«Η ψήφος στο ΚΚΕ θα μείνει στη θέση της και στις 17 του Σεπτέμβρη και στις 18. Στη θέση του αντίβαρου απέναντι στην πολιτική της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, που δεν αλλάζουν είτε κερδίσουν είτε χάσουν. Δεν πρόκειται να αλλάξει στρατόπεδο το ΚΚΕ κάτω από διάφορα προσχήματα. Γι' αυτό κι αυτή η ψήφος είναι η καλύτερη επένδυση στους αγώνες που θα έρθουν, μπροστά στη νέα μπόρα που θα έρθει. Υπάρχει ελπίδα ορισμένα πράγματα να τα ματαιώσουμε, να τα δυσκολέψουμε. Υπάρχει ελπίδα να προσβλέπουμε σ' ένα καλύτερο μέλλον. Με το ΚΚΕ ισχυρό και αταλάντευτο αντίβαρο».

Αυτό τόνιζε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, στις 13 Σεπτέμβρη, τρεις μέρες πριν τις τελευταίες εθνικές εκλογές. Μια δήλωση ξεκάθαρη σχετικά με τη σταθερότητα του ΚΚΕ στην υπεράσπιση των λαϊκών δικαίων. Μακριά από κάθε μετεκλογικό αλισβερίσι, κάτω από το τραπέζι και σε επίπεδο κορυφής, εκεί που θέσεις τάζονται και καταλαμβάνονται, με αντάλλαγμα τη στήριξη της πιο αντιλαϊκής πολιτικής.

Οταν λέγονταν αυτά, κάποιοι καμώνονταν πως δεν καταλάβαιναν. Απέφευγαν την οποιαδήποτε ανάλογη δήλωση, μόνο έσπευδαν να θολώσουν προεκλογικά τα νερά, μέσα από φραστικές περικοκλάδες, προσποιούμενοι τους «ριζοσπαστικούς» κι «αυτόνομους». Και αφού υφάρπαξαν τη λαϊκή ψήφο, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ, πλέον όλο και ζυμώνουν το μετεκλογικό τους συνοικέσιο.

Αλλωστε, στα βασικά συμφωνούν. Δεν είναι τυχαίο ότι π.χ. υπερψήφισαν τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, είπαν «ναι» στο αμερικανόπνευστο «σχέδιο Ανάν» και συμφωνούσαν στην «αναγκαιότητα» σύνταξης «ευρωσυντάγματος».

Το ΠΑΣΟΚ έχει τους λόγους του. Ταγμένο στην εφαρμογή των ευρωενωσιακών επιταγών, έχοντας βαριά πίσω του τη σκιά της αντεργατικής διακυβέρνησής του, πασχίζει όλα αυτά κάπως να τα μαζέψει. Κάτω από μια «κεντροαριστερή ομπρέλα», φλερτάρει με τον ΣΥΝ, παίρνοντας άλλωστε ουκ ολίγες πάσες από το εκεί κομμάτι της «κεντροαριστεράς».

Ενδεικτικά, στις 18 Νοέμβρη στην «Ελευθεροτυπία» ο Κ. Λαλιώτης ανέφερε ότι «ο μεταπολιτευτικός κύκλος του 1974, που σηματοδοτήθηκε με το δικομματισμό, με τις μονοκομματικές κυβερνήσεις, με τις εναλλαγές της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, ουσιαστικά έχει κλείσει», ότι «τώρα πια διανύουμε ένα νέο ιστορικό κύκλο στον 21ο αιώνα, που πρέπει να έχει ως συστατικό στοιχείο το διπολισμό και όχι το δικομματισμό».

Συνέχισε μιλώντας για «πολυκομματική κεντροαριστερά» και για «κοινές πρωτοβουλίες και κοινές δράσεις». «Η πολυκομματική κυβερνώσα κεντροαριστερά σε πολλές χώρες της Ευρώπης είναι μια πραγματικότητα. Γιατί να μην προχωρήσουμε και στην Ελλάδα;», αναρωτήθηκε.

Στις 23 Νοέμβρη, μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό «Αλφα», ο Θ. Πάγκαλος έσπευσε να παρουσιάσει ως δείγμα αντιπολίτευσης του ΠΑΣΟΚ ότι πέτυχε «κοινή στάση Συνασπισμού και ΠΑΣΟΚ» για την κυβερνητική απόφαση επιδότησης της «Αλφα Μπανκ» με 1 δισ. ευρώ. Επέμεινε ότι «αυτό το πέτυχε το ΠΑΣΟΚ μαζί με τον Συνασπισμό με μια πρόταση που είχαμε υπογράψει από κοινού. Τα ονόματά μας είχαμε το ένα μετά το άλλο, σε πλήρη αλφαβητική σειρά και πετύχαμε αυτό το στόχο. Αυτός ήταν πολύ μεγάλος πολιτικός στόχος στη Βουλή. Μεγάλη νίκη του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού».

Στις 2 Δεκέμβρη, πάλι στην «Ελευθεροτυπία», ο υπεύθυνος για τη σύνταξη των πολιτικών θέσεων του ΠΑΣΟΚ στο επερχόμενο συνέδριό του το Φλεβάρη, Μ. Ανδρουλάκης, σημείωνε ότι «το ΠΑΣΟΚ πρέπει να υπερβεί τον κυβερνητισμό και ο ΣΥΡΙΖΑ το φόβο της εναλλακτικής λύσης και της κυβερνητικής προοπτικής στο πεδίο που από κοινού έχουμε επιλέξει, της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης». Μίλησε για «κοκκινοπράσινο αστερισμό». «Μπορούμε να ξεκινήσουμε εκεί που υπάρχουν οι προϋποθέσεις και στην πορεία θα ωριμάζουμε και στο πεδίο της γενικότερης προγραμματικής σύγκλισης», είπε.

Στις 6 Δεκέμβρη, ερωτηθείς ο γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ, Ν. Αθανασάκης, αν στο ΠΑΣΟΚ προτίθενται να αναλάβουν πρωτοβουλίες «συνεργασίας» με την «αριστερά» (βλ. ΣΥΡΙΖΑ) για το Ασφαλιστικό, απάντησε ότι «είμαστε πάντα ανοιχτοί στη συζήτηση με τις άλλες δυνάμεις του προοδευτικού χώρου στα μεγάλα θέματα του τόπου. Και πραγματικά πιστεύουμε ότι σε θέματα όπως αυτά μπορούν να υπάρχουν κοινές κινήσεις. Συχνά σε διάφορα θέματα έχουν οργανωθεί κοινές κινήσεις και στη Βουλή με συγκεκριμένα αποτελέσματα σε άλλα πεδία. Δεν έχουμε κανένα λόγο να είμαστε αρνητικοί σε κάτι τέτοιο και μπορούμε και να σκεφτούμε το πώς μπορεί να οργανώνεται καλύτερα, πέρα από καχυποψίες ή στερεότυπα που μπορεί να κουβαλάει καθένας μας, κάθε χώρος δηλαδή, και να ταλαιπωρούν ή να οδηγούν κάποιες φορές, πριν την ώρα τους, σε αρνήσεις και αδιέξοδα».

Αλλωστε, ο Ν. Αθανασάκης συμπλήρωσε ότι «μπορούν να υπάρχουν και κοινές δράσεις και συγκλίσεις και συνεργασίες. Εννοώ στην ανάπτυξη δράσεων». Ενώ και η υπεύθυνη του Τομέα Κοινωνικής Πολιτικής του κόμματος, Μ. Ξενογιαννακοπούλου, σημείωσε ότι «εμείς σταθερά πιστεύουμε στην ανάγκη συνεύρεσης, διαλόγου αναζήτησης κοινών τόπων με τις ευρύτερες προοδευτικές και αριστερές δυνάμεις». Οτι «για το καλό του ελληνικού λαού και της προοπτικής της ελληνικής κοινωνίας χρειάζεται και η συνεύρεση των ευρύτερων προοδευτικών δυνάμεων και ένα ευρύ δυναμικό κοινωνικό μέτωπο».

Και πώς να μη λέγονται τέτοια; Οταν ήδη ο απερχόμενος πρόεδρος του ΣΥΝ Α. Αλαβάνος έχει από βδομάδες ζητήσει κοινή πόρευση ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ σε τρία σημεία.

Ενώ το ιστορικό στέλεχος του χώρου τους, Λ. Κύρκος, μιλώντας στις 24 Νοέμβρη στα «Νέα», υποστήριζε ότι «ήρθε η στιγμή για κάτι καινούριο, κάτι διαφορετικό. Και αυτό το καινούριο - το λέω χρόνια - δεν μπορεί να είναι παρά η διαμόρφωση ενός νέου σχήματος μέσα στο οποίο θα μπορέσουν τα δύο ρεύματα του προοδευτικού δημοκρατικού χώρου να συνυπάρξουν, να αλληλοτροφοδοτηθούν, να αλληλογνωριστούν. Είναι μια διαδικασία μεγάλη, μακρά και δύσκολη, γιατί υπάρχουν τραύματα και διαφορές που πρέπει να εκτιμηθούν, να αναλυθούν και να υπερπηδηθούν. Αλλά εκεί βλέπω να υπάρχει η δυνατότητα για αυτό το νέο που η σημερινή στιγμή αναζητά».

Υπερακόντισε ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΝ Νίκος Κωνσταντόπουλος, ο οποίος μιλώντας στον «Ελεύθερο Τύπο» στις 25 Νοέμβρη, πρότεινε «άμεσα ένα συγκεκριμένο σύμφωνο κοινού αγώνα απέναντι στην κυβέρνηση και τη ΝΔ». Οτι αυτή η συμμαχία πρέπει να βρει πρώτο πεδίο εφαρμογής τις ευρωεκλογές και να συνεχιστεί στις βουλευτικές εκλογές.

Σημειωτέον ότι την ίδια μέρα, μιλώντας ο Α. Αλαβάνος στην «Ελευθεροτυπία» χαρακτήριζε «εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο» το εύρημα δημοσκοπήσεων ότι οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ τάσσονται κατά 60% υπέρ της συγκρότησης κυβέρνησης της λεγόμενης κεντροαριστεράς.

Ο Ν. Κωνσταντόπουλος επανέφερε την πρότασή του για συνεργασία ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ, με συνέντευξή του στην «Αυγή» της 16ης Δεκέμβρη, κάνοντας λόγο για «μεγάλη δημοκρατική παράταξη» και υποδεικνύοντας τα βήματα συγκρότησής της. Ελεγε: «Προτείνω να υπάρξει άμεσα ένα σύμφωνο κοινής αντιπολιτευτικής γραμμής και στη συνέχεια να διαμορφωθεί ένα ευρύ συμμαχικό σχήμα που θα επιδιώκει στις ευρωεκλογές την ανατροπή των πολιτικών συσχετισμών, εν συνεχεία στις βουλευτικές εκλογές θα διεκδικήσει την εξουσία, προτείνοντας πρόγραμμα εναλλακτικής διακυβέρνησης και κυβερνητικό σχήμα συνεργασίας».

Επίσης, με άρθρο του στην «Ελευθεροτυπία» της 17ης Δεκέμβρη ο Γ. Πανούσης (υποψήφιος υπερνομάρχης Αθήνας - Πειραιά με τον ΣΥΝ) τόνιζε ότι «η μοίρα και η προοπτική των δύο αυτών χώρων (ΣΥΝ και ΠΑΣΟΚ) είναι κοινή και πρέπει με κοινές δράσεις και από κοινού να διαχειριστούν το μέλλον του αριστερού δημοκρατικού κινήματος». Για να επιτευχθεί, όμως, η σύγκλιση, «πρέπει πρωτίστως να καθιερωθούν ηγετικές ομάδες με ανοιχτό μυαλό».

Αλλά και ο προαλειφόμενος από τον Α. Αλαβάνο για διάδοχός του στην προεδρία του ΣΥΝ, Α. Τσίπρας, μιλώντας στις 26 Νοέμβρη στο ραδιοφωνικό σταθμό «Alpha», έθεσε απλά ως προϋπόθεση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ «να αποκτήσει σαφή προσανατολισμό». Εδειξε και στεναχωρημένος επειδή «το ΠΑΣΟΚ είναι ακόμα εγκλωβισμένο σε εσωτερικές διαδικασίες που δεν το αφήνουν να κοιτάξει με πλατιά ενόραση τις εξελίξεις». Μάλιστα, σχετικά με τις κοινές προτάσεις που κάνουν στη Βουλή, υπερθεμάτισε λέγοντας ότι «θα χαρούμε αν υπάρξουν και άλλες τέτοιες προτάσεις και παρεμβάσεις». Και ακόμα πιο ενδεικτικά του πόθου τους για συνεργασία, σημείωσε: «Εμείς περιμένουμε να δούμε τη στροφή του ΠΑΣΟΚ στην Αριστερά με μεγάλη ανυπομονησία».

Εξάλλου και ο έτερος υποψήφιος για την προεδρία του κόμματος, Φ. Κουβέλης, έλεγε στις 14 Δεκέμβρη στο ραδιοφωνικό σταθμό «FLASH» ότι «οι συνεργασίες είναι αναγκαίες, στη βάση όμως προγραμματικών συμφωνιών».

Οι εκλογές πέρασαν, ψήφοι μπήκαν στο τσεπάκι, και τώρα τις παζαρεύουν ανοιχτά.

Θα προχωρήσουν; Θα ευοδώσουν τα σενάρια διπολισμού; Δοκιμάζουν για το πώς προπαγανδίζοντας αυτή την ανάγκη θα την επιβάλουν εγκλωβίζοντας λαϊκές συνειδήσεις; Οτι και αν συμβαίνει, φαίνεται πως το σύστημα χρειάζεται και τέτοιες εφεδρείες. Το αν και πώς θα εξελιχτούν θα το δούμε. Πάντως, οι «πρόθυμοι» όχι μόνο υπάρχουν, αλλά παρά το ότι καμώνονται πως δεν «τρέχει» τίποτα για την ώρα, ιδιαίτερα αυτοί του ΣΥΝ, κάνουν αμάν και πώς να γίνουν πράξη τα όνειρά τους...