"Δεκαοχτώ με είκοσι χιλιάδες ήταν οι μαχητές και οι μαχήτριες του ΔΣΕ στην Ανατολική Μακεδονία - Θράκη. Δεκατέσσερις, περίπου, χιλιάδες στον Εβρο, απ' όπου "ξαναζωντάνεψε τ' αρματολίκι".

Με πρώτη μάχη εδώ στη Δαδιά,τον Ιούνη του '46, ο ένοπλος αγώνας απλώνεται σε κάθε γωνιά του νομού. Συγκρούσεις και μάχες, ελιγμοί και σαμποτάζ, γεμίζουν σελίδες πολλές της ιστορίας του ΔΣΕ στον Εβρο, που απλώνει τη δράση του και οργανώνει μαχητές στη Ροδόπη, την Ξάνθη, την Καβάλα, τη Δράμα.

Μπορούμε μόνο ενδεικτικά να φέρουμε στη μνήμη μερικά απ' αυτά τα γεγονότα. Να θυμηθούμε τις μάχες και τις επιχειρήσεις του Τυχερού,του Σουφλίου,της Λευκίμμης,της Κοτρωνιάς,των Φερών,του Πέπλου,του Διδίχου,των Μεταξάδων,της Ξυλαγανής στη Ροδόπη. Να θυμηθούμε το Κιμέρι,τον Κένταυρο,το Μυρωδάτο,τα Αβδηρα της Ξάνθης. Τον Ξηριά,την Αβραμηλιά,το Λιθοχώρι της Καβάλας, αλλά και τη Θάσο,τις μάχες στη Χαϊτού και τη Δράμα.

Να ξεχωρίσουμε, όμως, και εκείνη τη μάχη της Κυριακής του Εβρου στις αρχές του Γενάρη του '47, που έδωσε και οπλισμό και τροφοδοσία, αλλά και φτερά στους μαχητές. Να ξεχωρίσουμε τον ελιγμό του Μουκαντέ Πουλιάνας το '48.

Μα, πρώτ' απ' όλα, να ξεχωρίσουμε εκείνη τη μεγάλη πορεία από τον Εβρο στο Γράμμο.

Δύο ταξιαρχίες, 1.800 - 2.000 αντάρτες και αντάρτισσες της περιοχής μας, ξεκίνησαν. Πορεία ατέλειωτη και βασανιστική. Κακουχίες, δυσκολίες, ενέδρες, μάχες, τραυματίες και νεκροί. Εφτασαν 400 στο Γράμμο. Εγραψαν στην ιστορία μια σελίδα ανυπέρβλητου ηρωισμού, αντοχής, πίστης στον αγώνα".

(απόσπασμα από την ομιλία της Σούλας Βλισίδου)