Η μεθόδευση για την αποτροπή της εγκατάστασης των ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων S - 300 στην Κύπρο, ήταν το βασικό αντικείμενο της συνάντησης μιας ώρας που είχε ο υπουργός Εξωτερικών Θ. Πάγκαλος με την Αμερικανίδα ομόλογό του Μ. Ολμπράιτ,χτες τα ξημερώματα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η αμερικανική πρόταση σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις αποσκοπεί στην ακύρωση του ενιαίου αμυντικού δόγματος Ελλάδας - Κύπρου με την παράλληλη προώθηση μορατόριουμ στις πτήσεις πολεμικών αεροσκαφών, ελληνικών και τουρκικών, πάνω από το νησί, που θα συνοδευτεί με τη ματαίωση της εγκατάστασης των S - 300.

Αποκαλυπτικά είναι τα όσα είπε ο Θ. Πάγκαλος μετά τη συνάντηση. "Για το Κυπριακό, είπε, συζητήσαμε και εμείς αναλύσαμε την άποψή μας, ότι πρέπει να γίνουν βήματα για να μειωθεί, για να σταματήσει και να αντιστραφεί μάλλον, η κλιμάκωση των εξοπλισμών. Και βεβαίως η αποκλιμάκωση των εξοπλισμών πρέπει να αρχίσει από τους πιο προχωρημένους εξοπλισμούς που είναι τα αεροπλάνα. Εάν δεν υπάρχουν αεροπλάνα, δε θα υπάρχουν αντιαεροπορικά και εάν δεν υπάρχουν αντιαεροπορικά, μετά μπορούμε να μειώσουμε και τα τανκς και τα κανόνια και να οδηγηθούμε σιγά σιγά σε καλύτερο κλίμα".

Μια τέτοια εξέλιξη ασφαλώς και δεν έχει καμία σχέση με την αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου, δηλαδή την απομάκρυνση των κατοχικών στρατευμάτων, που προβαλλόταν ως ο μόνος λόγος μη ανάπτυξης των πυραύλων. Ουσιαστική η αμερικανική πρόταση αναφέρεται σε μονωμένο αφοπλισμό και παραίτηση της Κύπρου από το δικαίωμα άμυνας,αφού, όπως εκτιμάται, το μορατόριουμ στις πτήσεις σε τίποτα δεν εμποδίζει την τουρκική αεροπορία να φθάσει εντός πέντε λεπτών στην Κύπρο, ενώ από την άλλη πλευρά δε θα υπάρχει κανένα μέσον αποτροπής και αντιμετώπισής της. Μια τέτοια εξέλιξη φαίνεται πως έχει ήδη δρομολογηθεί με το ουσιαστικό πάγωμα της αεροπορικής βάσης της Πάφου,η λειτουργία της οποίας και η κάλυψή της με τους S - 300 θα δημιουργούσε νέα δεδομένα στον συσχετισμό στρατιωτικών δυνάμεων στο νησί.

Ο Θ. Πάγκαλος, όπως είπε, είχε την ευκαιρία να συζητήσει με την Μ. Ολμπράιτ και τους συνεργάτες της ορισμένα ζητήματα που ενδιαφέρουν και τις δύο χώρες. Συζητήσαμε, είπε, για το ζήτημα των ημερών, για το Κόσσοβο και για τις εξελίξεις στη Γιουγκοσλαβία, για τη συνάντηση του Εδιμβούργου, για τις διάφορες πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται γύρω από το Κυπριακό και βεβαίως για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Για τα ελληνοτουρκικά ανέφερε ότι "κάναμε απλώς μια επισκόπηση των διαφόρων εξελίξεων, εμείς εκθέσαμε τις απόψεις μας. Νομίζω ότι ακούστηκαν με προσοχή και βεβαίως συμφωνήσαμε να μείνουμε σε επαφή ώστε με τη στενή μας συνεργασία να προσπαθήσουμε να βρούμε κάποια λύση". Επίσης είπε ότι θα έρθει στην Ελλάδα τον Απρίλη ο υπουργός Εθνικής Αμυνας των ΗΠΑ, Ο. Κοέν, και αργότερα μέσα στο καλοκαίρι ότι αναμένεται επίσκεψη και της Μ. Ολμπράιτ. Μίλησε για "πολύ στενές σχέσεις" μεταξύ των δύο χωρών και πρόσθεσε ότι συμφωνήθηκε η ανταλλαγή επισκέψεων εξειδικευμένων υπουργών "για να βελτιώσουμε, στο βαθμό που μπορούν να βελτιωθούν με πολιτική παρέμβαση και τις οικονομικές μας ανταλλαγές και γενικότερα τη συνεργασία μας".

Ειδικότερα, σε ερώτηση δημοσιογράφων σχετικά το Κόσσοβο είπε: "Ως προς το Κόσσοβο νομίζω ότι υπάρχει σύμπτωση απόψεων και της ΕΕ και των ΗΠΑ γύρω από την ανάγκη να διατηρηθεί η εδαφική ακεραιότητα της Γιουγκοσλαβίας, αλλά παράλληλα να υπάρξει μια πολιτική λύση που θα διασφαλίζει τις ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα των κατοίκων του Κοσσόβου. Είναι ανάγκη επίσης στις διαπραγματεύσεις, λόγω της δυσπιστίας που έχει δημιουργηθεί, να υπάρχει μια διεθνής παρουσία. Υπάρχει ο κ. Γκονζάλες, ο οποίος όπως ξέρετε είναι εκπρόσωπος και του ΟΑΣΕ και της ΕΕ. Με τη μια ή με την άλλη ιδιότητά του αυτή θα μπορούσε νομίζω να καλύψει αυτή την παρουσία, τη διεθνή παρουσία". Οταν ρωτήθηκε για τις κυρώσεις που θέλουν να προωθήσουν οι Αμερικάνοι κατά της Γιουγκοσλαβίας, ο Θ. Πάγκαλος είπε ότι "αυτές τις έχει αποδεχτεί η ΕΕ με την ελληνική υπογραφή, εδώ και μια βδομάδα". Οσον αφορά τη δύναμη ταχείας επέμβασης στη Βαλκανική, είπε ότι αυτό δεν το συζήτησε με την Μ. Ολμπράιτ, καθώς θα ακολουθούσε συνάντηση με τον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Σ. Μπέργκερ, με τον οποίο και θα το συζητούσε.