Παραβιάσεις ανοιχτών θυρών και δημοσιεύσεις γνωστών μυστικών

Επιτέλους! Βγήκαν τα αρχεία! Φωτιστήκαμε και βγήκαμε επιτέλους από τα σκοτάδια της άγνοιας! Μάθαμε αυτά που, τόσα χρόνια, οι δυσχέρειες πρόσβασης και η κακή πρόθεση κρατούσαν μακριά μας!

Ασφαλώς, καταλάβατε τι εννοούμε: Τα περιβόητα "μυστικά αρχεία" για τον Ι. Β. Λένιν, που είδαν το φως της δημοσιότητας πρόσφατα, έγιναν αντικείμενο των συγγραφικών φροντίδων μερικών Αμερικανών ερευνητών (;) και έπεσαν και στα δόντια μερικών ελληνικών καρχαριών της (παρα)πληροφόρησης. Αρχεία για τον Λένιν και, μάλιστα, μυστικά είναι αυτά, όχι αστεία!

Ιδωμεν, λοιπόν, το φως το αληθινόν...

Κατ' αρχήν, για ένα μεγάλο, τουλάχιστον, μέρος των "μυστικών αρχείων" ο γράφων αμφισβητεί ευθέως εάν ήταν, στην πραγματικότητα, μυστικό. Το επεισόδιο, π.χ., με τον υπουργό Εξωτερικών, που εμφανίζεται ως "αποκάλυψη", ο γράφων το ήξερε εδώ και 30, πιθανώς, χρόνια. Πώς το ήξερε χωρίς να έχει διαβάσει τα περιβόητα μυστικά αρχεία;

Με την ευκαιρία αυτή, ας δούμε και τι πραγματικά έγινε.

Ενώ διεξάγονται εντατικές διαπραγματεύσεις σχετικά με τη Σύνοδο της Γένουας (1922), ο Λένιν, πρόεδρος της σοβιετικής κυβέρνησης, λαμβάνει από τον υπουργό Εξωτερικών και αρμόδιο για τις διαπραγματεύσεις, τον Γ. Β. Τσιτσέριν, ένα υπόμνημα. Στο υπόμνημα αυτό περιλαμβάνεται και η πρόταση του Τσιτσέριν να γίνουν δεκτές μερικές από τις απαιτήσεις των Αμερικανών, τις οποίες ο Λένιν θεωρεί απαράδεκτες. Ο Λένιν σημειώνει στο περιθώριο του ίδιου του υπομνήματος (και στη ρωσική, βεβαίως, γλώσσα) τη λέξη "ΤΡΕΛΑ" και, σε συνέχεια, γράφει ότι, κατά τη γνώμη του, η υπερκόπωση έχει οδηγήσει τον Τσιτσέριν στην παράκρουση. Γι αυτό, πρέπει να πάρει άδεια σε ένα σανατόριο για να αναπαυτεί και να αντικατασταθεί, γιατί η κατάστασή του μπορεί να έχει άσχημες συνέπειες στην πορεία των διαπραγματεύσεων.

Οσοι ενδιαφέρονται να μελετήσουν τα σχετικά τηλεγραφήματα, υπομνήματα και άλλα έγγραφα του Λένιν της εποχής, δεν έχουν παρά να διαβάσουν τον τόμο 45 της ελληνικής έκδοσης των Απάντων του, στις σελ. 34 κ. εξ. Σημειώνουμε ότι τα "μυστικά" αυτά ντοκουμέντα έχουν εκδοθεί σε τόμους εδώ και δεκαετίες.

Αλλη σπουδαία αποκάλυψη: Στην περίοδο 1918 (ιδιαίτερα καλοκαίρι και ύστερα) - τέλος 1920, ο Λένιν καλεί τη σοβιετική εξουσία να είναι έτοιμη για πάλη ζωής και θανάτου και ο ίδιος δίνει το παράδειγμα.

Δε θα σταθούμε στο ότι τα "μυστικά ντοκουμέντα" που ο ερευνητής (;) επικαλείται δεν ήταν μυστικά και ήταν γνωστά από τότε που γράφτηκαν, δηλαδή το 1918 - '20. Θα σταθούμε στο ότι η παταγώδης και αφελής (ή, καλύτερα, προοριζόμενη για αφελείς) δημοσίευση δεν αναφέρει καν την ανοιχτή εξέγερση της αντεπανάστασης (που εξαπλώνεται από το Μάη και γενικεύεται μετά τον Ιούλη του 1918) και την ξένη επέμβαση, στην οποία πήρε μέρος ακόμη και η Ελλάδα, που κινδυνεύουν να σβήσουν εντελώς τη χώρα από το χάρτη.

Αν το κείμενο δεν ανήκει στον πρωτότυπο συγγραφέα, τη δάφνη της πρωτοτυπίας κατέχει (ή, τουλάχιστον, βασίμως διεκδικεί) το ΒΗΜΑ, το οποίο ούτε λίγο - ούτε πολύ εμφανίζει τα γεγονότα ως εξής:

"Το Σεπτέμβρη του 1918, (ο Λένιν) αποφασίζει να οργανώσει μια τρομοκρατική εκστρατεία".

Ωστε, λοιπόν, ο Λένιν το αποφάσισε και όλα έγιναν επειδή το αποφάσισε αυτός! Αν, π.χ., αποφάσιζε κάτι άλλο, ας πούμε ένα ταξίδι στη Σελήνη, θα είχε γίνει αυτό...

Ας αφήσουμε, όμως, τις αστειότητες και ας μιλήσουμε σοβαρά. Εκείνο που θέλει να κρύψει η δημοσίευση είναι, ως συνήθως, η πραγματική κατάσταση. Και η πραγματική κατάσταση είναι ότι οι αντεπαναστατικές δυνάμεις έχουν περάσει σε πλήρη επίθεση, αποφασισμένες να ξεφορτωθούν τη σοβιετική εξουσία οπωσδήποτε. Το Σεπτέμβρη του 1918, η αντεπαναστατική εξέγερση έχει ήδη αγκαλιάσει γύρω στα τρία τέταρτα της χώρας. Με την ενίσχυση των Βρετανών και των Γάλλων, οι κουλάκοι έχουν εξεγερθεί και δείχνουν καθαρά τις προθέσεις τους να εξοντώσουν τους μπολσεβίκους. Η "εξέγερση των Τσεχοσλοβάκων", όπου το χέρι της Αντάντ είναι ιδιαίτερα φανερό, έχει οδηγήσει στην αποκοπή της Κεντρικής Ρωσίας από τα σιτοπαραγωγά κέντρα του Νότου και της Ανατολής. Η πείνα γίνεται όλο και πιο ασφυκτική.

Η "λευκή" τρομοκρατία παίρνει δολοφονικές διαστάσεις. Στις περιοχές, όπου επικρατούν οι "λευκοί", το αίμα τρέχει ποτάμι. Οι αντεπαναστάτες έχουν καταστρώσει συγκεκριμένα σχέδια δολοφονίας των μπολσεβίκων ηγετών. Από τις 20.6.1918 κιόλας, δολοφονείται ο Β. Βολοντάρσκι. Λίγο μετά, δολοφονείται ο Γ. Β. Ουρίτσκι. Ο ίδιος ο Λένιν πέφτει θύμα δυο αποπειρών, μίας αποτυχημένης και άλλης παρά πολύ λίγο επιτυχημένης.

Ακόμη πιο σοβαρό: Η ξένη επέμβαση διευρύνεται. Εχει αρχίσει ήδη από την 1.1.1918, όταν, στα ανοιχτά των σιβηριανών ακτών, εμφανίζονται ιαπωνικά πολεμικά πλοία. Την άνοιξη του 1918, το Μπρεστ Λιτόβσκ δίνει στους Γερμανούς την Ουκρανία, τη Βαλτική και μερικές δυτικές περιοχές της Ρωσίας. Το Μάρτη, αγγλικά και αμερικανικά στρατεύματα αποβιβάζονται στο Βορρά και καταλαμβάνουν το Μουρμάνσκ και τον Αρχάγγελο. Τον Απρίλη, οι Ιάπωνες αποβιβάζονται στο Βλαδιβοστόκ και, τον Ιούλη, οι Αμερικανοί. Το φθινόπωρο του 1918, στην Υπερκαυκασία εισβάλλουν αγγλικά στρατεύματα.

Οι διεθνείς εξελίξεις είναι στο έπακρο απειλητικές. Ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος βαδίζει προς το τέλος του. Σήμερα, ξέρουμε ότι ένας από τους λόγους της λήξης του πολέμου (που λήγει με την ανακωχή της 11ης Νοέμβρη 1918) ήταν να ελευθερωθούν τα χέρια της Αντάντ για να επέμβει στη Ρωσία. Σήμερα, ξέρουμε και ότι η Γαλλία και η Βρετανία έχουν κάνει συγκεκριμένα σχέδια διανομής της Ρωσίας κατά το πρότυπο της Συμφωνίας Σάικς - Πικό ("Συμφωνία της Κόκκινης Γραμμής") για τη Μέση Ανατολή, που είχε προ ολίγου υπογραφεί. Στην Απω Ανατολή, σημειώνεται η πρώτη σύγκρουση ΗΠΑ - Ιαπωνίας για την τύχη της Σιβηρίας.

Αυτά, για να καταλάβει ο αναγνώστης τι "αποφάσισε ο Λένιν" ή, καλύτερα και σωστότερα, ποιος αποφάσιζε στη θέση του Λένιν...

Το ωραίο είναι ότι ο ερευνητής (;) των μυστικών (;) αρχείων (;) κατηγορεί τον Λένιν ότι, στις συνθήκες μιας χώρας που πεθαίνει μέσα στο αίμα, την πείνα και την ιμπεριαλιστική επέμβαση, δεν ενδιαφερόταν για τις συνθήκες κράτησης των λευκών αιχμαλώτων! Δε λέει ευτυχώς γι' αυτούς; Σκέψου να ενδιαφερόταν με τον τρόπο που ενδιαφέρονταν εκείνοι για τους δικούς τους αιχμαλώτους...

Οσο για την "αποκάλυψη" της... καταγωγής του Β. Ι. Λένιν, ας μην τη σχολιάσουμε καλύτερα για να κρατήσουμε και την αναφορά μας σε ένα κάποιο επίπεδο.

Παράλληλα, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι τα ντοκουμέντα προσφέρουν μια υπηρεσία σε ένα σημείο, παρόλο που ούτε στο σημείο αυτό ήταν μυστικά και άγνωστα. Το σημείο αυτό είναι το σημείο της ανάδειξης της κομματικής ηγεσίας στην περίοδο 1920 - '23. Τα ντοκουμέντα αποδεικνύουν το (πολύ γνωστό, επαναλαμβάνουμε) γεγονός της εκτίμησης του Λένιν για τον Ι. Β. Στάλιν, αλλά και της έλλειψης εκτίμησης που είχε για τον Λ. Τρότσκι. Στην τελευταία περίπτωση, μάλιστα, αποδεικνύεται όχι τόσο η έλλειψη εκτίμησης όσο μάλλον μια νηφάλια εκτίμηση: Ο Τρότσκι θεωρείται ένα άτομο εξεχουσών οργανωτικών ικανοτήτων, αλλά και πλήρους ανικανότητας να κάνει μια σωστή εκτίμηση και να πάρει μια συνεκτική πολιτική απόφαση. Τέτοιος, δηλαδή, όπως ήταν και στην πραγματικότητα. Το γεγονός ότι, όπως αναφέρουν και τα δημοσιεύματα, το σχετικό κεφάλαιο εμφανίζεται στις εξιστορήσεις του ίδιου του ενδιαφερομένου δεόντως "κουρεμένο", δε μας παραξενεύει. Ο Τρότσκι ήταν πάντα γνωστός για την ακράτητα "φιλελεύθερη" χρήση των ιστορικών γεγονότων ήακόμη και των ιστορικών παραδειγμάτων.

Το κυριότερο ερώτημα είναι γιατί κατέβηκε σε μερικούς η ιδέα να εμφανίσουν τώρα ως αποκαλύψεις γεγονότα παμπάλαια και πασίγνωστα. Κάποτε, βέβαια, θα μάθουμε.

Ωστόσο, για να δούμε, ποιος είναι ο συγγραφέας της περισπουδάστου αυτής μελέτης;

Η ταυτότητά του είναι, πράγματι, διαφωτιστική: Πρόκειται για τον Ρίτσαρντ Πάιπς, σήμερα καθηγητή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και πρώην μέλος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ.

Και μόνο του το παρελθόν εγγυάται για το παρόν. Οπως είναι, νομίζουμε, πασιφανές, ο στόχος της "έρευνας" είναι μια ιδιαίτερα χονδροειδής επιχείρηση αντεπαναστατικού πολέμου, ενόψει της όξυνσης των προβλημάτων και των αντιθέσεων της ιμπεριαλιστικής κοινωνίας των ημερών μας, σαν αυτόν που είχε εξαπολύσει η Αντάντ το 1918 - '20. Ενα καλό και διδακτικό παράδειγμα του πώς κανείς δεν πρέπει να παραιτείται από τους στόχους του...

Θανάσης ΠΑΠΑΡΗΓΑΣ