Αγγελής Καραγεωργίου,Κώστας Μιχάλης,Γιάννης Καρδούλιας,Θεόφιλος Σκαρούλης.Σφουγγαράδες. Το 1986 είδαν το βυθό να "καίγεται". Μια οικολογική καταστροφή θα ρημάξει το σφουγγάρι και θα αποτελέσει μια καλή αφορμή για τους εμπόρους και τους μεσάζοντες να στραφούν στις εισαγωγές που είναι φθηνότερες. Ο λόγος; Η χαμηλή ποιότητα του εισαγόμενου. Οι σφουγγαράδες μας λένε πως το μεσογειακό σφουγγάρι είναι ποιοτικά καλύτερο από τα εισαγόμενα. Οι τουρίστες το ξέρουν αυτό και ζητούν το ελληνικό σφουγγάρι, αλλά, παρά το γεγονός ότι υπάρχει και νόμος που επιβάλλει την τοποθέτηση ταυτότητας προέλευσης στο σφουγγάρι, αυτό δεν τηρείται στην αγορά. Ετσι, πλασάρεται το ξένο σαν ελληνικό και τα ελληνικά μένουν στις αποθήκες.

Οταν τους ρωτήσαμε τι θα σημαίνουν γι' αυτούς τα μέτρα της κυβέρνησης, μας απάντησαν με πικρό χιούμορ: "Αν περάσουν τα μέτρα της κυβέρνησης, θα αράξουμε τα καϊκια στη σειρά, ο Δρυς θα είναι στο τιμόνι και οι υπόλοιποι που βγάζουνε τους νόμους, θα τους βάζει κάτω να βγάζουν τα σφουγγάρια... Εάν μας το κάνει αυτό, είμαστε καταστρεμμένοι".

- "Μας έχουν βγάλει για πολυεκατομμυριούχους. Ας έρθει ένας από αυτούς να δει τους σφουγγαράδες, που δεν έχουν ούτε σπίτι ακόμα να μπούνε μέσα".

- "Το 90% των καϊκιών είναι χρεωμένα στις τράπεζες. Από κει γίνονται τα καϊκια, από πού νόμιζες ότι γίνονται; Από τα κέρδη του σφουγγαρά; 22% το επιτόκιο της Αγροτικής. Εγώ έχω πάρει ένα καϊκι 12 εκατομμύρια, δάνειο, έχω πληρώσει 11 και είμαι ακόμη 18 χρεωμένος από τους τόκους. Πολλές φορές, όχι μόνο τη δόση δεν μπορούμε να βγάλουμε, αλλά ούτε τα πετρέλαια".

Η μέθοδος της σπογγαλιείας έχει βελτιωθεί, αφού από το παλιό σκάφανδρο πέρασαν στη μάσκα, ενώ μπορεί τώρα ο δύτης να δει μόνος του το βάθος και το χρόνο παραμονής στο βυθό με όργανα που φέρει ο ίδιος, μειώνοντας την εξάρτησή του από την επιφάνεια. Η αρρώστια όμως των δυτών εξακολουθεί να χτυπά. Από τους αφόρητους πόνους στις αρθρώσεις μέχρι το θάνατο ή την αναπηρία.

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος άμυνας είναι ο θάλαμος αποσυμπίεσης. Στην Κάλυμνο υπάρχει ο μοναδικός θάλαμος σε κρατικό νοσοκομείο, αφού άλλοι δύο ανήκουν στο στρατό και χρησιμοποιούνται μόνο για τις ανάγκες του, ενώ υπάρχουν και ιδιωτικοί. Κι όμως, αυτός ο θάλαμος δε λειτουργούσε για πάνω από μια δεκαετία, λόγω έλλειψης ειδικευμένου προσωπικού!

Ο Ηλίας Μακρυλός,αντιπρόεδρος του σωματείου εργαζομένων του νοσοκομείου και εργαζόμενος στο θάλαμο, μας λέει πως πριν δύο χρόνια προκηρύχτηκε θέση γιατρού - διευθυντή, για να μπορέσει να λειτουργήσει ο θάλαμος και ήρθε ένας αναισθησιολόγος, αφού δεν υπήρχε ειδικευμένος γιατρός Υπερβαρικής Ιατρικής. Οι υπόλοιπες θέσεις καλύφθηκαν σε ένα ποσοστό από εθελοντές (!) του προσωπικού του νοσοκομείου που παρακολούθησαν κάποια σεμινάρια. Ο συνομιλητής μας, ένας εκ των εθελοντών, έχει κανονική ιδιότητα συντηρητής κτιρίων!

Προσθέτει ότι ακόμη ο θάλαμος υπολειτουργεί. Αυτή τη στιγμή το προσωπικό αποτελείται από τέσσερις συνοδούς, δύο τεχνικούς - χειριστές και τον διευθυντή, αλλά χρειάζονται κι άλλοι για να λειτουργήσει ο θάλαμος σε 24ωρη βάση, όπως απαιτούν οι ανάγκες.

Και η εκπαίδευση δυτών, όμως, απαραίτητη προϋπόθεση για ασφαλή κατάδυση, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Στην Κάλυμνο λειτουργεί από το 1958 η μοναδική κρατική σχολή δυτών, που ανήκει στο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Σκοπός της η εκπαίδευση δυτών για σπογγαλιευτικά σκάφη. Διευθυντής της σχολής είναι ο εκάστοτε λιμενάρχης, ενώ ο κάθε κύκλος σπουδών διαρκεί 45 εργάσιμες μέρες.

Εκπαιδευτές είναι έμπειροι δύτες, συν ένας από το Πολεμικό Ναυτικό, αλλά προβλέπονται και βοηθοί εκπαιδευτές. Ενας από τους δύο που υπάρχουν στη σχολή είναι και ο πρόεδρος του Σωματείου Δυτών και Σπογγαλιευτικών Πληρωμάτων Καλύμνου Γιάννης Σαρούκος,μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα των ψαράδων στις πρόσφατες κινητοποιήσεις και σφουγγαράς από παιδί, όπως και η πλειοψηφία σχεδόν των συναδέλφων του.

Ο Γ. Σαρούκος τονίζει την αναγκαιότητα, η σχολή να λειτουργήσει όλο το χρόνο και με νέα τμήματα, αφού οι δύτες σε αυτήν εκπαιδεύονται στις σύγχρονες μεθόδους κατάδυσης. Τουλάχιστον θεωρητικά, γιατί πρακτικά, ο εκπαιδευτικός εξοπλισμός επαρκεί μόλις για 10 μαθητές!

Εξάλλου, σε δύο μήνες είναι πρακτικά αδύνατον να εκπαιδευτούν οι μαθητές στη ναυαγοσωστική, στις πρώτες βοήθειες, στις ναυαγιοκαταδύσεις, στη νυχτερινή κατάδυση, στην έρευνα, στη διάσωση, στις ιχθυοκαλλιέργειες, στις επισκευές κάτω από το νερό, μαζί φυσικά με την οστρακαλιεία και τη σπογγαλιεία που είναι ο κορμός της σχολής. Ο δε μισθός των εκπαιδευτών προβλέπεται από το Καταστατικό να είναι 25.000 δραχμές το δίμηνο (!), γεγονός που αναγκάζει το δήμο να συμμετέχει στο κόστος.