Από τότε που το Δίκτυο ήταν αποκλειστική υπόθεση των Αμερικανών καραβανάδων (το 1969, όταν ιδρυόταν το "Apranet" για να εξασφαλίσει έστω τη μερική λειτουργία των δικτύων Η/Υ σε ενδεχόμενο πυρηνικό πόλεμο) και στη συνέχεια των ακαδημαϊκών (από το 1975 ως και το 1990 σχεδόν), πολύ νερό κύλησε κάτω από τις γέφυρες. Σήμερα, συναντά κανείς όλο και περισσότερο στον Τύπο όρους όπως "Παγκόσμιο Δίκτυο", "επανάσταση της πληροφορίας" κι άλλα ηχηρά παρόμοια. Επιχειρούμε μια ανάλυση του τι συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, όσον αφορά το "Internet", τουλάχιστον από "ποσοτικής" πλευράς.

Πίσω στο 1994, το "Internet" για την Ελλάδα ήταν σχεδόν μια άγνωστη λέξη: οι κυριότερες συνδέσεις με το Παγκόσμιο Δίκτυο, που διασυνδέει σήμερα μόνιμα περίπου 21 εκατομμύρια μοναδικούς servers - σύμφωνα με την τελευταία έρευνα των "Network Wizards" (1), (Ιούλης '97) - ήταν ακαδημαϊκές, ενώ μόλις είχαν αρχίσει να κάνουν δειλά δειλά την εμφάνισή τους οι πρώτοι "εμπορικοί" παροχείς συνδεσιμότητας, συνήθως ως μετεξέλιξη κάποιων BBS (Bulletin Board Systems).

Από το 1995 και εδώ, το φαινόμενο της ευρείας και ταχύτατης εξάπλωσης του μέσου, παγκοσμίως, έγινε αισθητό και στην Ελλάδα: (σύμφωνα πάλι με τους "Network Wizards") εκείνη τη χρονιά ήταν συνδεδεμένοι στο "Internet" 5.575 μοναδικοί κόμβοι από την Ελλάδα (IP Hosts επί το... τεχνικότερον), το 1996 ο αριθμός υπερδιπλασιάστηκε φθάνοντας τους 12.689, ενώ τη χρονιά που διανύουμε, ο αριθμός αισίως εγγίζει τους 19.711 κόμβους.

Διαφορετικά και πολύ πιο "εντυπωσιακά" είναι τα στοιχεία στα οποία έχει καταλήξει μια, επαναλαμβανόμενη ανά τρίμηνο, έρευνα αποκλειστικά για το ελληνικό "κομμάτι" του Δικτύου - αυτή του ειδικού περιοδικού "Net Letter" (2). Για την ίδια περίοδο η έρευνα έδινε ως αποτέλεσμα 23.400 κόμβους, ενώ η πιο πρόσφατη έρευνα, αυτή του περασμένου Οκτώβρη (δημοσιεύεται στο τρέχον τεύχος Νοέμβρη), καταλήγει στον αξιοσημείωτο αριθμό των 27.594 κόμβων.

Διεξοδικότερα: στην πρώτη έρευνα, το Μάρτη του 1996, καταγράφηκαν 468 domains (κατατεθειμένα ονόματα ομάδων κόμβων) και 10.474 μοναδικοί κόμβοι (διευθύνσεις IP). Ενα χρόνο μετά, το Μάρτη του 1997, τα domains υπερδιπλασιάστηκαν φθάνοντας τα 1.112, όπως και οι μοναδικοί κόμβοι φθάνοντας τους 20.372. Στην έρευνα του Οκτώβρη, τα αντίστοιχα μεγέθη ήταν 1.998 domains και 27.594 μοναδικοί κόμβοι. Οπως λένε οι συντάκτες της έρευνας, ο ρυθμός αύξησης των domains είναι 30 έως 40% σε τριμηνιαία βάση, ενώ ο ρυθμός αύξησης των κόμβων 15-20%.

Ομοίως, "δραματικά" αυξημένος είναι ο αριθμός των servers που προσφέρουν υπηρεσίες στον Παγκόσμιο Ιστό Πληροφοριών ή World Wide Web. Τον Ιούλη (πάντα κατά την έρευνα του "Net Letter") ο αριθμός ήταν 809, ενώ τον Οκτώβρη οι Web servers έφθασαν τους 1.168.

Οσον αφορά τον αριθμό εκείνων που συνηθίζεται να αποκαλούνται "τελικοί" χρήστες, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ουδεμία αξιόπιστη καταμέτρησή τους, παρά μόνον υποθέσεις που επιχειρούν εμπειρικά οι άνθρωποι της συγκεκριμένης αγοράς. Για να δώσουμε ένα μέτρο αναφοράς, η πιο "απαισιόδοξη" εκτίμηση κάνει λόγο για 20 χιλιάδες ανθρώπους και η πιο "αισιόδοξη" για 100 χιλιάδες. Η αλήθεια, φυσικά, βρίσκεται κάπου στη μέση, αλλά πού ακριβώς; παραμένει ένα... μυστήριο (αφού οι ελληνικοί παροχείς συνδεσιμότητας, οι "Internet" providers, δεν έχουν ακόμη καταφέρει να συνεργαστούν για να το... διαλευκάνουν).

Ο κυριότερος λόγος αυτής της ποσοτικής αύξησης της χρήσης του Δικτύου στην Ελλάδα είναι η μαζική είσοδος εμπορικών επιχειρήσεων από ολόκληρο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας. Είτε επειδή αποφάσισαν να αξιοποιήσουν το μέσο για σχετικώς "φθηνή" προβολή τους, είτε επειδή αποφάσισαν να αξιοποιήσουν ταυτόχρονα τις δυνατότητες των τεχνολογιών του "Internet" για την εσωτερική τους οργάνωση (Intranets), είτε, τέλος, επειδή προσβλέπουν στη μελλοντική "εμπορική" αξιοποίηση του "Internet" ως μέσου/καναλιού πωλήσεων.

Η τάση "ιδιωτικοποίησης" (λιγότερο κομψά: εμπορευματοποίησης) του Δικτύου έχει ξεκινήσει από τις ΗΠΑ, γενέτειρα του "Internet". Η χώρα μας ακολούθησε - ήδη, σε ποσοτικό επίπεδο, ο αριθμός των κόμβων εμπορικών επιχειρήσεων έχει σχεδόν εξισωθεί με αυτόν των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, και μάλιστα η ανάπτυξη του πρώτου είναι σημαντικά μεγαλύτερη του δεύτερου. (Απ' αυτήν την τάση - της εμπορευματοποίησης - προκύπτει και η, περισσότερο εμφανής στο εξωτερικό και ακόμη άγνωστη στα καθ' ημάς, πρόθεση "ελέγχου" των τεκταινομένων στο φύσει και θέσει "άναρχο", μέχρι στιγμής τουλάχιστον, "Internet". Αλλά αυτό είναι θέμα μιας άλλης συζήτησης...).

Πάντως, η ποσοτική αύξηση του ελληνικού και κατά (όχι αναγκαία...) συνέπεια ελληνόφωνου κομματιού του "Internet" επιτρέπει στους Ελληνες χρήστες πρόσβαση σε περισσότερη "πληροφορία" στη μητρική τους γλώσσα (η γλώσσα που κυριαρχεί στο Δίκτυο είναι η αγγλική).

Το κυριότερο "πρόβλημα" του Δικτύου στην Ελλάδα παραμένει το μικρό κοινό του. Το "Internet" απέχει ακόμη πολύ από το να είναι μέσο ενημέρωσης κοινής αποδοχής και εύκολης πρόσβασης για τους πολλούς. Αλλωστε, οι ίδιες οι προδιαγραφές του (εξάρτηση από τη διείσδυση των υπολογιστών σε επιχειρήσεις, εκπαιδευτικά ιδρύματα, νοικοκυριά κτλ) το καθιστούν "δύσκολο". Σ' αυτό πρέπει να προστεθεί η περιορισμένη χρήση στο Δίκτυο εφαρμογών που θα πρόσφεραν ουσιαστική χρησιμότητα και θα "προσέλκυαν" χρήστες.

Το Δίκτυο δεν είναι απλώς το "βίτσιο" των ποικιλώνυμων... εκσυγχρονιστών, αλλά ένα εργαλείο οικονομικής, κοινωνικής και (γιατί όχι;) πολιτικής δραστηριότητας το οποίο κερδίζει έδαφος παγκοσμίως. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να "δικτυώνεται", όπως ακριβώς και ο υπόλοιπος πλανήτης. Οι αριθμοί μιλούν για συνεχιζόμενη ανάπτυξη. Η ελληνική "αγορά" κάνει λόγο για νέες ταχύτητες σύνδεσης, κι άλλους "πελάτες" ενόψει, εφημερίδες και σταθμοί είναι ήδη εδώ, κι έπεται συνέχεια. Αναμείνατε στο μόντεμ σας...

Μπ. Γ.

- - - -

(1) Εταιρία ερευνών όσον αφορά το Παγκόσμιο Δίκτυο συνολικά. Στο Web η διεύθυνσή της είναι http://www.nw.com/

(2) Το ειδικό περιοδικό (που ιδρύθηκε από τον εκλιπόντα Δημήτρη Χάρισμα) άρχισε την έρευνα το 1995. Η διεύθυνσή του στο Web είναι http://www.open.gr/