Οταν ένας ποιητής αισθαντικός στην τέχνη του, με αγώνα πίσω του κι οράματα για μια άλλη κοινωνία, όλων των ανθρώπων, όπως ήταν ο ποιητής και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης Στέλιος Γεράνης, μελετά και γράφει για έναν άλλον ποιητή της κοινωνικής αλήθειας, που από οργή και πόνο έγινε "ιδανικός αυτόχειρας", τότε έχουμε ένα δοκιμιακό, μεν, βιβλίο, γραμμένο όμως και με το "βλέμμα" της καρδιάς. Ενα βιβλίο, διπλά χρήσιμο ως προς τη μελέτη της ποίησής μας, αφού μέσα από τις απόψεις του για τον κρινόμενο "αποκαλύπτεται" και ο ίδιος ο κριτής. Τέτοιο βιβλίο είναι το δοκίμιο που μας κληροδότησε ο Στέλιος Γεράνης "ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ (Χωρίς αυθαιρεσίες και παραμορφώσεις)" (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Σοκολή"), το οποίο αν και παλαιότερο αξίζει αναφοράς για έναν επιπλέον λόγο. Φέτος συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από εκείνο το πρωί του Ιούλη, που ο Κώστας Καρυωτάκης, αφού δεν "έφυγε" με αυτοαπαγχονισμό ή "διά θαλάσσης" (ήταν δεινός κολυμβητής), "έγραψε" την πιο θαρραλέα, την κορυφαία, την τραγικότερη κραυγή διαμαρτυρίας του για όσα τον έπνιγαν. Φύτεψε μια σφαίρα στην καρδιά του, έτσι που ο Βάρναλης να γράψει: "Ζηλεύω σου το θάρρος Καρυωτάκη/ να σμπαραλιάσεις την τρανή καρδιά".Τρανή καρδιά και με τη συνδικαλιστική της δράση για μια καλύτερη ζωή των πασχόντων τότε δημοσίων υπαλλήλων, γι' αυτό και τιμωρημένη με δυσμενής μεταθέσεις.

Το τραγικό τέλος του Καρυωτάκη "ερμηνεύτηκε" από κάποιους μελετητές με "νοσηρές περιέργειες για το βίο και την πολιτεία του, που παίρνουν συχνά χαρακτήρα "αστυνομικού ρεπορτάζ", κλινικού κουτσομπολιού και συναξαρίστικων ανεκδότων", που "μας κόβουν τη θέα προς το έργο του", έγραφε ο Γ. Σαββίδης, τον οποίο επικαλείται ο Στ. Γεράνης υπερασπιζόμενος την πρωτοποριακή, προοδευτικότατη ουσία του κοινωνικού βίου και του έργου του Καρυωτάκη. Ο Γεράνης, μας γνωρίζει τον πραγματικό, τον υπέροχο ποιητή Καρυωτάκη. Παραθέτει τα κυρίαρχα, τα αντιπροσωπευτικά βιογραφικά, κοινωνικοϊδεολογικά στοιχεία του - και ως "αποδείξεις" τους την ίδια την ποίησή του - και σ' όσους θεωρούσαν τον Καρυωτάκη "μισάνθρωπο", "θανατόφιλο" κλπ., αντιπαραθέτει τις κρίσεις σημαντικότατων ανθρώπων των προοδευτικών Γραμμάτων (λ.χ., Γ. Κοτζιούλας, Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος) και τις επιδράσεις που άσκησε θεματικά και στιχουργικά σε κατοπινούς κορυφαίους ποιητές μας (Σεφέρης, Ρίτσος, Βρεττάκος, κ.ά.) η για πάντα ζώσα στην κραυγή διαμαρτυρίας ποίηση του Καρυωτάκη.

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ