Η συνολική επιβάρυνση από άμεσους και έμμεσους φόρους κινείται στην εξής λογική: Οσο μεγαλύτερο εισόδημα έχεις, τόσο μικρότερο φόρο πληρώνεις και το αντίστροφο. Αδιάψευστος μάρτυρας τα επίσημα στοιχεία και τα τρία παραδείγματα που επεξεργάστηκε ο "Ρ"
Αδιάψευστος μάρτυρας, για την κοινωνικά άδικη και φορομπηχτική - για τους εργαζόμενους (μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες, επαγγελματοβιοτέχνες και εμπόρους) - πολιτική που εφαρμόζεται και από τη σημερινή κυβέρνηση, είναι τα επίσημα στοιχεία του πίνακα που δείχνει τι εισοδήματα δηλώνουν στην Εφορία οι διάφορες κατηγορίες φορολογουμένων. Αποκαλυπτικά είναι επίσης και τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τα υποθετικά παραδείγματα, για τησυνολική φορολογική επιβάρυνση ενός συνταξιούχου, ενός αντρόγυνου μισθωτών και ενός μεγαλοεισοδηματία, τα οποία παραθέτουμε παρακάτω και καλύπτουν ένα μεγάλο αριθμό, από τα 4 περίπου εκατομμύρια Ελλήνων φορολογουμένων.
Στα 3 παραδείγματα, εξετάζουμε τη συνολική φορολογική επιβάρυνση. Δηλαδή την επιβάρυνση τόσο από τους άμεσους φόρους (δηλαδή τους φόρους που πληρώνει ο καθένας προσωπικά και άρα ξέρει τι και πόσο πληρώνει) όσο και τους έμμεσους (που είναι η πιο ύπουλη και πιο αντιλαϊκή μορφή φορολογίας, καθώς για την αγορά ενός πακέτου τσιγάρων ή ενός κιλού ψωμιού πληρώνουν τον ίδιο έμμεσο φόρο και ο συνταξιούχος και το ζευγάρι των μισθωτών και ο εφοπλιστής ή μεγαλοεισοδηματίας).
Σε ό,τι αφορά την άμεση φορολογία,η επιβάρυνση υπολογίζεται με βάση την ισχύουσα κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. Σε ό,τι όμως αφορά τους έμμεσους φόρους,υποθέτουμε ότι όλες οι δαπάνες των νοικοκυριών φορολογούνται κατά μέσο όρο με συντελεστή 15%.Ποσοστό, που δεν πρέπει να απέχει από την πραγματικότητα καθώς όλα τα είδη και υπηρεσίες (νοίκι, λογαριασμοί ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, κλπ) έχουν συντελεστή ΦΠΑ 18% εκτός από τα τρόφιμα (8%). Και φυσικά εκτός από τον ΦΠΑ υπάρχουν και οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης στα καύσιμα, τα ποτά, τα τσιγάρα κλπ.
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, θα εξετάσουμε τη συνολική φορολογική επιβάρυνση (από άμεσους και έμμεσους φόρους) για:
α) έναν συνταξιούχο που το 1994 είχε ετήσιο εισόδημα 1.120.000 δραχμές(δηλαδή σύνταξη 80.000 δραχμές το μήνα).
β) ένα ζευγάρι μισθωτών με δύο ανήλικα παιδιά με ετήσιο εισόδημα για τον σύζυγο 2.500.000 δραχμές (μηνιάτικος μισθός 178.570 δραχμές) και για τη σύζυγο 2.000.000 δραχμών (μηνιάτικος μισθός 142.860 δραχμές).
γ) έναν επιχειρηματία, με συνολικό ετήσιο εισόδημα ύψους 100.000.000 δραχμών.
Ο συνταξιούχος, λοιπόν, με τη μηνιάτικη σύνταξη των 80.000 δραχμών το μήνα, που φαντάζει... "προνομιούχος" σε σύγκριση με άλλους απόμαχους της δουλιάς που παίρνουν σύνταξη 40.000 ή 50.000 δραχμές το μήνα, φαινομενικά δε φορολογείται για το ετήσιο εισόδημα των 1.120.000 δραχμών για το 1994.Με δεδομένο όμως ότι το ξοδεύει ολόκληρο για να καλύψει τις στοιχειώδεις ανάγκες διαβίωσής του (διατροφή, κοινόχρηστα, φως, νερό, τηλέφωνο, τσιγάρα κλπ), ο συνταξιούχος πληρώνει για έμμεσους φόρους (για το ψωμί, το νοίκι, τα τσιγάρα και άλλα είδη ή υπηρεσίες) 168.000 δραχμές (1.120.000 +ΕΠ 15%). Με απλά λόγια, ο συνταξιούχος του παραδείγματος, όχι μόνο δεν απαλλάσσεται από το φόρο, αλλά για κάθε 100 δραχμές φορολογείται (με την έμμεση φορολογία), με 15.
Η φορολογική επιβάρυνση για το αντρόγυνο των μισθωτών, με το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα των 2.500.000 για τον σύζυγο και των 2.000.000 δραχμών για την σύζυγο - με την υπόθεση ότι κατέθεσαν αποδείξεις για οικογενειακές δαπάνες (1.000.000 δραχμών) και άλλες αποδείξεις για γιατρούς, νοίκι κλπ, που μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα του συζύγου κατά 450.000 δραχμές και της συζύγου κατά 300.000 δραχμές - θα είναι η εξής: Για το καθαρό φορολογητέο εισόδημα του συζύγου, που διαμορφώνεται στις 2.050.000 δραχμές αναλογεί φόρος εισοδήματος 37.500 δραχμές και για το καθαρό φορολογητέο εισόδημα της συζύγου που διαμορφώνεται στις 1.700.000 δραχμές αναλογεί φόρος εισοδήματος 20.000 δραχμές. Δηλαδή σύνολο φόρου εισοδήματος 57.500 δραχμές.
Στο ποσό αυτό, όμως, πρέπει να προσθέσουμε και την επιβάρυνση του 15% από την έμμεση φορολογία. Αν υποθέσουμε ότι από τα 4.500.000 οικογενειακό εισόδημα, ξοδεύουν τα 3.000.000 και το υπόλοιπο 1.500.000 το επενδύουν σε αφορολόγητους τίτλους του δημοσίου (και όχι σε απλή τραπεζική κατάθεση που επίσης φορολογείται με συντελεστή 15%), θα πληρώσουν για έμμεσους φόρους άλλες 450.000 δραχμές (3.000.000 +ΕΠ 15% +ΙΣ 450.000).
Δηλαδή, το συγκεκριμένο αντρόγυνο μισθωτών με ετήσιο εισόδημα 4,5 εκατ. δραχμών, που ξοδεύει τα 3 εκατ. δραχμές και επενδύει σε κρατικούς τίτλους το 1,5 εκατ. δραχμών, θα πληρώσει άμεσους και έμμεσους φόρους,συνολικά 507.500 δραχμές. Αυτό σημαίνει μέση φορολογική επιβάρυνση 11,2%.
Πολύ καλύτερη είναι η κατάσταση για τον μεγαλοεισοδηματία, που στο παράδειγμά μας, είχε το 1994 εισόδημα 100.000.000 δραχμών, από τις εξής πηγές: α) 80.000.000 δραχμές από τόκους εντόκων γραμματίων και άλλων τίτλων του δημοσίου. β) 10.000.000 δραχμές από μερίσματα μετοχών της επιχείρησής του ή μετοχών που είχε αγοράσει στο Χρηματιστήριο. γ) 10.000.000 δραχμές από αμοιβές για τη συμμετοχή του στο ΔΣ της επιχείρησής του ή επιχείρησης της οποίας είναι μέτοχος. Αν υποθέσουμε ότι ο συγκεκριμένος μεγαλοεισοδηματίας, με τη φορολογική του δήλωση κατέθεσε και αποδείξεις για διάφορες δαπάνες (γιατρούς, ασφάλιστρα ζωής κλπ), που μειώνουν το φορολογητέο εισόδημά του κατά 5.000.000 δραχμές, τότε από τα 100.000.000 εισόδημα που είχε, θα πρέπει να αφαιρεθούν σαν αφορολόγητα ποσά: α) τα 5 εκατ. οικογενειακές δαπάνες με αποδείξεις. β) τα 80 εκατ. δραχμές τόκοι κρατικών τίτλων, που είναι αφορολόγητοι.
Μετά την αφαίρεση των αφορολόγητων ποσών, ύψους 85 εκατ. δραχμών, ο συγκεκριμένος μεγαλοεισοδηματίας θα φορολογηθεί μόνο για 15 εκατ. δραχμές. Για το εισόδημα αυτό, η συνολική φορολογική επιβάρυνση που προκύπτει είναι η εξής: α) 3.500.000 δραχμές για τα μερίσματα από μετοχές, που φορολογούνται με συντελεστή 35%. β) 600.000 δραχμές για το εισόδημα από αμοιβές στο ΔΣ της επιχείρησής του. Δηλαδή ο συνολικός φόρος εισοδήματος, είναι 4.100.000 δραχμές. Αν στο ποσό αυτό προσθέσουμε και τους έμμεσους φόρους 750.000 δραχμών, που αναλογούν για δαπάνες επιβίωσής του, ύψους 5 εκατ. δραχμών(5.000.000 +ΕΠ 15%), προκύπτει ότι η συνολική φορολογική επιβάρυνση από άμεσους και έμμεσους φόρους για τον συγκεκριμένο εισοδηματία είναι 4.850.000 δραχμές.Δηλαδή το ποσοστό της συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης του συγκεκριμένου μεγαλοεισοδηματία, είναι μόλις 4,85%!!! που με απλά λόγια σημαίνει ότι σε κάθε 100 δραχμές εισόδημα που είχε πλήρωνε για έμμεσους και άμεσους φόρους, λιγότερο από... 5 δραχμές.
---------------------------------------------------
Τα κείμενα έγραψε ο Λάμπρος ΤΟΚΑΣ