Η αλήθεια είναι ότι δεν εξέπληξε κανέναν ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης με την ανάγνωση προχτές των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης. Ακολουθώντας την πεπατημένη, επικαλέστηκε το "μονόδρομο" της σύγκλισης και της "ισότιμης συμμετοχής στην ΕΕ" και με βάση αυτό το "όραμα" - το οποίο όμως έχει ήδη αποδειχθεί εφιάλτης για τον ελληνικό λαό - απαρίθμησε τις επιλογές και τα αντιλαϊκά μέτρα που πρόκειται να πάρει.

Οι εργαζόμενοι, τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα δεν περίμεναν να ακούσουν κάτι διαφορετικό από τα πρωθυπουργικά χείλη, αφού η κυβέρνηση Σημίτη, και στο σύντομο χρονικό διάστημα που κυβέρνησε πριν τις εκλογές, πρόλαβε να επιδείξει πλούσιο αντιλαϊκό έργο. Αρα είναι ξεκάθαρος ο προσανατολισμός της πολιτικής του και κανείς δεν τρέφει αμφιβολίες για τι τον περιμένει.

Εξάλλου ο πρωθυπουργός είχε το περιθώριο να εμφανιστεί συνεπής με τις φιλολαϊκές προεκλογικές διακηρύξεις του, αφού δεν ανακοίνωσε συγκεκριμένα μέτρα. Τα προβλήματα θα εμφανιστούν στο αμέσως επόμενο διάστημα, όταν καταθέσει τον προϋπολογισμό, όταν ανακοινώσει την εισοδηματική πολιτική, όταν προχωράει στην εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, όταν θα επιβάλει ουσιαστικά νέους φόρους κ. ο. κ.

Επιπλέον θα ήταν λάθος από πλευράς τακτικής και μεθοδεύσεων να αποκαλύψει από την αρχή το σύνολο των αντιλαϊκών μέτρων που πρόκειται να πάρει και μάλιστα σύντομα.

Το πρόβλημα όμως για τον πρωθυπουργό παραμένει ατόφιο: Πώς θα επιβάλει αυτά τα αντιλαϊκά μέτρα, πως θα τα εφαρμόσει χωρίς να ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων και λαϊκών κινητοποιήσεων, η οποία μπορεί να θέσει "εν κινδύνω" την "ευρωπαϊκή πολιτική" του.

Η κινδυνολογία, στην οποία υποχρεώθηκε να καταφύγει ο Κ. Σημίτης, προκειμένου να παρασύρει ένα τμήμα της "κοινής γνώμης" στην άποψή του ότι αν δεν υποταχθούμε στις Βρυξέλλες και δεν εφαρμόσουμε κατά γράμμα - στην κυριολεξία - την ΟΝΕ και το πρόγραμμα "σύγκλισης", θα περιθωριοποιηθούμε και θα απομονωθούμε, επιβεβαιώνει ότι δεν αισθάνεται καθόλου σίγουρος για την "κοινωνική ανταπόκριση" και συναίνεση, την οποία μπορούν να βρουν τα μέτρα που θα πάρει.

Από την άλλη όμως είναι υποχρεωμένος και δεσμευμένος απέναντι στους ηγεμόνες της ΕΕ και την οικονομική ολιγαρχία να προχωρήσει και μάλιστα με γρήγορους ρυθμούς στη λήψη νέων αντιλαϊκών μέτρων. Η εκτίμηση αυτή γίνεται με βάση την ψυχρή λογική, σύμφωνα με την οποία δεν μπορεί η κυβέρνηση Σημίτη να πάρει φιλολαϊκά μέτρα, τη στιγμή που τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα απαιτούν το αντίθετο, όταν μάλιστα σε όλη την Ευρώπη πραγματοποιείται μια γενικευμένη επίθεση στα εισοδήματα και τις κατακτήσεις των εργαζομένων.

Από την ομιλία του, την περασμένη Πέμπτη στη Βουλή, διαφάνηκε ταυτόχρονα και ο τρόπος με τον οποίο θα προσπαθήσει να περάσει την αντιλαϊκή πολιτική του.

Βασική επιδίωξή του είναι η εξασφάλιση της κοινωνικής συναίνεσης, της ενεργούς, αν είναι δυνατόν, στήριξης της πολιτικής του από τα συνδικάτα και τους εργαζόμενους ή στη χειρότερη περίπτωση της διασφάλισης της "ουδετερότητας" τους.

Στην κατεύθυνση αυτή ανανέωσε τις υποσχέσεις για εισοδηματική πολιτική που θα είναι πάνω από τον πληθωρισμό, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει τίποτα περισσότερο, προκειμένου να "καθησυχάσει" τους εργαζόμενους όσον αφορά τα εισοδήματά τους. Παράλληλα ανέδειξε ως τρεις βασικές προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής ορισμένες "εύηχες" διακηρύξεις, όπως "η περιστολή της σπατάλης και η αξιοποίηση της περιουσίας του δημοσίου, ο περιορισμός των φοροαπαλλαγών και η δίκαιη διανομή του κόστους σε όλες τις κοινωνικές τάξεις με την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και παραοικονομίας". Πίσω όμως από αυτά τα ωραία λόγια, που "χαϊδεύουν τα αυτιά", κρύβονται σκληρά μέτρα, τα οποία θα πληρώσουν πρώτα και κύρια τα λαϊκά στρώματα.

Αυτό όμως που ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή τον Κ. Σημίτη είναι να μη δημιουργηθεί από την αρχή ένα ισχυρό λαϊκό μέτωπο ενάντια στην πολιτική του και ξεκινήσουν αγώνες και κινητοποιήσεις, οι οποίες θα δυναμιτίσουν κάθε προσπάθεια για κοινωνική συναίνεση.Την "εφιαλτική" αυτή προοπτική είναι που προσπαθεί να αποφύγει με κάθε μέσο η κυβέρνηση.

Το πρόβλημα είναι ακόμα πιο δύσκολο, γιατί τουλάχιστον η "περιρρέουσα πολιτική ατμόσφαιρα" δεν είναι αυτή που θα επιθυμούσε. Η πολιτική συναίνεση μπορεί να είναι δεδομένη όσον αφορά τις ηγεσίες των υπόλοιπων κομμάτων του δικομματισμού, οι οποίες συμπίπτουν απόλυτα στις "ευρωπαϊκές" επιλογές της κυβέρνησης, αλλά αυτή έχει μικρή αξία και αντίκτυπο στη "βάση". Η κατάσταση προϊούσας αποσύνθεσης, στην οποία έχει περιέλθει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν είναι καθόλου θετική εξέλιξη για την κυβέρνηση. Η "έξωθεν καλή μαρτυρία" από την ηγεσία του ΣΥΝ δεν αρκεί για να υποστηρίξει ότι διαθέτει την πολιτική συναίνεση στην αντιλαϊκή πολιτική της, χωρίς να γίνει καταγέλαστη.

Ετσι η συναίνεση και συμφωνία που υπάρχει σε επίπεδο κορυφής καθόλου δε δεσμεύει λαϊκές δυνάμεις στη βάση. Ακόμα χειρότερα δεν έχει δεδομένη τη συγκατάθεση του κόσμου που ψήφισε ΠΑΣΟΚ. Το ΚΚΕ έχει προειδοποιήσει έγκαιρα για τις συνέπειες αυτής της πολιτικής. Το εργατικό κίνημα πρέπει άμεσα να παρέμβει.

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ