Το ληστρικό τραπεζικό σύστημα, που έχει μεταβάλλει τις τράπεζες και τους πιστωτικούς οργανισμούς σε "νόμιμους τοκογλύφους" σε βάρος των δανειζόμενων, με τα γνωστά πανωτόκια, δέχτηκε χτες στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου "δριμύ κατηγορώ" και αμφισβητήθηκε έντονα η νομιμότητά του.

Ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Π. Δημόπουλος,στην εισήγησή του, επισήμανε ότι το ανατοκισμός, δηλαδή ο υπολογισμός τόκου επί τόκων, είναι επικίνδυνος για τον οφειλέτη και οδηγεί σε υπερχρέωση και καταδυνάστευσή του.

Ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ερμηνεύοντας τις διατάξεις της απόφασης της Νομισματικής Επιτροπής που ισχύει από τις 8-12-1980 (ότι δηλαδή οι καθυστερούμενοι τόκοι γίνονται αυτοδίκαια τοκοφόροι), επισήμανε πως δεν μπορεί να προβαίνουν οι τράπεζες σε μονομερή ανατοκισμό των τόκων και για μια τέτοια ενέργεια θα πρέπει να υπάρχει συμφωνία με το δανειζόμενο.Παράλληλα, ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου είπε πως "δεν προκύπτει από τις διατάξεις της Νομισματικής Επιτροπής ότι οι καθυστερούμενοι τόκοι γίνονται αυτοδικαίως τοκοφόροι από της πρώτης ημέρας της καθυστερήσεώς τους, χωρίς να έχει τούτο συμφωνηθεί από τα μέρη, αλλά με μόνη τη μονομερή δήλωση - βούληση της Τράπεζας".

Διευκρινίζοντας τη θέση του ο Π. Δημόπουλος ανέφερε ότι "η άποψη αυτή ενισχύεται από τη διατύπωση των διατάξεων του εξουσιοδοτικού νόμου ότι η Νομισματική Επιτροπή "μπορεί να επιτρέπει", και της αποφάσεώς της ότι ο εκτοκισμός "μπορεί να γίνεται", πράγμα που δε συμβιβάζεται με την αυτοδίκαιη έναρξη του ανατοκισμού".

Η απόφαση του Αρείου Πάγου αναμένεται να εκδοθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 1998 και αφού υπάρξουν τουλάχιστο δύο διασκέψεις της Ολομέλειας του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου.

Σε περίπτωση που το δικαστήριο κάνει δεκτή την εισήγηση του εισαγγελέα τότε εκατοντάδες συμβάσεις θα είναι άκυρες. Εξάλλου, πάνω σ' αυτό κινδυνολόγησαν χτες οι εκπρόσωποι των τραπεζών, οι οποίοι υποστήριξαν ότι θα πληγεί βαθύτατα η ομαλή λειτουργία και η αξιοπιστία του τραπεζικού συστήματος σε περίπτωση που το δικαστήριο κρίνει ότι τα μονομερή πανωτόκια είναι παράνομα. Επίσης, ισχυρίστηκαν πως θα θεωρηθεί ότι εδώ και 18 χρόνια οι τράπεζες λειτουργούσαν παράνομα και θα υπάρξει χιονοστιβάδα προσφυγών στα δικαστήρια. Τέλος, υπερασπιζόμενοι τη νομιμότητα της απόφασης της Νομισματικής Επιτροπής ανέφεραν ότι με το ισχύον καθεστώς οι τράπεζες τροφοδοτούν την εθνική οικονομία, ενώ σε διαφορετική περίπτωση είπαν ότι "θα υπάρξει πρόβλημα πού θα βρουν χρήματα".

Είναι γεγονός ότι οι πολίτες όλα αυτά τα χρόνια προσέφυγαν στα δικαστήρια ζητώντας έννομη προστασία, αλλά οι δικαστικές αποφάσεις δικαίωναν το νόμο και τις τράπεζες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση, όταν το 1988, η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου είχε δώσει το "τελικό χτύπημα" σε κάθε αμφισβητία, κρίνοντας ότι είναι συνταγματική η απόφαση για ανατοκισμό των επιτοκίων. Ετσι, λοιπόν η απόφαση του Α' Τμήματος του Αρείου Πάγου που αμφισβήτησε, έστω και με μία ψήφο, τη "νομιμότητα" μιας ουσιαστικά παράνομης πρακτικής κρίθηκε ιστορική, ενώ αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η απόφαση της χτεσινής Ολομέλειας του Αρείου Πάγου.

Νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι είναι αρκετά δύσκολο η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου να ανατρέψει την ισχύουσα νομοθεσία (απόφαση Νομισματικής Επιτροπής). Ωστόσο, σε περίπτωση που γίνει αποδεκτή η εισήγηση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ανοίγει ο δρόμος για αλλαγές στο πιστωτικό σύστημα. Το ερώτημα που θα τεθεί τότε εκ των πραγμάτων είναι, αν η κυβέρνηση θα εναρμονιστεί με την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου. Είναι υποχρεωμένη πάντως, να κάνει νομοθετική ρύθμιση μετά την απόφαση του Αρείου Πάγου. Βέβαια, είναι άλλο ζήτημα αν σεβαστεί την απόφαση του δικαστηρίου ή η νομοθετική ρύθμιση θα είναι τέτοια που θα "πνίγει" ή θα αχρηστεύει την απόφαση του Αρείου Πάγου. Πάντως, οι πληρεξούσιοι των προσφευγόντων στη χτεσινή Ολομέλεια υποστήριξαν ότι η αυτοδίκαιη έναρξη ανατοκισμού δε συμβαδίζει με τον Αστικό Κώδικα, ενώ οι τράπεζες δημιουργούν θόρυβο για να ισχυροποιήσουν και να κατοχυρώσουν τις θέσεις τους και τα προνόμιά τους.