Στις 23 Φλεβάρη, τη Μέρα του Σοβιετικού Στρατού και του Πολεμικού Στόλου (μετονομασμένη σήμερα σε Μέρα του Υπερασπιστή της Πατρίδας), ο Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν παρουσίασε στο Κρεμλίνο ενώπιον των βουλευτών των δυο Βουλών της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας το παραδοσιακό πλέον ετήσιο διάγγελμά του. Η εμφάνιση του αρχηγού του κράτους μπροστά στους βουλευτές μεταδόθηκε από τη ρωσική τηλεόραση, χάρη στην οποία οι Ρώσοι... έμαθαν πολλά ενδιαφέροντα πράγματα για τη ζωή τους, την κατάσταση της οικονομίας και κάτι για το μέλλον - φυσικά, φωτεινό και ωραίο, που τους περιμένει στην άμεση προοπτική. Ολες οι προσπάθειες του ομιλητή είχαν ως σκοπό να πειστούν οι Ρώσοι για την επιτυχή πορεία των μεταρρυθμίσεων, για τα "επιτεύγματα" και την αισθητή πλέον σταθεροποίηση στη χώρα. Από το 1991 η Ρωσία προχώρησε, κατά τον Γιέλτσιν, στην αναγκαία εφαρμογή των δύσκολων, αλλά απαραίτητων μεταρρυθμίσεων. Μεταξύ των επιτευγμάτων των τελευταίων χρόνων ο Γιέλτσιν ανέφερε ότι "αποτράπηκε η διάσπαση του ρωσικού κράτους", "εξαφανίστηκε το φάσμα του εμφυλίου πολέμου" και ότι "δυο φορές εκλέχτηκε στο Κοινοβούλιο της χώρας σε επαγγελματική βάση".

Με πάθος περιέγραψε ο Πρόεδρος το γεγονός ότι οι πολίτες της Ρωσίας απέκτησαν την ελευθερία, ότι δεν υπάρχει πλέον πρόβλημα εξόδου και εισόδου, οι πολίτες της Ρωσίας μπορούν ελεύθερα να φύγουν και να επιστρέψουν στη χώρα. Ο Πρόεδρος, όμως, ξέχασε να πει μια λεπτομέρεια: Για να ταξιδέψει κανείς στο εξωτερικό χρειάζονται χρήματα, οι τιμές, όμως, στα εισιτήρια είναι τέτοιες που το ταξίδι δεν είναι για την τσέπη των περισσότερων πολιτών της χώρας. Για να μην αναφέρουμε ότι μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων έχουν να πληρωθούν μήνες ολόκληρους. Οι άνθρωποι δεν μπορούν όχι να πάνε στις Κανάριους Νήσους, την παραμυθένια ξεκούραση εκεί διαφημίζει ο Τύπος και η τηλεόραση, αλλά ακόμα και από μια πόλη στην άλλη, για να πάνε, για παράδειγμα, στην κηδεία του πατέρα ή της μητέρας τους. Ακόμα κι όταν αναφέρθηκε στον πολιτισμό, που σήμερα βρίσκεται σε άσχημη κατάσταση, όπως και η θεμελιώδης επιστήμη, ο Γιέλτσιν ανακάλυψε "φύτρα επιτευγμάτων", βλέποντάς τα στη συνένωση δυο κλάδων του ρωσικού πολιτισμού - του εγχώριου και του εξωτερικού.

Πολλά λόγια κατανάλωσε ο Γιέλτσιν για τη μείωση του πληθωρισμού, τη συγκράτηση της αύξησης των τιμών, την ανακοπή της πτώσης της παραγωγής και, μάλιστα, σε ορισμένους κλάδους είναι για πρώτη φορά αισθητή η αύξηση της παραγωγής προϊόντων, ενώ "η οικονομική ανάπτυξη έγινε πιο προβλεπτή". Με υπεροπτικές νότες στη φωνή του τόνισε ότι, επιτέλους, αρχίζει να αποκαθίσταται ο οικονομικός χώρος, αλλά πάνω στη βάση ακριβώς της οικονομίας της αγοράς και όχι υπό την πίεση του διοικητικού συστήματος, όπως συνέβαινε πριν. Φυσικά, δεν ανέφερε τίποτα για το ότι το σημερινό κυρίαρχο καθεστώς στη Ρωσία κατέστρεψε τα πάντα - την οικονομία, τις οικονομικές σχέσεις, τον οικονομικό και πολιτιστικό χώρο - όπου πρώτος έβαλε το χέρι του ο ίδιος ο Γιέλτσιν.

Το πιο ενδιαφέρον, όμως, ήταν όταν ο Γιέλτσιν πέρασε από τα "επιτεύγματα" στις ελλείψεις. Στην αρχή επιτέθηκε στα "αντιπολιτευόμενα ρεύματα", που δεν ενεργούν πάντα εποικοδομητικά. Μετά, όμως, ο ίδιος άρχισε να μιλάει με τη γλώσσα της αντιπολίτευσης. "Για πολύ καιρό καλούσαμε τους ανθρώπους να σφίξουν τα λουριά και αυτοί μας ακολουθούσαν, αλλά και η υπομονή τους έχει εξαντληθεί. Φτάσαμε πολύ κοντά στο επικίνδυνο όριο, πέρα από το οποίο η κούραση και η δυσαρέσκεια μπορούν να εξαντλήσουν την αντοχή και την υπομονή των ανθρώπων... Το κύριο που δεν κατορθώσαμε να κάνουμε είναι ότι δεν προστατεύσαμε σταθερά τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα του ανθρώπου. Εφαρμόζοντας την κοινωνική πολιτική, ενεργώντας παθητικά, κινούμενοι πίσω από τα γεγονότα, αντιδρούσαμε συχνά μόνο στη φανερή εκδήλωση της δυσαρέσκειας. Οι κοινωνικές υποχρεώσεις του κράτους εκπληρώνονται με μεγάλη αμέλεια, με μεγάλες αποτυχίες και τεράστια ένταση". Υστερα ο Γιέλτσιν άσκησε δριμύτατη κριτική κατά της κυβέρνησης για το γεγονός ότι δεν εξασφαλίζει την εφαρμογή των κοινωνικών προγραμμάτων, ότι δεν προστάτευσε τους συνταξιούχους και τα φτωχά στρώματα του πληθυσμού και για το υψηλό επίπεδο εγκληματικότητας στη χώρα. "Ο σημαντικότερος στόχος για το 1996 είναι να προστατευτούν τα κοινωνικοοικονομικά δικαιώματα των ανθρώπων ή θα κάνει αυτή τη δουλιά μια άλλη κυβέρνηση", απείλησε ο Γιέλτσιν με μεταλλικές νότες στη φωνή. Με αφορμή τις μη καταβολές των μισθών εξέφρασε την οργή του και υποσχέθηκε να προστατεύσει όχι μόνο τους δυστυχισμένους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι επί πολλούς μήνες δεν έχουν πληρωθεί, αλλά και τους καταθέτες, που ζημιώθηκαν από τις "ασυνείδητες" μετοχικές εταιρίες. Και αν σκεφτεί κανείς ότι στη χώρα υπάρχουν πάνω από 75.000.000 καταθέτες, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν εξαπατηθεί και έχασαν τα χρήματά τους, τότε καθίσταται σαφές ότι ο Πρόεδρος απλώς φροντίζει για τις ψήφους των εκλογέων στις επικείμενες προεδρικές εκλογές.

Με την ευκαιρία αυτή παρακάλεσα εκ μέρους του "Ρ" το μέλος του Προεδρείου της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσικής Ομοσπονδίας και βουλευτή στην Κρατική Δούμα Βίκτορ Ζόρκαλτσεφ να σχολιάσει το διάγγελμα και την ομιλία του Γιέλτσιν στην Ομοσπονδιακή Συνέλευση.

"Θα περιοριστώ σε τρεις περιπτώσεις", είπε ο Ζόρκαλτσεφ. "Πρώτο, το 80% του διαγγέλματος του Προέδρου περιέχει τις θέσεις της αντιπολίτευσης. Είναι δύσκολο να κατηγορήσει κανείς κάποιον για λογοκλοπή, αλλά, θα το πούμε ευθέως, πρόκειται για κακή επανάληψη θέσεων από εισηγήσεις και ομιλίες της αντιπολίτευσης. Στην ουσία είναι αντιγραφές θέσεων του αριστερού κινήματος, μεταξύ άλλων, σε ό,τι αφορά τις μεταρρυθμίσεις, τα φτωχά στρώματα, τα απροστάτευτα παιδιά και πολλά πολλά άλλα. Ολα αυτά, όμως, κακώς διατυπωμένα. Διότι, όταν τα λέει αυτά ένας άνθρωπος πραγματικά από την καρδιά του, είναι ένα θετικό πράγμα, αλλά όταν αυτός επαναλαμβάνει κάτι που δεν πιστεύει, ακούγεται εντελώς διαφορετικά. Το 1991 ο Μπ. Γιέλτσιν πρόδωσε το ΚΚΣΕ, στη συνέχεια πρόδωσε τους δημοκράτες και, τέλος, πρόδωσε το άμεσο περιβάλλον του, που τον υποστήριζε τα τελευταία χρόνια. Πρόδωσε, επίσης, την κυβέρνηση, η οποία τον υπηρέτησε πιστά και εκτελούσε όλες τις εντολές του. Κάτι παραπάνω, την πρόδωσε με τον πιο αναιδή τρόπο, όπως έκανε παλιότερα ο Γκορμπατσόφ: "Δεν ήξερα, με ξεγέλασαν, αποδείχτηκε ότι δεν πληρώνουν τους μισθούς, τις υποτροφίες, τα επιδόματα στους απόρους και τα λοιπά".

Ενώπιον της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης εμφανίστηκε ένας άνθρωπος που ένα χρόνο δε ζούσε στο κράτος μας. Πράγματι, απουσίαζε ολόκληρο χρόνο. Πρώτο του ταξίδι ήταν στο Εκατερίνμπουργκ, όπου έμαθε ότι οι άνθρωποι δεν παίρνουν τους μισθούς τους. Ετσι δεν επιτρέπεται να συμπεριφέρεται κάποιος απέναντι στο κράτος και το λαό του. Σκοπός του ήταν να δείξει ότι είναι υπερασπιστής των δικαιωμάτων και των συμφερόντων του λαού, του κράτους, ότι στις εκλογές πάει σαν σοβαρός, υπεύθυνος κρατικός παράγοντας. Ο Πρόεδρος, όμως, δεν απάντησε στο ερώτημα ποιος δημιούργησε αυτή την κατάσταση. Και κάτι τελευταίο. Οταν πρόκειται για την οικονομία, για την πορεία των μεταρρυθμίσεων - κανένας αριθμός για σύγκριση! Μόνο λόγια. Είναι φοβερό! Για παράδειγμα, υποσχέθηκε να αγωνιστεί για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Ωστόσο, δεν είπε ότι αυτό το σχολικό έτος 1.600.000 παιδιά σχολικής ηλικίας δεν πήγαν σχολείο. Και τα λοιπά. Αυτή η ανώνυμη και χωρίς διεύθυνση ομιλία άφησε βαριά εντύπωση", τόνισε ο Ζόρκαλτσεφ.

- Ναι, αλλά αυτός είναι ο επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας, άρα φέρνει και την κύρια ευθύνη για όσα συμβαίνουν στη χώρα!

Εδώ είναι ακριβώς η ουσία του ζητήματος! Ο Γιέλτσιν είναι ο επικεφαλής της εκτελεστικής δομής της εξουσίας, αλλά, με το διάγγελμά του εμφανίστηκε ως ανώτατος δικαστής, ξεχνώντας ότι ευθύνεται για τα πάντα. Κι έχετε δίκιο, οι ψηφοφόροι μας μπορούν άλλη μια φορά να "τσιμπήσουν" το δόλωμα και να πιστέψουν τις υποσχέσεις, τις οποίες ο Γιέλτσιν είναι μάστορας να τις δίνει, αλλά να μην τις τηρεί. Αυτό είναι το πιο λυπηρό και προσβλητικό.

Ναντιέζντα ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ