Οσοι έχουν την τύχη να διαθέτουν δορυφορική τηλεόραση ίσως είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν το ρεπορτάζ, αλλά και την εξαιρετική παράσταση του Μάκβεθ από την περίφημη "Σκάλα", που δόθηκε πριν από λίγες ημέρες στο Μιλάνο. Ομως οι περισσότεροι από μας (δυστυχώς) δεν έχουν τέτοια "σατανική" συσκευή και μερικοί από μας (ευτυχώς), θα έδιναν τα πάντα για να παραστούν σε μια τέτοια λαμπρή, ξεχωριστή μουσική εκδήλωση.

Για πρώτη φορά όμως, η θέα της μελωδίας και του λυρικού τραγουδιού μας ευλογεί..! Και μας παρουσιάζεται ως τηλεοπτικό θαύμα την Τετάρτη,από την ΕΤ-1, στις 24.00, στην εκπομπή "βραδιά της Οπερας", η πανηγυρική εναρκτήρια παράσταση της χειμερινής περιόδου 1997 - 1998 της Σκάλας του Μιλάνου, που ξεκινά με την όπερα του Τζιουζέππε Βέρντι "Μάκβεθ",υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Ρικάρντο Μούτι. Ερμηνεύουν οι: Ρενάτο Μπρουσόν (βαρύτονος), Μαρία Γκουλεγκίνα (υψίφωνος) και ο Ρομπέρτο Αλάγκουα. Προλογίζει η Βανέσα Ρεντγκρέιβ. Η σκηνοθεσία είναι του Γκράχαν Βικ.

Εχουν γραφτεί και έχουν ειπωθεί τόσα πολλά για το μεγάλο συνθέτη Τζιουζέπε Βέρντι (1813-1901), που ό,τι και να προσθέσει κανείς μοιάζει περιττό. Και όμως δεν είναι. Μπορεί σε κάποιους να είναι και οικείος και αγαπητός, αλλά όσο και να φαίνεται απίστευτο, αλίμονο, σε πολλούς παραμένει ένας ξένος που τον έχουν μόνον ακουστά! Και αυτό δεν είναι σφάλμα δικό τους. Ο συνεχής βομβαρδισμός των "μουσικών σκουπιδιών" που, παθητικά δέχονται από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο τους θρυμμάτισε την ψυχή, την ακοή και την ευαισθησία, την καλαισθησία. Υπάρχει πάντα καιρός για να μάθουμε να αγαπούμε το ωραίο. Το αιώνιο, το εξαιρετικό. Να σωθούμε από την κακογουστιά. Οπου υπάρχει κίνδυνος - λέει ο Χάιντεγκερ - υπάρχει και σωτηρία... Ας ξαναδούμε λίγο τη ζωή και το έργο του Τζιουζέππε Βέρντι, του σημαντικότερου συνθέτη της όπερας, που την τέχνη του χαρακτηρίζει ένας μοναδικός συγκερασμός δραματικού πάθους και μελωδικού λυρισμού, σε αδιάλειπτη εναλλαγή. Ηδη από τις πρώτες του όπερες "Ναμπούκο" απομακρύνεται από το "μπελ κάντο", όπου κυριαρχούν οι ωραίες και απλοϊκές εναρμονισμένες μελωδίες. Η σύνθεση του Βέρντι είναι βγαλμένη μέσα από το ίδιο το δράμα, το οποίο υπηρετεί και η μουσική του αποκτά μια δική της αυτόνομη προσωπικότητα. Και όμως, ακόμη και εκείνος που δε γνωρίζει το λιμπρέτο, που απλώς ακούει μια άρια, χωρίς να γνωρίζει τα δρώμενα, η δύναμη της μουσικής, το "μουσικό πεπρωμένο" που υπογράφει ο Βέρντι είναι τόσο μεγάλη που αρχίζει να τα φαντάζεται, να τα βλέπει, να τα ζει. Οι ρυθμικές εναλλαγές της μελωδίας της σύνθεσης ακολουθεί τη δραματική πορεία των εσωτερικών αντιθέσεων και ψυχικών συγκρούσεων του ήρωα. Ισως σε ολόκληρη την ιστορία της όπερας να μην έχει ποτέ γραφτεί τέτοιο κουαρτέτο, όπως είναι αυτό που ακούγεται στο "Ριγκολέτο". Αναφερόμαστε στην υπέροχη άρια: "Κόρη ωραία της αγάπης" (Bella figlia dell' amore). Τέσσερα πρόσωπα τραγουδούν μαζί, εκφράζοντας το καθένα τη δική του ψυχική κατάσταση. Ελάχιστοι συνθέτες γνώρισαν τόσα πλούτη και τόση δόξα, ενώ ακόμη ζούσαν, όσες ο Βέρντι. Ομως, εκείνος ποτέ δεν έχασε την επαφή του με τη μουσική, με την αξιοπρέπεια, με την πατρίδα, με τους ανθρώπους, με την ελευθερία και με την ευγένεια της ψυχής. Δε δίστασε να παραιτηθεί από μέλος του πρώτου εθνικού Κοινοβουλίου της Ιταλίας και αρνήθηκε τον τίτλο του μαρκησίου του Μπουσέτο, που ο τότε βασιλιάς θέλησε να του απονείμει μετά το θρίαμβο της όπερας "Φαλστάφ".Μετά το 1880, έζησε μια ήρεμη και ήσυχη ζωή στην Αγία Αγκάτα, στο χωριό των προγόνων του, ενώ τους χειμώνες τους περνούσε στην Τζένοβα.

Τα έργα του συνθέτη, έργα που συγκλόνισαν, που συνεχίζουν να συγκλονίζουν και, που θα αντέξουν στους αιώνες, είναι έργα μοναδικά. Τι να πρωτοθυμηθούμε; Τον "Ναμπούκο", τον "Τροβατόρε", το "Ριγκολέτο", την "Τραβιάτα", τη "Δύναμη του Πεπρωμένου", την "Αϊντα", το "Ρέκβιεμ", τον "Φαλστάφ", τον "Μάκβεθ", την "Ιωάννα της Λωραίνης", το "Δυο Φόσκαροι", το "Κουρσάρος", το "Σίμωνα Μποκανέγκρα", τον "Οθέλο", τον "Αττίλα", τους "Ληστές", τους "Σικελικούς Εσπερινούς"; Ολα αυτά τα έργα είναι γραμμένα από ένα ιδιοφυές χέρι, που είχε μιαν άλλη δύναμη, ένα ταλέντο εξαιρετικό, που του δώρισε γενναιόδωρα η φύση.

Πριν κλείσουμε θα θέλαμε να σημειώσουμε και κάτι ακόμη: ότι το μοναδικό έργο του Βέρντι, που καθυστέρησε να αναγνωριστεί και να αγαπηθεί, είναι τούτο που θα παρακολουθήσουμε: ο "Μάκβεθ",που αναγνωρίστηκε χάρη στη μοναδική ερμηνεία της Μαρίας Κάλλας (λαίδη Μάκβεθ) και μπήκε κι αυτό αργοπορημένα, ίσως, στην ατέλειωτη σειρά των αριστουργημάτων του συνθέτη.