Παρά τα προβλήματα, η Ελλάδα από τις πρώτες μέρες της απελευθέρωσης, ζούσε με το όνειρο της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων σε εθνικό επίπεδο. Ο γειτονικός στην Αρχαία Ολυμπία, Δήμος Λετρίνης, αποφασίζει πρώτος την τέλεση Ολυμπιακών Αγώνων κάθε τετραετία στον Πύργο, αρχής γενομένης το 1838, χωρίς όμως να γνωρίζει κανείς αν έγιναν.

Την ιδέα της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, συνέβαλε το 1858 ο μεγαλοκτηματίας Ευάγγελος Ζάππας που ζούσε στη Ρουμανία. Με χρήματά του, την Κυριακή 15 Νοέμβρη του 1859 διεξάγονται αγώνες στην πλατεία Ομονοίας. Παρά το γεγονός ότι το χρηματικό έπαθλο για το νικητή έφτανε μέχρι και τις 280 δρχ., η συμμετοχή αθλητών ήταν μικρή και οι αγώνες απέτυχαν παταγωδώς. Σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής "γελοιωδέστερον πράγμα δεν ήτο από τη χτεσινήν κωμωδίαν και την αληθεία αμαρτάνει τις αν ονομάση αυτήν ολυμπιακούς αγώνας".

Εντεκα χρόνια αργότερα, οργανώνεται στο Παναθηναϊκό Στάδιο η δεύτερη Ολυμπιάδα, η οποία από κάθε πλευρά στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Ηταν ο προπομπός των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, έστω κι αν η προσπάθεια οργάνωσης αγώνων το 1874 δεν είχε την ίδια συνέχεια.

Η είδηση της ανάθεσης της 1ης Ολυμπιάδας, γέμισε με ικανοποίηση τους Ελληνες. Αντίθετη γνώμη είχε η κυβέρνηση. Θεωρούσε πρόκληση απέναντι στους δανειστές της την ανάληψη εξόδων για γιορτές. Το πρόβλημα ήταν μεγαλύτερο, καθώς οι επικριτές της διοργάνωσης ήταν συνυφασμένοι με την εξουσία.

Ο πρώην υπουργός και μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής, Δραγούμης, τον Οκτώβρη του 1893 στέλνει γράμμα στον Κουμπερτέν, εξηγώντας του γιατί η Αθήνα δεν μπορεί να φέρει σε πέρας τη διοργάνωση. Πριν ακόμη πάρει το γράμμα, ο Κουμπερτέν έχοντας πληροφορηθεί από τη Δ. Βικέλα την τροπή των πραγμάτων, αποφασίζει να επισκεφτεί την Ελλάδα. Στα τέλη Οκτώβρη με το τρένο πηγαίνει στη Μασσαλία κι από κει με το πλοίο "Ορτεγκάλ" σαλπάρει για τον Πειραιά. Στο ντοσιέ του έχει την εναλλακτική πρόταση της Ουγγαρίας στην περίπτωση άρνησης της Αθήνας, αλλά ο ίδιος επιμένει, οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες να αναβιώσουν στη χώρα που γέννησε την ιδέα.

Στην Αθήνα η ανάληψη της Ολυμπιάδας έχει ήδη προκαλέσει πολιτική κρίση. Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, Δεληγιάννης, έχει ταχθεί υπέρ των Αγώνων, αλλά ο Τρικούπης απειλεί με παραίτηση. Την επομένη ο πρωθυπουργός επισκέπτεται τον Κουμπερτέν, τον οποίο προσπαθεί να πείσει ότι τα έξοδα είναι αβάσταχτα για το ταμείο του κράτους.

Ο Κουμπερτέν δεν το βάζει κάτω. "Εμείς οι Γάλλοι έχουμε μια παροιμία. Η λέξη αδύνατον δεν είναι γαλλική. Σήμερα το πρωί κάποιος μου είπε ότι είναι ελληνική. Εγώ δεν το πιστεύω", λέει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "Το Αστυ". Επισκέπτεται τον πρίγκιπα Κωνσταντίνο, του μιλάει με θαυμασμό για την Αρχαία Ολυμπία, τον αγώνα των Ελλήνων ενάντια στον τουρκικό ζυγό, τους φιλέλληνες Μπάιρον, Ντελακρουά και τον πείθει να υποστηρίξει τους Αγώνες. Στη συνέχεια δίνει διάλεξη στο λογοτεχνικό σύλλογο "Παρνασσός" με θέμα "Ο αθλητισμός στον σύγχρονο κόσμο και οι Ολυμπιακοί Αγώνες". Επισκέπτεται την Ολυμπία, περπατάει ανάμεσα στα ερείπια, διαβάζει τα ονόματα των Ολυμπιονικών, απαγγέλλει στίχους του Πινδάρου και ήσυχος επιστρέφει στο Παρίσι.

Στην Αθήνα η ποίηση παραχωρεί τη θέση της στο δράμα. Ο Τρικούπης επιμένει ότι τα έξοδα είναι πολλά και ο πρίγκιπας Κωνσταντίνος αναδιοργανώνει την Οργανωτική Επιτροπή, τοποθετώντας επικεφαλής το δήμαρχο Αθηναίων, Τιμολέοντα Φιλήμονα. Ο Τρικούπης δυσαρεστημένος από την κίνηση του πρίγκιπα, ζητάει από το βασιλιά να διαλέξει ανάμεσα στον ίδιο και το γιο του. Ο βασιλιάς δεν τον καλύπτει και ο Τρικούπης υποβάλει την παραίτησή του.

Η Οργανωτική Επιτροπή ζητάει τη συνδρομή των απανταχού Ελλήνων για την αναβίωση των αγώνων. Από ξένους αρνούνται να εισπράξουν εισφορές. Το ποσό που συγκεντρώθηκε ανέρχεται σε 332.756 δρχ., αλλά οι προσδοκίες δεν ικανοποιήθηκαν. "Πολλοί εκ των πλουσίων εκώφευσαν, διαδίδοντες ότι το έργον ήν κωμικόν και θα αποτύχει", γράφει ο Τ. Φιλήμων. Η Οργανωτική Επιτροπή για την ανακαίνιση του Σταδίου απευθύνεται για βοήθεια στον Γ. Αβέρωφ, που ζει στην Αλεξάνδρεια και προηγούμενα με δικά του χρήματα είχαν ανεγερθεί το Πολυτεχνείο, η σχολή Ευελπίδων, το Εφηβείο, το γυμνάσιο και το παρθεναγωγείο της Αλεξάνδρειας. Ο Γ. Αβέρωφ αναλαμβάνει όλα τα έξοδα που ανήλθαν σε 920.000 δρχ. και έγινε έτσι ο πρώτος χορηγός στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων. Με την καθιέρωση των ολυμπιακών γραμματοσήμων συγκεντρώνονται άλλες 400.000 δρχ. Σε διάστημα 18 μηνών είναι τα πάντα έτοιμα και στις 6 του Απρίλη οι φιλαρμονικές της Αθήνας, της Κέρκυρας, των Πατρών, της Ζακύνθου, της Κεφαλονιάς, της Λευκάδας και του Λαυρίου, έδωσαν το σύνθημα για τη μεγαλύτερη γιορτή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ταυτίστηκαν με την ιστορία και το πνεύμα της Ελλάδας.