρτες, το 76,4% να πληρώσει το ενοίκιο.
• Ο δανεισμός των νοικοκυριών ως ποσοστό του ΑΕΠ εκτοξεύτηκε στο τέλος του 2007 στο 45,3%, από 34,7% στο τέλος του 2005. Το στοιχείο αυτό - αποτυπώνει ανάγλυφα την κατάσταση υπερχρέωσης των νοικοκυριών - προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας και όχι από τη συγκεκριμένη έρευνα.

Η ΕΚΠΟΙΖΩ, με ανακοίνωσή της, παροτρύνει όσους πήραν στεγαστικό δάνειο πριν το 2003 (περιπτώσεις που οι τράπεζες δεν απέδωσαν στους καταναλωτές τη μείωση του επιτοκίου σε δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο), να διεκδικήσουν την επιστροφή χρηματικών ποσών από τις τράπεζες. Υπάρχουν αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις (εκδόθηκαν κατόπιν συλλογικών αγωγών της ΕΚΠΟΙΖΩ και ακολούθησαν και ατομικές αγωγές στο Ειρηνοδικείο της Αθήνας) που δικαιώνουν τους καταναλωτές και επιβάλλουν στις τράπεζες να επιστρέψουν συγκεκριμένα ποσά.