Ζήτημα αντισυνταγματικότητας της διάταξης του νομοσχεδίου που προβλέπει την επιβολή διδάκτρων στους άνω των 25 ετών φοιτητές των Προγραμμάτων Σπουδών Επιλογής έθεσε στο τέλος της ομιλίας της η Αλέκα Παπαρήγα,ζητώντας μάλιστα από τη Βουλή να τοποθετηθεί σχετικά.

Με επιστολή της προς τον πρόεδρο της Βουλής τόνισε ότι "η διάταξη αυτή είναι αντισυνταγματική γιατί έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το άρθρο 16 παράγραφος 4, εδάφιο α του Συντάγματος, που κατοχυρώνει το δικαίωμα όλων των Ελλήνων για δωρεάν παιδεία σε όλες τις βαθμίδες της στα κρατικά εκπαιδευτήρια". Με βάση τον κανονισμό της Βουλής, η Αλ. Παπαρήγα ζήτησε να αποφανθεί το Σώμα για την αντισυνταγματικότητα της συγκεκριμένης διάταξης. Αναπτύσσοντας την πρόταση, τόνισε:

"Στο άρθρο 2 του νομοσχεδίου αναφέρεται: "Θεσμοθετούνται στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ Προγράμματα Σπουδών Επιλογής. Τα Προγράμματα Σπουδών Επιλογής διευρύνουν τις εκπαιδευτικές επιλογές και παράλληλα εισάγουν τη διά βίου κατάρτιση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με έμφαση σε νέα γνωστικά αντικείμενα και στις διατμηματικές συνεργασίες". Και παρακάτω αναφέρει - για μη χάνω χρόνο - ότι δίνεται η δυνατότητα επιβολής διδάκτρων σε αυτή τη διαδικασία. Είναι φανερό ότι τα δίδακτρα εισάγονται στην κρατική δημόσια παιδεία. Και συγκρούεται με το άρθρο 16 παρ. 4, που λέει ότι όλοι οι Ελληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας σε όλες τις βαθμίδες στα κρατικά εκπαιδευτήρια.

Να προσθέσω: Πολύ πιθανόν να ισχυριστεί ο υπουργός ή κάποιος τρίτος ότι αυτές οι σπουδές είναι προαιρετικές. Με βάση όμως και τους ισχύοντες νόμους προαιρετική είναι και η εισαγωγή και η φοίτηση στα Πανεπιστήμια. Είναι αναπόσπαστο στοιχείο των ΑΕΙ και των ΤΕΙ. Είναι ζήτημα αυτό.

Δεύτερο, ας δούμε την κοινωνική διάσταση του προβλήματος. Ποια παιδιά είναι αυτά που κυρίως θα επιδιώκουν με ειδικά προγράμματα σπουδών να συμπληρώνουν τις σπουδές τους; Σε ένα μεγάλο μέρος θα είναι παιδιά από τα λαϊκά στρώματα.

Εδώ βεβαίως έτσι όπως έχει καταντήσει η δωρεάν παιδεία, καταστρατηγείται το Σύνταγμα. Εδώ καταστρατηγείται και τυπικά. Το Σύνταγμα δεν έχει αλλάξει. Εχουμε υπόψη μας ότι ετοιμάζεται η συνταγματική αναθεώρηση, η οποία θα ανοίξει πολλά παράθυρα στο όνομα της προσαρμογής στο Μάαστριχτ, όπου η ιδιωτική παιδεία θα συνυπάρχει, θα νομιμοποιείται και μάλιστα θα υπερισχύσει και της δημόσιας. Προς το παρόν όμως δεν έχουμε αλλάξει το Σύνταγμα και δεν μπορούμε να δεχτούμε αυτό το άρθρο.

Λέει βέβαια το σχέδιο νόμου ότι δίνει τη δυνατότητα. Εάν θέλει το ασκεί ο υπουργός, εάν θέλει δεν το ασκεί. Και η δυνατότητα όμως είναι νόμιμη. Θεωρούμε ότι ανεξάρτητα από τη γνώμη μας για το πώς δομούνται τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ, αυτή η πρόταση ή αυτή η θέση πρέπει να φύγει για να μη γνωρίσουμε μαύρες μέρες από τώρα.

Επειδή ακριβώς έρχονται και άλλα νομοσχέδια και η ήδη κατάθεση του νομοσχεδίου για το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο επίσης προβλέπει τέτοια εξέλιξη, καταλαβαίνουμε ότι τα επόμενα νομοσχέδια, με δεδομένο αυτό, θα επιβάλουν και θα ανοίξουν τις πόρτες για δίδακτρα, τα οποία βεβαίως στην πορεία θα επεκταθούν σε όλες τις βαθμίδες. Αυτό θέλουμε να αποτρέψουμε. Το πράγμα είναι καθαρό και ζητάμε από τον υπουργό αν μη τι άλλο να βγάλει αυτή την πρόταση.

Τελειώνω λέγοντας ότι εμείς έχουμε γενικότερη αντίρρηση για το πώς υποβαθμίζεται η παιδεία, για την εξίσωση των πανεπιστημιακών και μη ιδρυμάτων, αλλά το κυρίως ζητούμενο αυτή τη στιγμή είναι η κατάργηση και τυπικά της δωρεάν παιδείας στα κρατικά δημόσια ιδρύματα".

Την απόσυρση της συγκεκριμένης διάταξης ζήτησαν με τις τοποθετήσεις τους πάνω στο θέμα τόσο ο Ν. Κωνσταντόπουλος όσο και ο Δ. Τσοβόλας.

Επιχειρώντας να αντικρούσει την επιχειρηματολογία της Αλ. Παπαρήγα, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Δ. Γεωργακόπουλος είπε ότι δεν τίθεται θέμα αντισυνταγματικότητας, επειδή "τα τέλη (δίδακτρα) θα τα κρίνουν τα πανεπιστήμια και δε θα επιβάλλονται από το κράτος". Λες και το πρόβλημα είναι ποιος θα επιβάλλει τα δίδακτρα και όχι το ότι θα αναγκαστούν οι φοιτητές να πληρώνουν.

Από την πλευρά του ο βουλευτής της ΝΔ Β. Κοντογιαννόπουλος χωρίς να διαφωνεί με την επιβολή διδάκτρων, ζήτησε το κριτήριο να μην είναι ηλικιακό (25ο έτος), αλλά οικονομικό, ενώ είπε ότι για να είναι συνταγματικά ορθή η διάταξη, πρέπει να προβλέπει ότι οι αποφάσεις (για δίδακτρα) λαμβάνονται μετά από γνώμη ή πρόταση των Πανεπιστημίων.

Ο παριστάμενος υφυπουργός Παιδείας Γ. Ανθόπουλος ισχυρίστηκε ότι η επιβολή διδάκτρων αφήνεται στην ευχέρεια των ΑΕΙ και είπε ότι εάν δε δινόταν αυτή η επιλογή (προγράμματα επιλογής στα ΑΕΙ), τότε οι ενδιαφερόμενοι θα κατέφευγαν στην ιδιωτική εκπαίδευση, όπου "θα πληρώσουν πραγματικά", λες και τα δίδακτρα στα κρατικά θα είναι "μη πραγματικά".

Τελικά η πρόταση της Αλ. Παπαρήγα απορρίφθηκε με τη σύμφωνη γνώμη ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.