Δηλαδή, πως η θρησκευτική συνείδηση αποτελεί έναν ανασχετικό παράγοντα για τη συνειδητοποίηση από τον πολίτη του ρόλου της πνευματικότητας και της συνειδητότητάς του, σαν μιας μονάδας με αυτοσυνείδηση και ιστορική και κοινωνική ταυτότητα.

Και πρέπει να πούμε πως κάθε μέρα η Θεολογία χάνει έδαφος στο πεδίο του ψυχισμού, των ψυχικών φαινομένων, της ερωτοσεξουαλικής ζωής και της ψυχοπνευματικής συγκρότησης του ανθρώπου, κάτω από τις αποκαλύψεις και την πρόοδο της ψυχολογίας, της ψυχιατρικής, του ψυχοσωματικού κινήματος και της επιστημονικής σεξολογίας. Σε λίγο θα μείνουν άνεργοι οι θεολόγοι σ' αυτόν το χώρο - που για είκοσι αιώνες τον διαφέντευαν, όπως έμειναν ξεκρέμαστοι με την ανακάλυψη του Κοπέρνικου, πως γυρίζει η Γη γύρω από τον ήλιο και όχι το αντίθετο, όπως έγραφαν οι γραφές, και τους αφαιρέθηκε ολόκληρο το πεδίο της Κοσμολογίας και της Αστρονομίας.

***

Ολο και θα καταλαβαίνει έτσι ο κόσμος πως ό,τι γίνεται "μέσα μας", έχει τις ρίζες του στο ιστορικό και κοινωνικό περιβάλλον, και, επομένως, αντί να ψάχνει "το βάραθρο της ψυχής του για να ανακαλύπτει τον θεό", θα ερευνά τα φυσικά, κοινωνικά και ιστορικά φαινόμενα (και, βέβαια, την ψυχογραφία - βιογραφία του), που αποτελούν τις μήτρες που πάνω τους παίρνουν σχήμα, μορφή και περιεχόμενο η ψυχική ζωή, δηλαδή η ψυχολογία του, δηλαδή η συμπεριφορά του, η πνευματικότητά του και οι προβληματισμοί του...".

Ετσι, τελικά, όλα αυτά αποτελούν πεδίο επιστημονικής έρευνας, και όχι αιτίες για θεϊκή ερμηνεία, μοναστηριακή ζωή, προσευχή για εξιλέωση και μετάνοια... Ετσι, κάτω από το καταυγαστικό φως της επιστημονικής έρευνας, η θεολογική - θρησκευτική "ψυχή" θα φανεί πως είναι άψυχη, μια και θα της αφαιρεθεί κάθε περιεχόμενο, όπως σκέψη, νόηση, συνείδηση, συναίσθημα (αγάπη κλπ.), μια που όλα αυτά αποτελούν περιεχόμενο της επιστημονικής έρευνας και είναι εκδηλώσεις - αποτελέσματα εγκεφαλικών λειτουργιών.

Αφαιρώντας την "πνευματικότητα" και την "ψυχή" από τη θεολογία, και καταλαβαίνοντας ο κόσμος πως αυτοί οι δυο χώροι βρίσκονται κάτω από την επίδραση εγκεφαλικών λειτουργιών και ιστορικοκοινωνικών επιδράσεων, καθώς και πως έχουν σχέση με βιώματα που συνδέονται με αυτούς τους χώρους (όπως, βέβαια, και με τον τρόπο που ζουν και εργάζονται) και, επομένως, και με τον τρόπο, με τον οποίον και τα συνειδητοποιούν, καταλήγει στο αναπόφευκτο συμπέρασμα πως θα πρέπει να καλυτερέψουν οι όροι της ζωής - εργασίας του, που βρίσκονται κάτω από τη βουλητική του ενέργεια και έτσι θα κατορθωθεί το ακατόρθωτο για τη θρησκεία - να αρχίσει, δηλαδή, να παίρνει ο άνθρωπος "την ψυχή" και το "πνεύμα του" στα χέρια του...

Και κάτω από αυτήν τη νέα Κοπερνίκεια επανάσταση, δε θα υπάρχουν πλέον χώροι για τη Θεολογία, και θα της απομείνει ο μόνος χώρος που δικαιωματικά της ανήκει μέχρι Δευτέρας Παρουσίας, δηλαδή, η μετά θάνατον ζωή και τα θαύματα...

Αλλωστε, σημειώνεται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο - κάτω απ' τον καλπασμό της επιστημονικής σκέψης - πως ο χριστιανισμός αρχίζει να αποβάλλει το μυστικισμό του και γίνεται ένα κήρυγμα ηθικής για τον άνθρωπο που προβληματίζεται και πάσχει στον ιστορικοκοινωνικό χώρο και στην αντανάκλασή του στην "εσωτερικότητά του"...

Ο χριστιανισμός, όπως, άλλωστε, και όλες οι σύγχρονες θρησκείες, από την άποψη της ανθρώπινης εξέλιξης, μέσα στην οποία συμπεριλαμβάνονται και οι κάθε είδους ιδεολογίες, αποτελεί μια αναγκαία βαθμίδα στην ψυχοπνευματική ανάπτυξη - ανέλιξη της ανθρωπότητας. Και από την άποψη αυτή, χαρακτηρίζω τις θρησκευτικές ιδεολογίες σαν το νηπιακό στάδιο της πανανθρώπινης πνευματικότητας, σαν το στάδιο της εφηβικής ηλικίας την εμφάνιση και την ανάπτυξη του ορθολογισμού στην επιστημονική (κυρίως) σκέψη, σαν την ενηλικίωσή της, τη διαλεκτική σκέψη, εφαρμοσμένη στις ανθρώπινες επιστήμες (Ψυχολογία, Κοινωνιολογία, Πολιτική, Ιστορία - με κορύφωσή της το σοσιαλισμό) και σαν την αρχή της ωριμότητάς της τη σημερινή ιστορική περίοδο που προαναγγέλλει τη μεγάλη αλλαγή.

***

Αλλά, θα μου πείτε, τι σε νοιάζει εσένα - που αποβλέπεις σε μια κοινωνία της αλλαγής και όπου οι άνθρωποι θα είναι κυρίαρχοι και της προσωπικής, αλλά της ιστορικής τους μοίρας, κάτω από το καταυγαστικό φως της αυτογνωσίας και της επιστημονικής γνώσης - για τις απόψεις της Θεολογίας;

Και βέβαια με νοιάζει, γιατί αυτή η ιδεολογία, αυτή η ηθική, πρέπει να σχολιαστεί, γιατί αποδυναμώνει την ανθρώπινη σκέψη, σαν ένα κριτικό όπλο.

Γιατί αυτή η τακτική, αυτή η ηθική, και αυτή η "θεωρία" της "ανθρώπινης ψυχής", επηρεάζει τον τρόπο, με τον οποίο ο άνθρωπος στέκεται μπροστά στην ιστορία, στην κοινωνία και την πολιτική για την αλλαγή.

Δρ. Γιάννης Γ. ΓΑΛΑΝΟΣ

Ψυχίατρος