Στις 22 Δεκέμβρη 1994, πέφτει στην Ιταλία η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι. Αναμφίβολα, υπήρξε η χειρότερη κυβέρνηση της ιστορίας της Δημοκρατίας, η πιο αντιλαϊκή και αντεργατική κυβέρνηση που είχε η χώρα από το 1945 και μετά.

Η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι, η οποία είχε τα ηνία για περίπου 9 μήνες, αποτελούνταν από το ίδιο το κόμμα του αρχηγού της κυβέρνησης (το "Φόρτσα, Ιτάλια!"), από τη "Λίγκα του Βορρά" του Ουμπέρτο Μπόσι και από τους φασίστες της "Εθνικής Συμμαχίας". Κατά τη διάρκεια των 9 αυτών μηνών, που η κυβέρνηση λειτούργησε, ήταν, ουσιαστικά, οι φασίστες της Εθνικής Συμμαχίας, με επικεφαλής τον Τζιανφράνκο Φίνι, που κυριαρχούσαν στον κυβερνητικό συνασπισμό και υπαγόρευαν την πολιτική γραμμή και στον ίδιο τον Μπερλουσκόνι. Οι Ιταλοί φασίστες έμειναν μακριά από την κυβέρνηση από την πτώση του καθεστώτος Μουσολίνι. Ο Μπερλουσκόνι, προσκαλώντας τους στη διακυβέρνηση της χώρας, τους έκανε δώρο μια νέα πολιτική και θεσμική νομιμοποίηση. Οι φασίστες, στη συνέχεια, κατάκτησαν μόνοι τους, με μια πολιτική, από τη μια πλευρά, έντονα αντεργατική και, από την άλλη, ρατσιστική και δημαγωγικά λαϊκιστική (αγώνας ενάντια στους μετανάστες και προτάσεις για "κοινωνική ιεραρχία") την εύνοια τόσο ενός μέρους του μεγάλου κεφαλαίου όσο και πλατειών μαζών της μικρής αστικής τάξης και του υποπρολεταριάτου.

Στο τέλος αυτής της κυβερνητικής εμπειρίας της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι, μπορούμε να πούμε, με ανησυχία, ότι ο καινούριος "δυνατός άνδρας" στην Ιταλία είναι ο Τζιανφράνκο Φίνι, ο φασίστας ηγέτης, ο οποίος είναι τώρα ικανός να θέσει υπό την πολιτική του εξουσία ολόκληρη την ιταλική Δεξιά, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και της πολιτικής του οργάνωσης, του "Φόρτσα, Ιτάλια!".

Μια ολέθρια κυβερνητική διαχείριση

Ο Μπερλουσκόνι είχε κερδίσει τις εκλογές με την υπόσχεση στους Ιταλούς να τους "απελευθερώσει" από τον κομμουνισμό, να ανορθώσει την οικονομία, να εξαλείψει τα κρατικά ελλείμματα και να εγκαθιδρύσει "την κοινωνική ειρήνη". Είχε, ακόμα, επίσημα εγγυηθεί σε ολόκληρο τον ιταλικό λαό, από τις οθόνες όλων των τηλεοπτικών του σταθμών και από τις σελίδες όλων των εφημερίδων του, ότι, σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα παραχωρούσε στη χώρα 1.000.000 νέες θέσεις εργασίας. Το "1.000.000 θέσεις εργασίας" έγινε το σύνθημα του Μπερλουσκόνι κατά τη διάρκεια όλης της προεκλογικής του εκστρατείας.

Αντίθετα, μέσα στους 9 μήνες της διακυβέρνησής του, ο Μπερλουσκόνι έφερε την Ιταλία στο χείλος της καταστροφής: η λιρέτα υποχώρησε τόσο έναντι του μάρκου όσο και έναντι του δολαρίου, αγγίζοντας σημεία ιστορικής υποτίμησης, μέχρι που έφτασε το ένα μάρκο να αντιστοιχεί σε 1.070 λιρέτες. Το ECU, το ευρωπαϊκό νόμισμα, έφτασε στην αξία των 2.000 λιρετών και παραπάνω, οδηγώντας στην καταστροφή όλους τους εργαζομένους που είχαν πάρει τραπεζικά δάνεια πληρώνοντάς τα σε ECU. Το Χρηματιστήριο υποχώρησε πολλές φορές. Τα ξένα κεφάλαια έφυγαν μαζικά από την Ιταλία. Οι ίδιοι οι τίτλοι του κράτους υπέφεραν από υποτιμήσεις άνευ προηγουμένου. Η συνολική απώλεια της ιταλικής οικονομίας από τη διακυβέρνηση Μπερλουσκόνι υπολογίζεται, περίπου, στο εκπληκτικό νούμερο των 200.000 δισεκατομμυρίων λιρετών.

Στο μεταξύ, η σκληρότατη αντιλαϊκή πολιτική της δεξιάς κυβέρνησης (σημαντικές περικοπές στις συντάξεις, στα σχολεία, στην υγεία, στους κρατικούς σιδηροδρόμους, με όλες τις περικοπές να συνοδεύονται από μια αύξηση όλων των αμέσων και έμμεσων φόρων) έδινε το έναυσμα για την έναρξη μιας πλατιάς κοινωνικής αντιπαράθεσης στη χώρα. Μέσα στον Οκτώβρη και στον Νοέμβρη, δύο τεράστιες γενικές απεργίες, με εκατομμύρια πολιτών σε όλες τις πλατείες της Ιταλίας, έκαναν την κυβέρνηση Μπερλουσκόνι να τρέμει.

Από το εκατομμύριο των θέσεων εργασίας που ο Μπερλουσκόνι είχε υποσχεθεί δε φαινόταν ούτε μία. Αντίθετα, η ανεργία αυξήθηκε μέχρι περίπου το 10% και οι νέοι άνεργοι που δημιούργησε η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι ήταν, περίπου, 450.000.

Οι αντιδράσεις και το αποτέλεσμα

Οι μεγάλες απεργίες του Οκτώβρη και του Νοέμβρη και οι αντιπαραθέσεις που, καθημερινά, αυξάνονταν μέσα στα εργοστάσια, προκάλεσαν μια βαθιά κρίση στους κόλπους του κυβερνητικού συνασπισμού.

Από το Νοέμβρη και μετά, η "Λίγκα" του Ουμπέρτο Μπόσι, σύμμαχος του Μπερλουσκόνι, αρχίζει να ασκεί κριτική στην ολοένα και πιο μεγάλη βαρύτητα που οι φασίστες έχουν στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Στις αρχές Δεκέμβρη, η"Λίγκα" παρουσιάζει στη Βουλή μια πρόταση μομφής ενάντια στην κυβέρνηση Μπερλουσκόνι, η οποία ενώθηκε με τις προτάσεις μομφής που κατατέθηκαν από το Κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς του Ντ' Αλέμα, από το Λαϊκό Κόμμα (πρώην Χριστιανοδημοκρατικό) και από το κόμμα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης.

Στις 22 Δεκέμβρη, η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι πέφτει.

Η Εθνική Διεύθυνση του ΔΚΑ, στο μεταξύ, φέρνει στο φως ένα πολιτικό ντοκουμέντο με το οποίο κλείνει η εμπειρία ενότητας ανάμεσα στις δυνάμεις της Αριστεράς (οι "Προοδευτικοί", στους οποίους συνέκλινε και η Κομμουνιστική Επανίδρυση) και επιλέγει τη στρατηγική ενότητα με το Λαϊκό Κόμμα.

Μετά την πτώση της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι, ανοίγει στην Ιταλία μια φάση ιδιαίτερα επικίνδυνη: Ο Μπερλουσκόνι υποστηρίζει ότι μόνο αυτός θα μπορέσει να τεθεί επικεφαλής μιας νέας κυβέρνησης και ότι μια καινούρια κυβέρνηση χωρίς τους φασίστες και χωρίς το κόμμα "Φόρτσα, Ιτάλια!" θα ισοδυναμεί με πραξικόπημα.

Οξεία αντιπαράθεση και... "μια από τα ίδια";

Η πολεμική αρχίζει και γίνεται σκληρότατη ανάμεσα στην κυβερνητική Δεξιά και στην αντιπολίτευση. Για να αντιληφθούμε ως πού έφθασαν τα πράγματα, αρκεί να πούμε ότι ο Εουτζένιο Σκαλφάρι, ο διευθυντής της "Ρεπούμπλικα", της πιο μεγάλης καθημερινής ιταλικής εφημερίδας, έγραψε ότι η Ιταλία απέχει ένα βήμα από τον εμφύλιο πόλεμο και από την παρέμβαση του στρατού.

Το ΔΚΑ προτείνει μια κυβέρνηση πλατιάς συμμαχίας, που θα περιλαμβάνει τη "Φόρτσα, Ιτάλια!", το ίδιο το PDS, το Λαϊκό Κόμμα, τη "Λίγκα" και άλλες πολιτικές δυνάμεις, είτε μετριοπαθείς είτε δεξιές. Ο Ντ' Αλέμα (γραμματέας του ΔΚΑ) κάνει, επίσης, κατανοητό ότι μέσα στην "πλατιά" κυβέρνηση θα μπορούσαν να μπουν ακόμα και οι φασίστες της Εθνικής Συμμαχίας. Ωστόσο, ο πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου, κατά τον Ντ' Αλέμα, δεν πρέπει πια να είναι ο Μπερλουσκόνι.

Αντίθετα, η Κομμουνιστική Επανίδρυση τάσσεται ενάντια σε μια κυβέρνηση της κεντροδεξιάς, μιας κυβέρνησης - δηλώνει ο γραμματέας της Επανίδρυσης Φάουστο Μπερτινότι - "που θα συνέχιζε την ίδια αντιλαϊκή πολιτική του Μπερλουσκόνι". Με τις ψήφους των 39 κομμουνιστών βουλευτών, μια μετριοπαθής κυβέρνηση χωρίς τον Μπερλουσκόνι θα ψηφιζόταν στη Βουλή και, έτσι, μέσα στο κόμμα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης αρχίζει μια συζήτηση... Ενα μέρος (ο πρώην γραμματέας της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης Σέρτζιο Γκαραβίνι, μαζί με τη Λουτσιάνα Καστελίνα και τον Λούτσιο Μάγκρι) τάσσονται υπέρ του να ψηφίσουν μια μετριοπαθή κυβέρνηση με έναν πρόεδρο Υπουργικού Συμβουλίου όπως ο Ρομάνο Πρόντι (ένας οικονομολόγος πρώην χριστιανοδημοκράτης). Ομως, μέσα στο κόμμα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης επικρατεί η γραμμή του γραμματέα Μπερτινότι και το κόμμα αποφασίζει ότι δε θα υποστηρίξει καμία κυβέρνηση αντιλαϊκής οικονομικής γραμμής.

Στις 13 Γενάρη, παραπάνω από 20 μέρες μετά την πτώση του Μπερλουσκόνι, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εμπιστεύεται την εντολή της δημιουργίας καινούριας κυβέρνησης στον Λαμπέρτο Ντίνι, ήδη υπουργό Οικονομικών στην κυβέρνηση της Δεξιάς. Ο Ντίνι, πτυχιούχος της Οικονομίας με ειδικεύσεις στα Πανεπιστήμια του Μίτσιγκαν και της Μινεσότα, είναι ένα είδος "Σικάγο μπόι" της ιταλικής οικονομίας, ένας οικονομολόγος της Δεξιάς του "θατσερικού" προτύπου, μια κορυφαία προσωπικότητα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για περίπου 20 χρόνια και, για άλλα 15 χρόνια, γενικός διευθυντής της Τράπεζας της Ιταλίας.

Ο Ντ' Αλέμα, μετά την εντολή στον Λαμπέρτο Ντίνι, δήλωσε ότι "το ΔΚΑ μπορεί να υποστηρίξει την καινούρια κυβέρνηση". Ο Φάουστο Μπερτινότι, γραμματέας της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης, υποστήριξε, αντίθετα, ότι "ο Ντίνι είναι ένας άνθρωπος της Δεξιάς, ένας άνθρωπος του Μπερλουσκόνι, η πολιτική του δεν μπορεί παρά είναι μια πολιτική βαθιά αντιλαϊκή και η Κομμουνιστική Επανίδρυση θα ψηφίσει κατά της κυβέρνησής του".

Φόσκο ΤΖΑΝΙΝΙ