Το Ελληνικό Λογοτεχνικό -Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ), που δημιούργησε ο Μάνος Χαριτάτος, τον προσεχή Γενάρη θα έχει ενταχθεί πλήρως στο Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τράπεζας (ΜΙΕΤ). Η ένταξή του, λόγω οξυμένων οικονομικών προβλημάτων, ήταν αναγκαία για τη συνέχιση της προσφοράς του (συντήρηση, μελέτη, έκδοση των πλούσιων και πολύτιμων αρχείων, βιβλίων και εντύπων του). Για την ένταξη του φορέα (και των εργαζομένων του) στο ΜΙΕΤ μίλησαν σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου ο διευθυντής του ΜΙΕΤ, Διονύσης Καψάλης, και ο Μάνος Χαριτάτος.

«Πέρασαν τριάντα χρόνια από την ίδρυση του ΕΛΙΑ ως μη κερδοσκοπικού σωματείου. Ωστόσο, η συλλογή αρχείων και βιβλίων ξεκινάει από το 1964, σα νεανική πρωτοβουλία, με τον φίλο μου, ιστορικό Δημήτρη Πόρτολο. Ο νεανικός ενθουσιασμός χαρακτηρίζει μέχρι σήμερα τη φυσιογνωμία του Αρχείου, που εμπλουτίστηκε και δραστηριοποιήθηκε ασύμμετρα προς τις οικονομικές δυνατότητές του, με απαρέγκλιτους στόχους τη διάσωση των αρχειακών και έντυπων πηγών και την ελεύθερη παροχή τους στην έρευνα», τόνισε ο Μ. Χαριτάτος.

Το ΕΛΙΑ διαθέτει 900 ιδιωτικά αρχεία, 100.000 τόμους βιβλίων, φυλλαδίων, περιοδικών, ημερολογίων και εφημερίδων του 19ου και 20ού αιώνα, 500.000 φωτογραφίες και καρτ ποστάλ, 2.300 χάρτες. Πλούσια συλλογή εφήμερων τεκμηρίων. Μεταξύ των ιστορικών αρχείων συγκαταλέγονται των οικογενειών Κολοκοτρώνη, Βαλαωρίτη, των Γεωργίου Σαχτούρη, Χαρίλαου Τρικούπη και Ελευθερίου Βενιζέλου. Στα 200 και πλέον αρχεία λογοτεχνών, κριτικών, εκδοτών περιοδικών και εφημερίδων, περιλαμβάνονται τα αρχεία των Στρατή Τσίρκα, Κωνσταντίνου Χατζόπουλου, Δημοσθένη Βουτυρά, των δημοτικιστών Αλέξανδρου Πάλλη και Πέτρου Βλαστού, που συνιστούν βασική «πηγή» έρευνας για τη νεοελληνική λογοτεχνία. Εξαιρετικής σημασίας για τον αιγυπτιακό ελληνισμό είναι τα αρχεία ελληνικών κοινοτήτων και του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.

Η Βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ είναι η πλουσιότερη σε ελληνικά βιβλία του 19ου αιώνα και σε ημερολόγια του 19ου και 20ού. Σημαντικές είναι οι συλλογές ημερήσιου και περιοδικού Τύπου (8.000 τίτλοι) και φωτογραφιών του 19ου και του 20ού αιώνα. Η συλλογή χαρτών (1837-1960) αντιπροσωπεύει όλη τη χαρτογραφία στο ελληνικό κράτος και τις αποτυπώσεις των συνόρων του.

«Επιλογή του ΕΛΙΑ είναι η ελεύθερη πρόσβαση της επιστημονικής κοινότητας και κάθε ενδιαφερόμενου στις συλλογές. Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια είχαν πρόσβαση στις συλλογές τουλάχιστον 18.000 ερευνητές», επισήμανε ο Μ. Χαριτάτος. Την πρόσβαση διευκολύνουν οι υπολογιστές, η ιστοσελίδα του ΕΛΙΑ, η ηλεκτρονική καταλογογράφηση και ψηφιοποίηση μεγάλου μέρους των συλλογών. Το ΕΛΙΑ εξέδωσε περισσότερους από 200 τίτλους βιβλίων και λευκωμάτων (νεοελληνική λογοτεχνία, γλώσσα, ιστορία, καλές τέχνες, θέατρο, κ.ά.), βιβλιογραφίες και ανατυπώσεις περιοδικών και βιβλίων. Προσεχώς το ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ θα ψηφιοποιήσει βιβλία και περιοδικά του 19ου αιώνα, με συνεργασία με το βιβλιολογικό εργαστήριο του Μουσείου Μπενάκη.