ΠΑΡΙΣΙ.-

Σε συγκρουσιακή πορεία φαίνεται πως βρίσκονται η γαλλική και η αμερικανική διπλωματία, όσον αφορά μια αμφιλεγόμενη συμφωνία ύψους 2 δισ. δολαρίων την οποία συνήψε ο γαλλικός πετρελαϊκός γίγαντας "Total" με την Τεχεράνη, παρά τις εμπορικές κυρώσεις των ΗΠΑ κατά του Ιράν.

Η Ουάσιγκτον, η οποία κατηγορεί την Τεχεράνη πως "υποστηρίζει τη (διεθνή) τρομοκρατία", προειδοποίησε, σύμφωνα με χτεσινό ρεπορτάζ του CNN,ότι θα καταστήσει ακόμη αυστηρότερο το νόμο με τον οποίο επέβαλε τις εμπορικές κυρώσεις στο Ιράν, αν η έρευνα που διεξάγει καταδείξει πως η συμφωνία της "Total" με το Ιράν τον παραβιάζει.

Το Παρίσι, πάντως, εμφανίστηκε να στηρίζει πλήρως τη συμφωνία της γαλλικής επιχείρησης με το ιρανικό καθεστώς, παρά το ότι κάτι τέτοιο απειλεί να επαναφέρει στο προσκήνιο παλιές συγκρούσεις στο επίπεδο των εμπορικών σχέσεων Ευρωπαϊκής Ενωσης - ΗΠΑ.

Το Ιράν υπέγραψε το συμβόλαιο την Κυριακή με ένα κονσόρτσιουμ Γάλλων, Ρώσων και Μαλαισίων, για την εκμετάλλευση ενός τεράστιου κοιτάσματος φυσικού αερίου στον Περσικό Κόλπο, το οποίο υπολογίζεται σε 300 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια αερίου.

Σύμφωνα με τον Πίτερ Χιούμι του CNN, το συμβόλαιο θεωρείται ως "περίπτωση τεστ" για το νόμο του 1996 (ονομάζεται Ντ' Αμάτο, από το όνομα του γερουσιαστή που τον πρότεινε) ο οποίος επέβαλε εμπορικές κυρώσεις τόσο στο Ιράν και τη Λιβύη, όσο και στις χώρες που επενδύουν σε αυτές (απαιτείται, πάντως, προσωπική απόφαση του Προέδρου Κλίντον).

Η συμφωνία της "Total" είναι η πρώτη από την έγκριση του νόμου. Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει ανάλογη νομοθεσία και έχει απορρίψει σχετική πρόταση των ΗΠΑ να εισαγάγει ένα νόμο "κατ' αναλογίαν" προς τον αμερικανικό.

Ο Γάλλος πρωθυπουργός, Λιονέλ Ζοσπέν, δήλωσε χτες ότι είναι απόλυτα ικανοποιημένος με τη συμφωνία της "Total", την οποία συνέδεσε με τον "μεταρρυθμιστικό" άνεμο ο οποίος πνέει στην Τεχεράνη μετά την εκλογή του νέου Προέδρου του Ιράν, Μοχαμάντ Χαταμί. Ο Ζοσπέν όσον αφορά στις αμερικανικές "αντιρρήσεις" δήλωσε πως "ουδείς δέχεται την ιδέα πως οι αμερικανικοί νόμοι μπορούν να ισχύουν σε παγκόσμια κλίμακα".

Το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών προσέθεσε ότι μόνον το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών μπορεί να επιβάλει κυρώσεις "παγκόσμιας εμβέλειας".

Αλλά στην Ουάσιγκτον, η γαλλική επιχειρηματολογία δεν έδειξε να πείθει τον εκπρόσωπο των ΗΠΑ, Κρίστοφερ Μπους. "θα εφαρμόσουμε το νόμο πλήρως", δήλωσε.

Αν αποφασιστούν κυρώσεις εις βάρος της "Total", αυτές θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις πωλήσεις του γαλλικού κολοσσού στις ΗΠΑ, όπως επίσης και τη δυνατότητα των αμερικανικών τραπεζών να δανείζουν στην εταιρία. Ομως οικονομικοί αναλυτές εκτιμούσαν χτες ότι ακόμη κι έτσι, η "Total" δε θα αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα.

Αλλωστε, η εταιρία "εισέρχεται στη μεγαλύτερη χώρα του κόσμου, "σε όρους αποθεμάτων" φυσικού αερίου, μετά τη Ρωσία", με τη συμφωνία αυτή, όπως δήλωσε ο αναλυτής της πετρελαιαγοράς Πιερ Τερζιάν. "Το επιχειρείν στο Ιράν είναι στρατηγική επιλογή για την "Total"".

Οι άλλες δύο συμμετέχουσες εταιρίες είναι ο ρωσικός κολοσσός "Gazprom", και η "Petronas" της Μαλαισίας, με 30% ποσοστό στη συμφωνία η καθεμιά. Η "Total" έχει 40%.

Πάντως η παραγωγή δεν αναμένεται, σύμφωνα με τη γαλλική εταιρία, να αρχίσει πριν το 2001. Κατά τα άλλα "δεν είναι πρόθεση της "Total" να αρχίσει πολιτικό διάλογο με την αμερικανική κυβέρνηση"...

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Ρότζερ Κοέν στους "New York Times",η γαλλική διπλωματία προειδοποίησε τις ΗΠΑ να μην επιβάλουν κυρώσεις στην "Total", γιατί θα υπάρξουν σοβαρές πολιτικές επιπλοκές...