Ηταν μεσάνυχτα της 8ης προς την 9η Μάη 1945 και ώρα ακριβώς 24.00η. Στο Κάρλσχορστ, στο ανατολικό τμήμα του Βερολίνου, σε αίθουσα του διώροφου κτιρίου της στρατιωτικής σχολής μηχανικού, βρίσκονται οι αντιπρόσωποι της Ανώτατης Διοίκησης των Σοβιετικών Ενόπλων Δυνάμεων, με επικεφαλής τον στρατάρχη Γκιόργκι Κονταντίνοβιτς Ζούκοφ και της Ανώτατης Διοίκησης των συμμαχικών στρατευμάτων, που εκπροσωπούσαν ο Αγγλος στρατάρχης της αεροπορίας Αρθουρ Β. Τέρνερ, ο Αμερικάνος στρατηγός της αεροπορίας Καρλ Σπάατς και ο Γάλλος στρατηγός Ζαν Ντέλατρ Ντε Τασινί. Τη γερμανική αντιπροσωπεία αποτελούσαν ο στρατάρχης Κάιτελ, ο ναύαρχος Φον Φρίντεμπουργκ και ο στρατηγός αεροπορίας Στουμπφ και η οποία είχε εξουσιοδοτηθεί από την κυβέρνηση του Γερμανού ναυάρχου Νταϊνιτς να υπογράψει την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας.

Ο στρατάρχης Γ. Ζούκοφ απευθύνεται στη γερμανική στρατιωτική αντιπροσωπεία ρωτώντας: "Εχετε στα χέρια σας την πράξη της άνευ όρων παράδοσης, τη μελετήσατε και είσθε εξουσιοδοτημένοι να υπογράψετε την πράξη αυτή"; Η απάντηση ήρθε από τον στρατάρχη Κάιτελ. "Μάλιστα, τη μελετήσαμε και είμαστε έτοιμοι να την υπογράψουμε και έδωσε το ντοκουμέντο που ο Νταϊνιτς τους εξουσιοδοτούσε να υπογράψουν". (Γ. Ζούκοφ, "Αναμνήσεις και Στοχασμοί", Τόμος 2ος, σελ. 424)

Στις 9 Μάη 1945 και ώρα 00.43 η υπογραφή της πράξης για την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας είχε τελειώσει.

Τι είχε όμως προηγηθεί; Την Πρωτομαγιά του 1945 ο Γερμανός στρατηγός Κρεμπς ενημερώνει τον στρατηγό του κόκκινου στρατού Β.Ι. Τσουϊκόφ, με επιστολή του Γκαίμπελς, ότι αυτοκτόνησε ο Χίτλερ, αφήνοντας διαθήκη με την οποία διαβίβαζε όλη την εξουσία στους Γκαίμπελς, Νταϊνιτς και Μπόρμαν και εξουσιοδότησε τον Μπόρμαν να έρθει σε επαφή με τον αρχηγό του σοβιετικού λαού για ειρηνικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών που έχουν τις μεγαλύτερες απώλειες. Στις 2 Μάη τη νύχτα ο ραδιοσταθμός του επιτελείου της άμυνας του Βερολίνου μεταδίδει στα γερμανικά και στα ρώσικα ότι σταματούν τις πολεμικές επιχειρήσεις και στέλνουν απεσταλμένους για διαπραγματεύσεις. Επίσης, στις 2 του Μάη ο Γερμανός στρατηγός πυροβολικού Βάιντλινγκ με το επιτελείο του παραδίνονται στον Κόκκινο Στρατό, λέγοντας ότι ο Χίτλερ πριν αυτοκτονήσει τον είχε διορίσει διοικητή της άμυνας του Βερολίνου. Μετά την παράδοσή του, υπογράφει διαταγή και ανακοινώνει ο ίδιος: "Διατάσσω να καταπαύσει αμέσως η αντίσταση". Την ίδια μέρα παραδίνεται ο Γερμανός υφυπουργός προπαγάνδας Φρίτσε και κάνει ραδιοφωνική έκκληση στο γερμανικό στρατό της φρουράς του Βερολίνου να σταματήσουν κάθε αντίσταση. Τι σήμαιναν όλα τα παραπάνω; Ο στρατάρχης Ζούκοφ αναφέρει σχετικά: "Ο στρατηγός Κρεμπς, έμπειρος στρατιωτικός διπλωμάτης, προσπαθούσε με κάθε τρόπο να μας παρασύρει σε μακρές συνομιλίες, αλλά η πονηριά δεν πέτυχε. Ο Β.Δ. Σοκολόφσκι, ο οποίος ήταν εξουσιοδοτημένος να κάνει διαπραγματεύσεις, δήλωσε κατηγορηματικά στον Κρεμπς: Η κατάπαυση των πολεμικών επιχειρήσεων είναι δυνατή μόνο υπό τον όρο της πλήρους και άνευ όρων παράδοσης των γερμανοφασιστικών στρατευμάτων μπροστά σε όλους τους συμμάχους. Επειδή όμως οι χιτλερικοί τότε δε δέχτηκαν το αίτημα της άνευ όρων παράδοσης, δόθηκε στα στρατεύματά μας η διαταγή: να συντριβεί ολοκληρωτικά ο εχθρός"

Υπάρχει όμως στη συνέχεια και άλλο ένα περιστατικό ενδεικτικό για τις διαθέσεις πλέον των δυτικών συμμάχων. Σχετικά μ' αυτό ο Ζούκοφ αναφέρει: "Στις 7 Μάη μου τηλεφώνησε στο Βερολίνο ο Στάλιν και μου είπε: Σήμερα στην πόλη Ρεμς οι Γερμανοί υπέγραψαν πράξη άνευ όρων παράδοσης. Το κύριο βάρος του πολέμου το σήκωσε στους ώμους του ο σοβιετικός λαός κι όχι οι σύμμαχοι, γι' αυτό πρέπει να υπογραφεί η άνευ όρων παράδοση μπροστά στην Ανώτατη Διοίκηση όλων των χωρών του αντιχιτλερικού συνασπισμού κι όχι μόνο στην Ανώτατη Διοίκηση των συμμαχικών στρατευμάτων. Δε συμφώνησα και με το ότι η πράξη της άνευ όρων παράδοσης υπογράφτηκε όχι στο Βερολίνο, στο κέντρο της φασιστικής επίθεσης. Συμφωνήσαμε με τους συμμάχους να θεωρηθεί η υπογραφή της πράξης στην πόλη Ρεμς σαν προκαταρκτικό πρωτόκολλο της άνευ όρων παράδοσης".

Εκτιμώντας καθένας τις παραπάνω εξελίξεις, μπορεί εύκολα να κατανοήσει δύο συγκεκριμένα ζητήματα, με άμεση μεταξύ τους σχέση. Το ένα είναι ότι ο πόλεμος ουσιαστικά είχε τελειώσει, αλλά αυτό που κατά τη διεξαγωγή του απασχολούσε τις δυνάμεις του αντιχιτλερικού συνασπισμού, δηλαδή πώς θα 'ναι ο κόσμος μετά τον πόλεμο, ποιος θα καρπωθεί τα αποτελέσματά του, οι λαοί ή ο ιμπεριαλισμός, εξέφραζε όχι μόνο τους πόθους μα και τις επιδιώξεις δύο αντίθετων κόσμων, του καπιταλισμού και του σοσιαλισμού. Αλλωστε αυτή η αντίθεση είχε την επίδρασή της, μαζί με τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και στην έναρξη του πολέμου και στις αιτίες του και στους σκοπούς του, από την πλευρά των μονοπωλίων. Το δεύτερο, που έχει σχέση με το πρώτο, είναι ότι οι σύμμαχοι πήγαν να δημιουργήσουν τετελεσμένα σε βάρος της ΕΣΣΔ σχετικά με την τύχη της Γερμανίας, τη μετέπειτα πορεία της, αλλά και την υποβάθμιση της συμβολής της ΕΣΣΔ στην αντιφασιστική νίκη. Στόχος τους ήταν η αντιμετώπιση της δύναμης και της ελκτικότητας που ασκούσε στους λαούς η ανωτερότητα του σοσιαλισμού. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ιμπεριαλιστές όχι μόνο δεν κατόρθωσαν να αφανίσουν την ΕΣΣΔ, όπως στόχευαν, αλλά είχαν ενισχυμένο το αντίπαλο δέος στα σχέδια μοιράσματος του κόσμου ανάμεσά τους ως αποτέλεσμα του πολέμου, ενώ από τον πόλεμο οι ίδιοι προσδοκούσαν ακόμη μεγαλύτερη λεία. Και επίσης, πολλά ακόμη κρίνονταν και κρίθηκαν βεβαίως στην πορεία, σχετικά με τους όρους που διαμορφώνονταν για τα δύο αντίθετα κοινωνικοοικονομικά συστήματα σε παγκόσμιο επίπεδο.