Κυριακή 6 Αυγούστου 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 12
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΤΑ ΣΚΥΛΟΨΑΡΑ ΤΗΣ ΟΛΙΓΑΡΧΙΑΣ

(Και το γκέτο της ΕΤΜΑ)

Η ΠΡΩΤΗ γνωριμία με την ΕΤΜΑ ήταν στα χρόνια της Κατοχής. Την έφερναν, με τη συνοπτική της ονομασία, εκείνα τα μικροσκοπικά χαρτάκια, λεπτά σαν τσιγαρόχαρτο, γραμμένα μ' έναν τρόπο μοναδικό, οι ανταποκρίσεις που έστελναν από τα εργοστάσια, τις γειτονιές, τα σχολεία, για να δημοσιευτούν στις αντιστασιακές εφημερίδες.

ΗΤΑΝ μια μοναδική τακτική ειδησεογραφική «τροφοδοσία». Ενημέρωση για όλα, για το μεροκάματο, για το συσσίτιο, για τους μπράβους και τους γκεσταπίτες, για τους αγώνες, τις διαμαρτυρίες. Ολα λιγόλογα, σφιχτά, στα μέτρα πάντα της μικρής παράνομης εφημερίδας μας, που μετρούσε και τη μια λέξη...

ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ, τότε, στη Συντακτική Επιτροπή της «Νέας Γενιάς» (το δημοσιογραφικό όργανο του ΚΣ της ΕΠΟΝ) να γυρέψουμε να μας εξηγήσουνε το συνοπτικό τίτλο που είχε το εργοστάσιο ΕΤΜΑ και μαζί μ' αυτό και μια σειρά άλλες αναγκαίες πληροφορίες, χρήσιμες για τη σύνταξη.

ΚΑΙ, ΦΥΣΙΚΑ, οι πιο αρμόδιοι για να μας βοηθήσουν ήταν οι συναγωνιστές, που δούλευαν στον εργατικό τομέα της ΕΠΟΝ, που είχε πάρει τότε μια μεγάλη ανάπτυξη. Ηταν ο γραμματέας του, ο Ιάκωβος Φράγκος (Ιωσήφ το ψευδώνυμο), που μας έμπαζε στις λεπτομέρειες και για τα άλλα εργοστάσια και τις σκληρές, άγριες συνθήκες εργασίας, μέσα στις οποίες ζούσαν και πάλευαν οι εργάτες και ιδιαίτερα οι νέοι.

ΜΑΘΑΙΝΑΜΕ έτσι πως η ΕΤΜΑ - συνοπτικά, όπως η ονομασία μας δινόταν στις ανταποκρίσεις - ήταν η «Εταιρία Τεχνητής Μετάξης Αθηνών», που είχε πάρει στα χέρια της μονοπωλιακά το τεχνητό μετάξι. Κι αφέντης στο εργοστασιακό αυτό φέουδο, ο Λιάμπεης. Οι πρόγονοί του είχαν μεγάλα τσιφλίκια στην Ηπειρο, αλλά ο γιος με τα γαλόνια του ναυάρχου, απόστρατος, θα γινόταν ο μπέης της μεταξοβιομηχανίας.

ΕΠΕΙΤΑ από τρία χρόνια, το 1946, ο «Ρίζος της Δευτέρας», η εφημερίδα, που με σεβασμό καθολικό γίνεται και σήμερα σημείο τιμητικής αναφοράς, ανάμεσα στις μεγάλες δημοσιογραφικές έρευνες είχε, μ' επιτυχία μεγάλη, παρουσιάζει την πασίγνωστη σειρά με τον τίτλο: «Τα σκυλόψαρα της ολιγαρχίας».

Σ' ΑΥΤΗΝ ακριβώς την έρευνα, παρουσιάστηκε το «γκέτο» της ΕΤΜΑ και, φυσικά, κι ο μπέης της μεταξοβιομηχανίας: Ο Λιάμπεης!! Ο αγωνιστής δημοσιογράφος Νίκος Ραμαντάνης, μας έδωσε με την πένα του το πορτρέτο του γκέτο της ΕΤΜΑ, εκεί, που, ύστερα από 34 χρόνια, θα ζούσαμε τη φοβερή δολοφονία της 20χρονης φοιτήτριας Σωτηρίας Βασιλακοπούλου.

ΕΙΝΑΙ πολύ χαρακτηριστική η εισαγωγή, με την οποία ο Ν. Ραμαντάνης ανοίγει την έρευνα. Γράφει: Ευκολότερα είναι σήμερα να μπεις στα επιτελικά μυστικά του κράτους, παρά να περάσεις το κατώφλι της πόρτας ενός βιομηχανικού εργοστασίου. Είναι, βλέπετε, τόσο παραδεισιακές οι συνθήκες δουλιάς, που εξασφαλίζει για το ελληνικό προλεταριάτο η δυτική δημοκρατία του κ. Μπέβιν!!

ΜΠΡΟΣΤΑ στην πύλη της ΕΤΜΑ, την ώρα που τελειώνει η βάρδια η πρωινή. Ο δημοσιογράφος παρακολουθεί και καταγράφει: «...Τα μάτια τους κατακόκκινα και κλαμένα σα να πάσχουν από φοβερό πονόματο. Τα χέρια τους τρυπημένα... Σαπίζουν τα πλεμόνια τους... τρυπούν (τα οξέα) τα στομάχια τους...».

ΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ, που δουλεύουν στα τμήματα της κλωστοποίησης και ειδικότερα στα λουτρά, όπου γίνεται η κυκλοφορία των οξέων, παλεύουν πραγματικά με το θάνατο. Μεταλλική δεκάρα, αν την αφήσεις εκεί, μέσα σε μια ώρα σκουριάζει... Φανταστείτε, λοιπόν, τι γίνεται με τα πλεμόνια των ανθρώπων, που δουλεύουν εκεί...

ΧΙΛΙΟΙ τριακόσιοι εργάτες κι εργάτριες δούλευαν τότε (το 1946) στο γκέτο του Λιάμπεη. Χιτλερικές οι προδιαγραφές της δουλιάς. Με τους μπράβους της εργοδοσίας να παρακολουθούν και να ελέγχουν τα πάντα. Και να εκτελούν αδίστακτα τις εντολές της εργοδοσίας, όπως εκείνη τη φοβερή Δευτέρα, 28 Ιούλη 1980. Με τη δολοφονία της Σωτηρίας Βασιλακοπούλου.

ΤΟ ΑΙΜΑ της νεαρής αγωνίστριας, εκεί, μπροστά στο γκέτο, έβαφε την άσφαλτο. Και λίγο πιο πέρα, πεσμένη η πικέτα, που κρατούσε: «Παλέψτε μέσα απ' τα σωματεία για πραγματικές αυξήσεις - ΚΚΕ». Συγκλονίστηκε η Αθήνα κι η Ελλάδα. Κι ο Γιάννης Ρίτσος έγραφε: «Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει, θα 'σαι για πάντα μέσα σ' όλα εκείνα, που γι' αυτά έχεις λείψει».


Του
Νίκου ΚΑΡΑΝΤΗΝΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ