Στις 10 Μαρτίου 1944, όταν ακόμα ο Γερμανός κατακτητής δεν είχε φύγει από την πατρίδα μας, στο χωριό της Ευρυτανίας Βίνιανη ορκίστηκε η Κυβέρνηση του Βουνού, η ΠΕΕΑ, η κυβέρνηση του απελευθερωμένου τμήματος της Ελλάδας, που στηριζόταν στον εθνικοαπελευθερωτικό στρατό τακτικής δύναμης 45.000 στρατιωτικών και 25.000 εφέδρων. Η ίδρυση κάλυπτε την απαίτηση του ελληνικού λαού για τη δημιουργία μέσα στη χώρα ενός κεντρικού πολιτικού οργάνου που να συντονίσει τις προσπάθειες και τον αγώνα για την εθνική απολύτρωση και να αναλάβει την υπεύθυνη διοίκηση των ελεύθερων και ελευθερούμενων περιοχών της χώρας. Από το 1942 άρχισε η συστηματική δράση των ανταρτών, μεγάλες περιοχές και ιδίως ο ορεινός όγκος της Πίνδου εκκαθαρίστηκαν. Μέχρι το Μάρτιο του 1944 οι ελεύθερες περιοχές πολλαπλασιάστηκαν. Η Ελεύθερη Ελλάδα άρχιζε από τα ελληνοαλβανικά σύνορα περιλάμβανε την Ηπειρο, την Αιτωλοακαρνανία, λοιπή Ρούμελη και σταματούσε ως προς την κατεύθυνση αυτή έξω από την Αθήνα. Οι ορεινές περιοχές ολόκληρης σχεδόν της χώρας, συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης, ήταν ελεύθερες. Μέσα σε αυτήν την απελευθερωμένη έκταση άρχισαν να δημιουργούνται και να λειτουργούν στην αρχή αυτοσχέδια, έπειτα συστηματικά, οι λαϊκοί δημοκρατικοί θεσμοί στη διοίκηση και τη δικαιοσύνη.

Και αφού έγινε μια πολύ σημαντική πρόοδος σε όλους αυτούς τους τομείς της δημόσιας ζωής, το Μάρτιο του 1944 δημιουργείται η Κυβέρνηση του Βουνού (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης). Την ίδια εποχή υπήρχαν άλλες δύο ελληνικές κυβερνήσεις. Η κυβέρνηση της Αθήνας, που διόρισαν οι κατακτητές και η κυβέρνηση του Καϊρου, που διόρισε ο αυτοεξόριστος βασιλιάς. Πρώτα στελέχη της Επιτροπής ήταν οι συνταγματάρχες Ευριπίδης Μπακιρτζής (πρόεδρος της Επιτροπής), Μανόλης Μάντακας, Γιώργης Σιάντος (Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ), Κώστας Γαβριηλίδης (γραμ. Αγροτικού Κόμματος), Ηλίας Τσιριμώκος (γραμματέας της ΕΛΔ). Τα μέλη της τα όρκισε ο εφημέριος της Βίνιανης, παρουσία εκπροσώπων του κλήρου των ανταρτικών δυνάμεων και του προέδρου της Κοινότητας Βίνιανης. Το πρακτικό της ορκωμοσίας έχει ως εξής: Στην έδρα της ΠΕΕΑ και στο δημοτικό σχολείο σήμερα 10 Μαρτίου 1944 τα μέλη της επιτροπής Ε. Μπακιρτζής, Μ. Μάντακας, Γ. Σιάντος, Κ. Γαβριηλίδης, Η. Τσιριμώκος έδωσαν μπροστά στον ιερουργούντα κανονικό εφημέριο και στον Αιδεσιμότατο Αρχιερατικό Επίτροπο της Περιφέρειας σαν εκπρόσωπο του κλήρου, τον στρατηγό Στέφανο Σαράφη σαν εκπρόσωπο των ανταρτικών δυνάμεων και τον πρόεδρο της Κοινότητας της Εδρας της επιτροπής τον ακόλουθο όρκο: "Ορκίζομαι να εκτελέσω πιστά τα καθήκοντά μου σαν μέλος της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, έχοντας σαν γνώμονα το συμφέρον της πατρίδας μου και του ελληνικού λαού, ότι θα αγωνιστώ με αυτοθυσία για την απελευθέρωση της χώρας από το ζυγό των κατακτητών, ότι θα υπερασπίζω παντού και πάντοτε τις λαϊκές ελευθερίες και θα είμαι παραστάτης και οδηγός του λαού στον αγώνα για τη λευτεριά του και τα κυριαρχικά του δικαιώματα".

Η ΠΕΕΑ καθόρισε τους σκοπούς της με την ιδρυτική πράξη της 10ης Μαρτίου 1944, η οποία αναφέρεται στον αγώνα για τη συντριβή των κατακτητών, την εθνική απελευθέρωση και κατοχύρωση της ανεξαρτησίας και ακεραιότητας της χώρας. Την Εθνική αποκατάσταση με βάση την αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών, σύμφωνα με το χάρτη του Ατλαντικού και τη συμφωνία της Τεχεράνης, καθώς και τη Στρατηγική Διαρρύθμιση των Συνόρων μας. Από τη στιγμή της ίδρυσής της δεν έπαψε να καταβάλει κάθε προσπάθεια για να συσσωματώσει όλες τις εθνικές δυνάμεις στον αγώνα για την εθνική λευτεριά και τη λαϊκή κυριαρχία. Αδιάκοπη προσπάθεια για να επιτευχθεί η εθνική ενότητα. Αυτό φαίνεται και από τα τηλεγραφήματα (ντοκουμέντα) του προέδρου της Επιτροπής Ευριπίδη Μπακιρτζή προς τις κυβερνήσεις Καϊρου (Τσουδερού, Σ. Βενιζέλου και Γ. Παπανδρέου). Ο στρατηγός Μπακιρτζής εργάστηκε και συνέβαλε στην οργάνωση και επιτυχία της εκλογής του Εθνικού Συμβουλίου, που αποτελούνταν από αντιπροσώπους του λαού εκλεγμένους. Το συμβούλιο αυτό θα έκρινε όλες τις ενέργειες της Επιτροπής και θα αποφάσιζε για την παραπέρα σύνθεσή της και τον τρόπο λειτουργίας και της δράσης της. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις εκλογές που έγιναν για την επικύρωση όλων των μελών του Εθνικού Συμβουλίου ψήφισαν και οι γυναίκες ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ και μάλιστα η συμμετοχή τους ήταν σε πολλές περιοχές υψηλότερη των ανδρών.

Μνήμες ιστορικές, που πρέπει να μένουν ανεξίτηλες να λάμπουν μέσα στο χρόνο, να τις γνωρίζουν όλοι οι Ελληνες πατριώτες και να αντλούν παραδείγματα, θάρρος και αξιοπρέπεια.