Σε 11 μέρες, στις 4 Γενάρη 1999, κάνει την πρώτη επίσημη εμφάνισή του στις διεθνείς χρηματαγορές το ΕΥΡΩ, το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και οι κυβερνήσεις των χωρών - μελών έχουν αποδυθεί τον τελευταίο καιρό σε μια εκστρατεία διαφήμισης του ΕΥΡΩ, αποκρύπτοντας το γεγονός ότι οι πολιτικές που ακολουθούν την καθιέρωσή του (Σύμφωνο Σταθερότητας, ιδιωτικοποιήσεις, κατάργηση εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, απαγόρευση άσκησης κοινωνικής πολιτικής), θα είναι η άλλη όψη αυτού του νομίσματος.

Ηδη, όπως έγινε γνωστό, σ' αυτή την εκστρατεία παραπλάνησης των εργαζομένων θα πάρει μέρος εντός των επόμενων ημερών και η ελληνική κυβέρνηση. Το κόστος της εγχώριας εκστρατείας υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο ECU και θα επιστρατευτούν εφημερίδες, ραδιοφωνικοί σταθμοί και τηλεοπτικά κανάλια, ενώ θα τυπωθούν και θα κυκλοφορήσουν προπαγανδιστικά φυλλάδια και άλλο έντυπο και διαφημιστικό υλικό. Το 50% της δαπάνης θα είναι κοινοτικοί πόροι και το υπόλοιπο θα καταβληθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή από τα λεφτά των φορολογουμένων, που όχι μόνο πλήρωσαν μέχρι τώρα τις συνέπειες από την εφαρμογή των προγραμμάτων "σύγκλισης", αλλά καλούνται επιπλέον να πληρώσουν και την επιχείρηση της παραπληροφόρησής τους!

Ομως κανείς, ακόμη και οι "αρχιτέκτονες" της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης δε δείχνουν διάθεση για ιδιαίτερους πανηγυρισμούς. Τι συνέβη και αυτό που θεωρούνταν ορόσημο στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης κινδυνεύει τώρα να περάσει στα "ψιλά";

Η εξήγηση βρίσκεται στο ότι οι ιθύνοντες αντελήφθησαν τον κίνδυνο που διατρέχει ολόκληρο το οικοδόμημα της ΟΝΕ, που γίνεται ακόμη μεγαλύτερος από την ανιστόρητη επιμονή τους για την καθιέρωση του "κοινού νομίσματος". Το μέτρο της ανησυχίας τους, που φτάνει στα όρια της αγωνίας, δίνει η συνεχής έκδοση οδηγιών και εντολών, τόσο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), όσο και από τις κεντρικές τράπεζες των χωρών - μελών, για να προληφθούν κινήσεις πανικού, αλλά και για να αντιμετωπιστούν κερδοσκοπικές πιέσεις στις χρηματαγορές, εξελίξεις που θα οδηγούσαν σε μια τραγική "πρεμιέρα" του ΕΥΡΩ.

Τον τόνο σ' αυτή την εκστρατεία, για τη μείωση των προσδοκιών που είχαν δημιουργηθεί προηγουμένως, έδωσε ο πανίσχυρος πρόεδρος της ΕΚΤ, Βιμ Ντούιζενμπεργκ.Σε συνέντευξη Τύπου, προχθές στη Φραγκφούρτη, δήλωσε ότι "η κατάσταση της οικονομίας στην ευρωζώνη (σ.σ. είναι η ζώνη στην οποία συμμετέχουν οι 11 χώρες πλην Βρετανίας, Σουηδίας, Δανίας, Ελλάδας) παραμένει εξαιρετικά επηρεασμένη από τις αμφιβολίες που υπάρχουν για την παγκόσμια οικονομία στο 1999". Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, αλλά και άλλοι οικονομικοί παράγοντες λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους τις εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τον κίνδυνο μιας ραγδαίας οικονομικής ύφεσης μέσα στο 1999 που θα πλήξει κυρίως τις βιομηχανικές χώρες.

Οι παραπάνω φόβοι μπορεί να μην αφορούν προς το παρόν την "πραγματική οικονομία", έχουν όμως να κάνουν με τις τράπεζες, αφού η κάθε μια έχει διαφορετική ρευστότητα, επομένως διαφορετικοί θα είναι οι "κραδασμοί" που θα υποστούν στο κρίσιμο διάστημα της προσαρμογής στα νέα δεδομένα του ΕΥΡΩ. Ηδη εκδηλώθηκε η πρώτη μικρή "ανταρσία", αφού η Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας αποφάσισε να κρατήσει το δικό της επιτόκιο παρέμβασης κατά μισή μονάδα μεγαλύτερο απ' αυτό που όρισε η ΕΚΤ. Ωστόσο, οι αναταράξεις στην τραπεζική αγορά δεν είναι δύσκολο να μεταφραστούν σε "καθημερινά προβλήματα" για τις εθνικές οικονομίες και τα εκατομμύρια των εργαζομένων στις χώρες - μέλη.

Σύμφωνα πάντως με την τελευταία απόφαση της ΕΚΤ, το ανώτατο επιτόκιο δανεισμού στη διατραπεζική αγορά ορίστηκε στο 4,5% και το κατώτερο επιτόκιο καταθέσεων στο 2,5%. Ορίστηκε επίσης ότι για το διάστημα από τις 4 ως τις 21 Γενάρη τα επιτόκια δανεισμού των τραπεζών από την ΕΚΤ δε θα ξεπερνούν το 3,25%, ενώ το επιτόκιο κατάθεσης το 2,75%.

Οσον αφορά στις καταθέσεις σε ECU ή σε άλλα νομίσματα της ευρωζώνης, η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας διευκρινίζει ότι:

• Οι καταθέσεις που έχουν γίνει σε ECU θα μετατραπούν αυτομάτως την 1η Γενάρη σε ΕΥΡΩ, ενώ οι αριθμοί των σχετικών λογαριασμών θα μείνουν οι ίδιοι.
• Οι καταθέσεις που έχουν γίνει σε κάποιο νόμισμα χώρας που συμμετέχει στην ευρωζώνη, δε θα επηρεαστούν προς το παρόν από την εισαγωγή του ΕΥΡΩ.
• Οι καταθέσεις που έχουν γίνει σε νόμισμα χώρας που δε συμμετέχει στην ευρωζώνη θα μπορούν να μετατραπούν σε ΕΥΡΩ ή σε οποιοδήποτε άλλο νόμισμα με βάση την ισοτιμία τους έναντι της δραχμής. Με το ποσό που θα προκύπτει από τη μετατροπή θα ανοίγεται νέος λογαριασμός.

Βέβαια, τα παραπάνω αφορούν κυρίως τεχνικούς όρους, μιας και το ΕΥΡΩ θα παραμείνει "άυλο", θα είναι μια μονάδα υπολογισμού, ενώ η κυκλοφορία των πρώτων χαρτονομισμάτων και κερμάτων θα αρχίσει την 1η Γενάρη 2002. Ωστόσο, η εισαγωγή του ΕΥΡΩ την 1η Γενάρη 1999 θα συνοδευτεί από μια εξέλιξη μεγάλης σημασίας: την επίσημη έναρξη της λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η Τράπεζα αυτή, δημιούργημα της Συνθήκης του Μάαστριχτ, θα αποφασίζει και θα χαράσσει τη νομισματική και πιστωτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο σύνολό της, αλλά και των χωρών - μελών ξεχωριστά. Με λίγα λόγια θα αποφασίζει όχι μόνο για τα δικά της επιτόκια δανεισμού και καταθέσεων, αλλά και για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες των νομισμάτων της ευρωζώνης, επομένως και για την πιστωτική πολιτική των χωρών - μελών αυτής της ζώνης.