Ιδιαίτερα στους κόλπους της ΕΕ, καταγράφονται πάνω από 20 εκατ. άνεργοι. Το πρόβλημα της απασχόλησης δεν αφήνει, φυσικά, ανεπηρέαστο και ένα ιδιαίτερο κομμάτι της οικονομίας, τον πιστωτικό τομέα. Διάφορες πληροφορίες και στοιχεία διεθνών οργανισμών επισημαίνουν ότι ο τραπεζικός τομέας, και γενικότερα ο πιστωτικός τομέας, δεν αποτελεί πλέον πηγή απασχόλησης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ (1993), η τραπεζική απασχόληση στη Γαλλία, κατά την περίοδο 1990 - 1992, παρουσιάζει ταχύτατους ρυθμούς μείωσης. Το ίδιο παρατηρείται και στη Βρετανία, η οποία χαρακτηρίζεται από πολλούς, ως η μεγαλύτερη πιστωτική αγορά, από πλευράς τζίρου. Η απασχόληση δείχνει μια επιταχυνόμενη καθοδική πορεία κατά την περίοδο 1989 - 1993.

Στην Ιταλία, από το 1993 και μετά, η απασχόληση μειώνεται σταθερά, ενώ για τη Δανία τα στοιχεία του ΟΟΣΑ αναφέρουν ότι, μεταξύ 1988 και 1995, η τραπεζική απασχόληση μειώθηκε σχεδόν κατά 18%.Για τη Νορβηγία, τα στοιχεία της Ενωσης Νορβηγικών Τραπεζών αναφέρουν μείωση της απασχόλησης κατά 24%,στην περίοδο 1989 - 1992. Στη Φινλανδία, επίσης, ο τραπεζικός τομέας κατά την περίοδο 1990 - 1995 έχασε το 1/3 της εργατικής του δύναμης. Το ίδιο συμβαίνει και στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, και φυσικά και στην Ελλάδα.

Παράλληλα, σχολιάζεται, επίσης, ότι η ιδιωτικοποίηση των δημοσίων πιστωτικών ιδρυμάτων και οι οδηγίες της ΕΕ συμβάλλουν στην επιτάχυνση του πιστωτικού ανταγωνισμού, με τα παραπάνω αποτελέσματα. Ιδιαίτερα επισημαίνεται η αρνητική επίδραση της νέας τεχνολογίας και της πληροφορικής στην απασχόληση στον τραπεζικό και πιστωτικό τομέα. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι, σύμφωνα με τους μετριότερους υπολογισμούς, η μείωση της τραπεζικής απασχόλησης θα φτάσει τουλάχιστον το 4% τα επόμενα χρόνια. Κατά συνέπεια, διάφοροι εργοδοτικοί κύκλοι επισημαίνουν την ανάγκη της αναπροσαρμογής του εργατικού δυναμικού στον πιστωτικό τομέα, μέσω της εθελοντικής εξόδου του πλεονάζοντος εργατικού δυναμικού, μέσω εσωτερικών μετακινήσεων του προσωπικού, είτε μέσω της χρησιμοποίησης του συστήματος της διανομής της εργασίας.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αναφορές, που έγιναν στο Συνέδριο της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της ΕΕ, στους Δελφούς, στις 6 - 7 Ιούνη 1996, σχετικά με τις Συλλογικές Συμβάσεις στον τραπεζικό τομέα, που σηματοδοτούν και τις γενικότερες εξελίξεις στον τομέα αυτό.

Πιο συγκεκριμένα, για την Ολλανδία αναφέρεται ότι υπογράφτηκαν Συλλογικές Συμβάσεις 3ετούς διάρκειας για μισθολογικές αυξήσεις μεταξύ 2 - 3%. Για το ζήτημα του ωραρίου αναφέρεται ότι οι μεγαλύτερες τράπεζες έχουν εισηγηθεί προς το παρόν την 36ωρη εβδομαδιαία εργασία, ενώ υπάρχει και ένας αριθμός μικρότερων τραπεζών, που έχει ήδη αποφασίσει ότι όλοι οι υπάλληλοι θα εργάζονται σε 40ωρη εβδομαδιαία βάση. Παράλληλα, σημειώνεται και μια ελαστικότητα των εργάσιμων ημερών, μιας και οι τράπεζες εισηγούνται κανονική διάρκεια των εργάσιμων ημερών από Δευτέρα μέχρι και το Σάββατο.

Για τη Νορβηγία η Ομοσπονδία Εργοδοτών των Νορβηγικών Τραπεζών συντάσσεται με την άποψη ότι οι καθημερινές εργάσιμες ώρες θα πρέπει να είναι μεταξύ 6 π.μ. και 9 μ.μ., καθώς επίσης και οι εβδομαδιαίες εργάσιμες ημέρες να είναι από Δευτέρα μέχρι και Σάββατο.

Στη Δανία οι τράπεζες προωθούν ένα νέο μισθολογικό σύστημα, το οποίο, όπως αναφέρεται, παράδειγμά του είναι το σουηδικό μισθολογικό σύστημα, σύμφωνα με το οποίο το γενικότερο μισθολογικό πλαίσιο διαχωρίζεται σ' ένα οργανικό και σ' ένα επιχειρησιακό μέρος. Τέλος, στη Δανία, προωθείται και ένα σύστημα εξυπηρέτησης πελατών και κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου.

Μεταξύ άλλων επισημαίνεται ότι:

• Σύμφωνα με την Εκτελεστική Επιτροπή της Ενωσης Τραπεζών, μια τέτοια μελέτη θα ήταν ανεπιθύμητη ή τουλάχιστον πρόωρη, και θα μπορούσε να προβάλει πολιτικούς κινδύνους, αν δοθεί τόση μεγάλη σημασία στο ζήτημα των απωλειών θέσεων εργασίας στον τραπεζικό τομέα, εξαιτίας των μειώσεων σε συγκεκριμένες υπηρεσίες, όπως του συναλλάγματος, του Dealing Room κ.ά.
• Θα ήταν πολιτική παραφροσύνη, για μια μελέτη χρηματοδοτούμενη μάλιστα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υποστηριζόμενη από την Ενωση Τραπεζών, να βγάλει εχθρικές αποφάσεις, ως προς το ενιαίο νόμισμα, όταν και οι δύο αγωνίζονται υπέρ της υποστήριξης της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ενωσης. Τέλος, στο παραπάνω "Εμπιστευτικό" κείμενο, αναφέρεται και ένας προκαταρκτικός κατάλογος θεμάτων, μεταξύ των οποίων αναφέρονται:

- Σχετικά με την ελαστικότητα του εργάσιμου χρόνου και της απασχόλησης στον τραπεζικό τομέα. Ιδιαίτερα αναφέρεται στην ανάπτυξη της ελαστικότητας προς την κατεύθυνση του 24ωρου Telebanking, της έναρξης της εργασίας, της μερικής απασχόλησης κλπ.

- Αναφορικά με την επίδραση της αύξησης του ανταγωνισμού στην απασχόληση, από την αύξηση των τραπεζικών δραστηριοτήτων από ασφαλιστικές εταιρίες, από επιχειρήσεις έκδοσης πιστωτικών καρτών κλπ.

Από τα παραπάνω αναφερόμενα συνάγεται το συμπέρασμα ότι μαύρα σύννεφα μαζεύονται πάνω από τους εργαζόμενους στον πιστωτικό τομέα, και φυσικά οι προβλέψεις κάθε άλλο παρά ευνοϊκές είναι για τους εργαζόμενους.

Το συνδικαλιστικό κίνημα στις τράπεζες πρέπει και είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσει ότι η κυβερνητική πολιτική στον πιστωτικό τομέα, συνεπικουρούμενη και από τις πολιτικές δυνάμεις του "ανήκομε στο Μάαστριχτ", είναι επικίνδυνη, τόσο για τον τόπο, όσο και για το λαό γενικότερα, και η αντίδραση επιβάλλεται να είναι άμεση και δυναμική, ούτως ώστε να αποτελέσει ανάχωμα των αντεθνικών και αντιλαϊκών εξελίξεων που επιφυλάσσει η Συνθήκη του Μάαστριχτ και κατ' επέκταση η ΟΝΕ.

Μιχάλης ΚΑΧΡΗΣ

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, το 30% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού - περί τα 820 εκατ. άτομα - είναι χωρίς εργασία ή υποαπασχολούνται, ποσοστό που χαρακτηρίζεται ως το υψηλότερο από την εποχή του μεγάλου κραχ της δεκαετίας του '30