Οξύτατο δημογραφικό πρόβλημα, με απρόβλεπτες καταστροφικές συνέπειες, αντιμετωπίζει πλέον, εδώ και πάρα πολύ καιρό, η γειτονική μας Βουλγαρία. Στην πρώην αυτή σοσιαλιστική χώρα, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου χρόνου, σημειώθηκε ένα πραγματικό ευρωπαϊκό ρεκόρ: Καμιά άλλη χώρα της γηραιάς ηπείρου, αυτή τη στιγμή, δεν έχει να επιδείξει έναν τέτοιο απελπιστικά χαμηλό αριθμό γεννήσεων - 8,6 γεννήσεις σε κάθε 1.000 κατοίκους του πληθυσμού.

Και επειδή ο αριθμός των θανάτων τον ίδιο χρόνο αυξήθηκε κατά 3.300 σε σύγκριση με το 1994, η Βουλγαρία στη διάρκεια του 1995 παρουσίασε μια φυσιολογική μείωση του πληθυσμού της κατά 42.000 ανθρώπους. Στην περίπτωση, δε, που συνεχιστεί αυτή η τάση, τότε ο αριθμός των κατοίκων της Βουλγαρίας μέχρι το τέλος του αιώνα μας θα πέσει κάτω από τα 8 εκατομμύρια, ενώ στα επόμενα 20 χρόνια θα βρίσκεται κάτω των 7 εκατομμυρίων. Και μια σύγκριση: Στη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας ζούσαν ακόμα εντός των συνόρων της χώρας 9 εκατομμύρια άνθρωποι. Και στις αρχές του ερχόμενου αιώνα, η πλειοψηφία των Βουλγάρων δε θα βρίσκεται σε ηλικία ικανή για εργασία.

Τα συγκλονιστικά αυτά στοιχεία, τα οποία δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα, αποτελούν μια συστηματική έρευνα της "Γιούνισεφ" και της Βουλγαρικής Εθνικής Στατιστικής. Ως κύριες αιτίες για τη δραματική αυτή μείωση του πληθυσμού αναφέρονται η έκδηλη χειροτέρευση των συνθηκών ζωής και, όπως θα δούμε παρακάτω, η μαζική μετανάστευση. Ιδιαίτερα, όμως, έχει χειροτερεύσει η κατάσταση της υγείας του πληθυσμού. Η διατροφή της μεγάλης πλειοψηφίας των Βουλγάρων δεν περιέχει τις απαραίτητες θερμίδες και δεν είναι θρεπτική, κάτι που εξηγείται από το γεγονός ότι στη διάρκεια των τελευταίων πέντε χρόνων το εισόδημα των εργαζομένων έχει μειωθεί κατά το ήμισυ. Κι αν λάβει κανείς υπόψη του τα οξύτατα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, που έχουν συσσωρευτεί στη Βουλγαρία μετά την ανατροπή του σοσιαλιστικού καθεστώτος, τότε οι προοπτικές για μια βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων κάθε άλλο παρά αισιόδοξες διαγράφονται...

Οι δραματικές αυτές συνθήκες, που έχουν δημιουργηθεί στη Βουλγαρία, είχαν τρομερά αρνητικές συνέπειες, ιδιαίτερα για τους νέους. Ετσι, λοιπόν, σήμερα, οι περιπτώσεις θανάτων χτυπούν περισσότερο τους νέους σε ηλικία άνδρες. Στη διάρκεια των περασμένων πέντε χρόνων, πέθαναν τρεις φορές περισσότεροι άνδρες, παρά γυναίκες. Ως κύριες αιτίες αναφέρονται εγκεφαλικά επεισόδια και θάνατοι που προκαλούνται από καρδιακά νοσήματα. Σχετικά, ο Σεργκέι Τζβετλάρσκι, της Βουλγαρικής Εθνικής Στατιστικής, έχει την άποψη ότι μετά την αλλαγή του κοινωνικού καθεστώτος στη Βουλγαρία, προκειμένου οι νέοι άνδρες να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες που δημιουργήθηκαν και ν' αντιμετωπίσουν τις σημαντικές δυσκολίες οι οποίες εμφανίστηκαν, διακατέχονταν από ένα διαρκές άγχος και δεν μπορούσαν ν' αντέξουν στις επαγγελματικές τους αποτυχίες ή μπροστά στο φαινόμενο των μαζικών απολύσεων... Ολα αυτά εξηγούν ακόμα και το τραγικό γεγονός των αυτοκτονιών, των οποίων ο αριθμός ήταν πέντε φορές μεγαλύτερος στους άνδρες παρά στις γυναίκες.

Πάντως, παίρνοντας υπόψη του κανείς όλα τα παραπάνω και τη δραματική οικονομική και κοινωνική κατάσταση που κυριαρχεί στη Βουλγαρία, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι υπάρχουν επιστήμονες στη χώρα αυτή, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι σήμερα δεν υπάρχει κρίση στη βουλγαρική οικογένεια. Και να το επιχείρημα: Ο σημερινός πολίτης της χώρας εκτιμά πάρα πολύ την πατρίδα και την οικογένεια, ενώ ο αριθμός των διαζυγίων για το λόγο αυτό είναι σχετικά χαμηλός. Σήμερα, μόνο το 3% των Βουλγάρων είναι διαζευγμένοι.

Ομως, η σημερινή δραματική μείωση του βουλγαρικού πληθυσμού οφείλεται πιο πολύ στη μαζική μετανάστευση, η οποία κατάντησε μια πραγματική αιμορραγία για τη χώρα αυτή. Ετσι, λοιπόν, από την αρχή του 1990 700.000 περίπου άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη Βουλγαρία. Και κάτι τέτοιο, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται, δεν έχει παρατηρηθεί ούτε σε περιόδους πολέμου στη διάρκεια του αιώνα μας... Ταυτόχρονα, μια άλλη σοβαρή αιτία μείωσης του πληθυσμού θα πρέπει να θεωρηθεί η συχνή διακοπή της εγκυμοσύνης: Στη διάρκεια του 1995 136.000 γυναίκες έχουν διακόψει την εγκυμοσύνη τους, ενώ μόλις 89.000 έχουν φέρει στον κόσμο ένα νεογέννητο. Παράλληλα, όλο και περισσότερο αυξάνει και ο αριθμός των συνταξιούχων, με αποτέλεσμα σήμερα κάθε τέταρτος Βούλγαρος να βρίσκεται σε συντάξιμη ηλικία. Ετσι, λοιπόν, η δημογραφική κρίση αποτελεί σήμερα μια σκληρή κοινωνική πραγματικότητα, με αποτέλεσμα να είναι πολλοί εκείνοι που κάνουν τη διαπίστωση: Στην περίπτωση που συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, τότε μια δημογραφική καταστροφή για τη γειτονική μας Βουλγαρία θα είναι αναπόφευκτη...