Κυριακή 5 Ιούλη 1998
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 46
ΔΙΕΘΝΗ
Χρονικό πολέμου και ειρήνης

1912-14: Κρίση τοπικής διακυβέρνησης. Το γνωστό "Home rule crisis". Πρώτος σχηματισμός των προτεσταντικών και καθολικών παραστρατιωτικών ομάδων. Προσωρινός τερματισμός της κρίσης εξαιτίας του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου.

1916: Ο ξεσηκωμός των Ιρλανδών κατά της αγγλικής κυριαρχίας που έμεινε γνωστό ως "ο ξεσηκωμός του Πάσχα" - "Easter Rising" (24-29 Απρίλη).

1919-21: Πόλεμος της ανεξαρτησίας της Ιρλανδίας από τη βρετανική κυριαρχία. Κατάληξη στη συμφωνία - Δεκέμβρη του 1921 - με την οποία το νησί χωρίστηκε σε δύο τμήματα. Το νότιο που αποτέλεσε το κράτος της Ιρλανδίας με 26 κομητείες και το βόρειο - έξι κομητείες - παρέμεινε υπό βρετανική κατοχή.

1937: Νέο Σύνταγμα στην Ιρλανδία, όπου διακηρύσσεται η διεκδίκηση για δικαιοδοσία επί όλου του νησιού.

1949: Ανακηρύσσεται η Ιρλανδική Δημοκρατία. Η βρετανική κυβέρνηση προχωρά στην υιοθέτηση της "Πράξης για την Ιρλανδία", όπου ρητά αναφέρεται ότι οποιαδήποτε αλλαγή στο καθεστώς της Βόρειας Ιρλανδίας μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του τοπικού Κοινοβουλίου.

1956-62: Σποραδικές καμπάνιες του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού και από τις δύο πλευρές των συνόρων.

1968: Η καμπάνια για τα ανθρώπινα δικαιώματα ξεκινά το καλοκαίρι και συνεχίζεται με διαδηλώσεις και πορείες.

1969: Οι πρώτες βίαιες ταραχές στον Λόντοντερι και το Μπέλφαστ. Στις 12 Αυγούστου το Λόντοντερι στις φλόγες, με αφορμή μία παρέλαση των νεαρών προτεσταντών. Στις 28 του Δεκέμβρη ο PIRA, περιφερειακός τομέας του ΙΡΑ ανακοινώνει την απόσχιση από την ένοπλη οργάνωση.

1972: Τριάντα Ιρλανδοί καθολικοί διαδηλωτές νεκροί, από το πλήθος των χιλιάδων που έπαιρναν μέρος στη διαμαρτυρία, από σφαίρες του βρετανικού στρατού στις 30 του Γενάρη που πέρασε στην ιστορία ως η "Ματωμένη Κυριακή", "Bloody Sunday". Εγκαταλείπεται το καθεστώς της ημιαυτονομίας και διαλύεται το Κοινοβούλιο του Στόρμοντ και μέχρι νεωτέρας το Ολστερ διακυβερνάται πια απευθείας από το Λονδίνο (24/3). Αντίποινα των Ιρλανδών, η παραστρατιωτική οργάνωση PIRA τοποθετεί σειρά βομβών στο Μπέλφαστ, στις 21 Ιουλίου. Αποτέλεσμα 9 νεκροί και 130 τραυματίες - "Bloody Friday".

1973: Η Διάσκεψη του Σάνινγκντέιλ καταλήγει στην εγκαθίδρυση μιας κοινής διακυβέρνησης. Ιρλανδοί, Προτεστάντες και Βρετανοί αντιπρόσωποι επιβεβαιώνουν το συνταγματικό καθεστώς του Ολστερ και ότι αυτό μπορεί να αλλάξει μόνο με τη σύμφωνη γνώμη και της πλειοψηφίας της Προτεσταντικής Κοινότητας και τέλος συμφώνησαν να δημιουργηθεί το Συμβούλιο της Ιρλανδίας.

1974: Νομιμοποιείται το Σιν Φέιν και η "Εθελοντική Δύναμη του Ολστερ", στις 15 Μάη.

1980: Η Βρετανή πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ και ο Ιρλανδός ομόλογός της Τσαρλς Χόγκεϊ υπογράφουν συμφωνία για μία "νέα και στενότερη πολιτική συνεργασία". Οι καθολικοί κρατούμενοι στις φυλακές υψίστης ασφαλείας Μέιζ ξεκινούν απεργίες πείνας, με αίτημα να χαρακτηριστούν πολιτικοί κρατούμενοι. Σταματούν τις απεργίες την Πρωτοχρονιά.

1981: Ο Μπόμπι Σαντς ξεκινά την 1η Μάρτη νέα απεργία πείνας παρά τη διαφωνία της ηγεσίας του ΙΡΑ και του Σιν Φέιν. Το "γελαστό παιδί" μετά από 66 μέρες απεργίες αφήνει την τελευταία του πνοή στις φυλακές Μέιζ, παρά το γεγονός της εκλογής του (9/4) στο Κοινοβούλιο ως αντιπροσώπου της κομητείας του Φέρμαναγχ. Η κηδεία του στις 5 του Μάη θα γίνει η μεγαλύτερη πορεία διαμαρτυρίας και το βορειοϊρλανδικό πρόβλημα παίρνει παγκόσμιες διαστάσεις. Από το Μάη έως τον Αύγουστο, που τερματίστηκαν οι απεργίες πείνας, 9 καθολικοί κρατούμενοι χάνουν τη ζωή τους.

1985: Στις 15/11 υπογράφτηκε συμφωνία μεταξύ της Θάτσερ και του Ιρλανδού πρωθυπουργού Γκάρετ Φιτζέραλντ για μία διακυβερνητική Διάσκεψη, όπου θα τεθούν όλα τα πολιτικά ζητήματα, τα θέματα ασφαλείας και δικαιοσύνης που αφορούν το Ολστερ. Βίαιες μαζικές διαδηλώσεις των προτεσταντών εναντίον της συμφωνίας.

1991: Βομβιστική επίθεση, στις 7 του Φλεβάρη, εναντίον της πρωθυπουργικής κατοικίας στον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, όπου ο πρωθυπουργός Τζον Μέιτζορ βρισκόταν σε συνεδρίαση με το Υπουργικό Συμβούλιο.

1993: Κοινή διακήρυξη των πρωθυπουργών Ιρλανδίας και Βρετανίας, Αλμπερτ Ρέινολντς και Τζ. Μέιτζορ, όπου "το τέλος της διχοτόμησης μπορεί να έρθει μετά από συμφωνία και συνεργασία του λαού. Βορράς και Νότος, που αντιπροσωπεύουν και τις δύο παραδόσεις στην Ιρλανδία".

1994: Στις 30 Αυγούστου ο ΙΡΑ ανακοινώνει προσωρινή μονομερή κατάπαυση των στρατιωτικών επιχειρήσεων, σε μία προσπάθεια "αρωγής της ειρηνευτικής διαδικασίας".

1996: Το Φλεβάρη ο ΙΡΑ ανακοινώνει ότι η κατάπαυση του πυρός λαμβάνει τέλος. Αυθημερόν μία βόμβα στην καρδιά του Λονδίνου κοστίζει τη ζωή σε δύο ανθρώπους, ενώ πάνω από 100 μεταφέρονται τραυματισμένοι στα νοσοκομεία της βρετανικής πρωτεύουσας.

1997: Ακόμα μία μονομερή κατάπαυση του πυρός από τον ΙΡΑ ανακοινώνεται στις 15 του Σεπτέμβρη, κίνηση που επιτρέπει στο Σιν Φέιν να πάρει μέρος στις διαπραγματεύσεις. Για πρώτη φορά από το 1922 που επισημοποιήθηκε η διχοτόμηση της Ιρλανδίας, όλα τα εμπλεκόμενα μέρη κάθονται μαζί σε τραπέζι συνομιλιών. Η εκλογή του Τόνι Μπλερ στην πρωθυπουργία της χώρας (1/5) σηματοδοτεί την επίσπευση μιας ειρηνικής επίλυσης, καθώς ο Μπλερ θέτει το ζήτημα το πρώτο εκ των προτεραιοτήτων της νέας του κυβέρνησης.

10 Απρίλη 1998: Τη Μεγάλη Παρασκευή των καθολικών υπογράφεται η ειρηνευτική συμφωνία που θα σηματοδοτήσει τη "νέα εποχή" για το Ολστερ. Στις 22 του Μάη το δημοψήφισμα που εγκρίθηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων θα αποτελέσει το πρώτο βήμα της επικύρωσης. Θα ακολουθήσουν οι εκλογές της 25ης Ιούνη.

  • Πηγές: "A history of Northern Ireland 1920 - 1996". Thomas Hennessey, Mackmillan Press Ltd, Ireland 1997. "War and Peace in Ireland", Mark Ryan, Pluto Press, London 1994. "Northern Ireland - since 1968. Second edition" Paul Arthur & Keith Jeffery, Blackwell Publicers, Oxford 1996 και οι ηλεκτρονικές σελίδες του pbs.org και του Sinn Fein.

Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ