"Με βήματα χελώνας" προχωρά το ΥΠΕΧΩΔΕ και οι συναρμόδιοι φορείς στην εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης, συλλογής και ανακύκλωσης των φθαρμένων καταλυτών των αυτοκινήτων νέας τεχνολογίας. Αυτή τη στιγμή κανείς δεν υποχρεώνει τον κάτοχο ΙΧ με φθαρμένο καταλύτη να τον αλλάξει, αφού το σύστημα Κάρτας Ελέγχου Καυσαερίων λειτουργεί εντελώς στρεβλά, με αποτέλεσμα τα αυτοκίνητα αυτά να εξακολουθούν να ρυπαίνουν. Επιπλέον ακόμη και αν ο φθαρμένος καταλύτης αντικατασταθεί, δεν υπάρχει κανένα σύστημα διαχείρισης και ανακύκλωσής του και έτσι το πιθανότερο είναι να πεταχτεί μαζί με άλλα απορρίμματα στη χωματερή, θέτοντας σε κίνδυνο το περιβάλλον. Κι όμως δεν είναι άχρηστοι, αφού με την κατάλληλη επεξεργασία μπορούν να ανακτηθούν από αυτούς πολύτιμα μέταλλα...

Δυστυχώς το θέμα της διαχείρισης των φθαρμένων καταλυτών στη χώρα μας εξακολουθεί να βρίσκεται ακόμη στο στάδιο των μελετών. Μία από τις μελέτες αυτές - τα πορίσματα της οποίας παρουσιάστηκαν χτες σε συνέντευξη Τύπου - ανατέθηκε από τον Ενιαίο Σύνδεσμο Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής (ΕΣΔΚΝΑ) στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ και στο Εργαστήριο Ετερογενούς Κατάλυσης του Πανεπιστημίου Πατρών.

Σύμφωνα με τη μελέτη, ο ρυθμός των φθαρμένων ή απενεργοποιημένων καταλυτών αυτοκινήτων που θα χρειάζονται αντικατάσταση υπολογίζεται ότι θα φτάνει σε 200.000 το χρόνο το 2000, ενώ αναμένεται να προσεγγίσει τα 225.000 τεμάχια το 2010. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγουν οι επιστήμονες υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα λειτουργεί αποτελεσματικά ο θεσμός της Κάρτας Ελέγχου Καυσαερίων, ενώ θα έχει θεσμοθετηθεί πλαίσιο το οποίο θα επιβάλει την αντικατάσταση των φθαρμένων καταλυτών στα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν.

Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι με βάση τον όγκο των 200.000 καταλυτών που θα χρειάζονται αντικατάσταση το χρόνο, είναι βιώσιμη η κατασκευή μονάδας ανάκτησης των πολύτιμων μετάλλων (ρόδιο, πλατίνα, λευκόχρυσος) που υπάρχουν σ' αυτούς και μάλιστα σε ποσοστό τουλάχιστον 90%.Η μελέτη αξιολόγησε τις κυριότερες μεθόδους ανάκτησης πολύτιμων μετάλλων και ως πιο κατάλληλες κρίθηκαν η μέθοδος έκπλυσης κυανιούχου νατρίου που εφαρμόζεται πρόσφατα στις ΗΠΑ και η πυρομεταλλουργική μέθοδος (που χρησιμοποιείται στην Ευρώπη. Κάθε μια από τις μεθόδους αυτές έχει τα υπέρ και τα κατά, ενώ σύμφωνα με την έρευνα η κατασκευή μονάδας που θα ακολουθεί την πρώτη μέθοδο θα στοιχίσει 400 εκατομ. δρχ. και θα έχει λειτουργικό κόστος 170 εκατομ. δρχ., ενώ αντίστοιχα το κόστος της επένδυσης που θα ακολουθεί τη δεύτερη μέθοδο θα έχει κόστος κατασκευής 500 εκατομ. δρχ. και λειτουργικό κόστος λίγο μεγαλύτερο από αυτό της προηγούμενης.

Σύμφωνα με τη μελέτη η μονάδα που θα κατασκευαστεί θα έχει καθαρό κέρδος μέχρι και 60% με την προϋπόθεση ότι η διακύμανση της τιμής της πρώτης ύλης δε θα ξεπερνά τις 5.000 δρχ. ανά τεμάχιο φθαρμένου καταλύτη. Με δεδομένο μάλιστα ότι η μονάδα θα στηθεί με κρατική επιχορήγηση 40% η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων (εξαρτάται και από τις διεθνείς τιμές των πολύτιμων μετάλλων) μπορεί να φτάσει και τα 476%!

Η σύμβουλος του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, Χρ. Τομαζινάκη, ανέφερε ότι έχει ανατεθεί η δεύτερη φάση της μελέτης που θα διερευνήσει το νομοθετικό πλαίσιο της διαχείρισης των φθαρμένων καταλυτών και υποσχέθηκε ότι αυτό θα είναι έτοιμο το πολύ σε έξι μήνες. Με το πλαίσιο αυτό θεωρείται βέβαιο ότι θα επιβάλλεται η αντικατάσταση των φθαρμένων καταλυτών μέσω διαφόρων κινήτρων (φοροαπαλλαγές) ή αντικινήτρων (πρόστιμα).

Τέλος, να σημειώσουμε ότι εντύπωση προκάλεσε η θέση που εξέφρασαν χτες οι επιστήμονες του ΕΜΠ, σύμφωνα με την οποία ένας καταλύτης, έστω και αν λειτουργεί σωστά κατά 15%, εκπέμπει όσους περίπου ρύπους και ένα συμβατικό ΙΧ.