Τα ζητήματα της κοινωνικής πολιτικής έρχονται στην επικαιρότητα αυτή την περίοδο, μ' έναν δραματικό, δυστυχώς, τρόπο για χιλιάδες εργαζόμενους και συνταξιούχους, για την πλειοψηφία του ελληνικού λαού.

Πρόσφατα η κυβέρνηση, διά στόματοςκ. Σημίτη,προανήγγειλε τη συνολική κατεδάφιση των κοινωνικών κατακτήσεων του λαού μας από τις αρχές του αιώνα, στο όνομα του "εκσυγχρονισμού" και της "προσαρμογής" στα σημερινά δεδομένα.

Προσπαθούν, για μια ακόμα φορά, συνειδητά και σχεδιασμένα, να εξαπατήσουν τον ελληνικό λαό, βαφτίζοντας την υποταγή τους στις εντολές των πολυεθνικών και της ΕΕ, "ρεαλιστική αντιμετώπιση της πραγματικότητας".

Για να μην κατηγορηθούμε πάλι ως "δογματικοί αντι - ευρωπαϊστές", θα υποστηρίξουμε την εκτίμησή μας πως πρόκειται για μια συνειδητή επιχείρηση εξαπάτησης του λαού για το τι πρόκειται να συμβεί τα επόμενα χρόνια στον τομέα της κοινωνικής προστασίας, με επιχειρήματα και εκτιμήσεις της ίδιας της ΕΕ, γνωστά και αποδεκτά από την κυβέρνηση.

Η γνωστή μας ΚΟΜΙΣΙΟΝ κυκλοφόρησε τον προηγούμενο χρόνο, μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Απασχόλησης, Εργασιακών Σχέσεων και Κοινωνικών Υποθέσεων,μια πολυσέλιδη Εκθεση - σύσταση προς τα κράτη - μέλη της ΕΕ με το γενικό τίτλο: "Η κοινωνική προστασία στην Ευρώπη".Από τον πρόλογο ακόμα, ο αρμόδιος επίτροπος κ. Φλυν ξεκαθαρίζει πως δεν πρόκειται για ένα φιλολογικού περιεχομένου κείμενο, αλλά για μια έκθεση, με την οποία "παρέχεται η αναγκαία πληροφόρηση και ορίζονται οι κοινοί κατευθυντήριοι στόχοι για τις εθνικές πολιτικές σ' αυτόν τον τομέα",με στόχο οι εθνικές κυβερνήσεις και οι κοινοτικοί φορείς "να εξετάσουν και να πάρουν από κοινού μέτρα, ώστε τα συστήματα κοινωνικής προστασίας να διευκολύνουν αποτελεσματικότερα την ελεύθερη διακίνηση των εργαζομένων και να προωθούν καλύτερα τη διαδικασία της οικονομικής ολοκλήρωσης της ΕΕ".

Πιθανόν κάποιοι να αντιτάξουν ότι μπορεί αυτά να τα λένε οι Βρυξέλλες, όμως μια... σοσιαλιστική κυβέρνηση, όπως το ΠΑΣΟΚ και μάλιστα εκσυγχρονισμένη και με έντονο κοινωνικό προφίλ, τα αγνοεί. Η ΚΟΜΙΣΙΟΝ σπεύδει από την αρχή να διαλύσει τέτοιες αυταπάτες, μην αφήνοντας περιθώριο ούτε για απάτες. "Δεδομένου ότι η Ενωση είναι υπεύθυνη για την ελευθερία κίνησης των ατόμων, την ελευθερία παροχής υπηρεσιών και την ελευθερία άσκησης ανταγωνισμού, ενδιαφέρεται η ίδια για τα ζητήματα κοινωνικής προστασίας που εμφανίζονται σ' αυτούς τους τομείς".

Ας σταθούμε κατ' αρχάς σε δύο βασικές διαπιστώσεις της Εκθεσης.

α) "Η κοινωνική προστασία θεωρείται σήμερα ιδιαίτερα δαπανηρή για τις οικονομίες, επιβαρύνοντας ιδιαίτερα το κόστος εργασίας".

β) "Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες στο σύνολό τους είναι προσκολλημένοι στις συνθήκες του κρατούντος συστήματος, το οποίο επιθυμούν να διατηρήσουν και να βελτιώσουν".

Από την αρχή, λοιπόν, διαπιστώνεται πρόβλημα. Υπάρχει λύση;

"Οι κοινές διαβουλεύσεις θα πρέπει να αποτελούν συλλογική προσπάθεια, στην οποία η Επιτροπή και τα κράτη - μέλη θα παίζουν ο καθένας το ρόλο του και στις οποίες θα κληθούν να συμβάλουν οι κοινωνικοί εταίροι και να συμμετάσχουν ενεργά και οι ευρωπαϊκοί φορείς κοινωνικού διαλόγου".

Οποιαδήποτε ομοιότητα με δηλώσεις περί "κοινωνικού διαλόγου" των κ. κ. Σημίτη και Πρωτόπαππα δεν είναι τυχαία. Είναι συνειδητή και σχεδιασμένη.

Στην έκθεση διαπιστώνεται μια πολυμορφία κοινωνικών συστημάτων στις χώρες της ΕΕ, με την Ελλάδα να κατέχει, δυστυχώς, την τελευταία θέση από κάθε άποψη. Διαπιστώνεται, όμως, και ένα κοινό σημείο συμφωνίας εθνικών κυβερνήσεων και οργάνων της Ενωσης.

Το γεγονός ότι είναι ανάγκη να αναθεωρηθούν τα κριτήρια, οι προϋποθέσεις και η διάρκεια όλων των κοινωνικών παροχών, "σε μια προσπάθεια κοινή, να εξευρεθούν τρόποι μείωσης των δαπανών κοινωνικής προστασίας, αλλά και αποθάρρυνσης της εξάρτησης από το σημερινό σύστημα".Ας μου επιτραπεί εδώ ένα σχόλιο.

Η αγωνία του άνεργου, ακόμα και για ένα πενιχρό επίδομα, η λαχτάρα του συνταξιούχου να ζήσει λίγο ανθρώπινα, η προσδοκία του μισθωτού να βάλει ένα "κεραμίδι" στο κεφάλι του, η αγωνία του απόμαχου να εξασφαλίσει τα φάρμακά του φθηνά, οι πολύχρονοι αγώνες των λαών για να ζήσουν λίγο καλύτερα, όλα αυτά ονομάζονται "εξάρτηση από το σημερινό κοινωνικό σύστημα"! Δύσκολα θα βρεις σε σύγχρονο κείμενο έτσι κυνικά διατυπωμένη, πιο απάνθρωπη και φασιστική αντίληψη.

Η Εκθεση δεν εξαντλείται σε γενικόλογες οδηγίες περί μείωσης των κοινωνικών δαπανών. Δίνει συγκεκριμένες εντολές - οδηγίες και μάλιστα με την απαραίτητη τεκμηρίωση και επιχειρηματολογία. Ας αναφερθούμε σ' ορισμένες:

- Επειδή προβλέπεται αύξηση του πληθυσμού ηλικίας άνω των 65 ετών από το 23% στο 26% στην ΕΕ μέχρι το 2005 (μέχρι τότε θ' αντέξουν τα Ταμεία μας λένε στην Ελλάδα), γεγονός που σημαίνει αύξηση δαπάνης γήρατος κατά 5,5% του κοινοτικού ΑΕΠ, η Εκθεση προτείνει. "Αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, ή μείωση του μέσου όρου συντάξεων".

- Με "δεδομένη τη μείωση του αριθμού των απασχολούμενων" (βλέπετε πόσο πιστεύουν στη μείωση της ανεργίας), η Εκθεση θεωρεί επιβεβλημένη "τη στροφή από τις εισφορές, ως πηγών χρηματοδότησης της κοινωνικής προστασίας, στους φόρους".Προσθέτει, μάλιστα, παρακάτω ότι "στην Ελλάδα και στην Ισπανία εξετάζεται όλο και σοβαρότερα μια ανάλογης μορφής αναδιάρθρωση".Ηδη, αναφέρεται, από το 1990 ως σήμερα, το μερίδιο των φόρων στα έσοδα της κοινωνικής προστασίας αυξήθηκε από 27,5% στο 29,5% και το βάρος των εισφορών μετατέθηκε από τους εργοδότες στους εργαζόμενους.

- Με στόχο τη "διατήρηση των εργοδοτικών εισφορών σε χαμηλά επίπεδα", προτείνει την "αναπροσαρμογή" των πόρων της κοινωνικής προστασίας με μετακύληση του βάρους στο κοινωνικό σύνολο, καθώς και την "ανατροπή της σχέσης εισφορών - παροχών", με μείωση των τελευταίων.Αναφέρει μάλιστα λύσεις και "ιδέες" που ήδη εφαρμόζονται σε χώρες της ΕΕ.

Για παράδειγμα:

• Από το 1991 επιβλήθηκε στη Γαλλία "φορολογία αλληλεγγύης" στα ατομικά εισοδήματα, που ονομάστηκε "Γενικευμένη Εισφορά Κοινωνικής Ασφάλισης", τα έσοδα της οποίας χρηματοδοτούν τις βασικές συντάξεις των εργαζομένων.
• Από το 1994 επιβλήθηκε στο Βέλγιο "Ατομική Κοινωνική Εισφορά", στο Λουξεμβούργο ειδικό "κοινωνικό τέλος" στα καύσιμα, στην Αγγλία ειδικός ΦΠΑ στα καύσιμα (με αντίστοιχη μείωση των εργοδοτικών εισφορών), τα έσοδα των οποίων χρηματοδοτούν κοινωνικές παροχές, όπως π. χ. μέτρα προώθησης της απασχόλησης, επιδόματα ανέργων κλπ.
• Στη Δανία οι εργαζόμενοι από το 1994 υποχρεώθηκαν στην καταβολή εισφοράς 5% επί των ακαθάριστων αποδοχών τους (που θα γίνει 8% από το 1998) στα "Ταμεία της Αγοράς Εργασίας", για τη χρηματοδότηση των επιδομάτων ανεργίας και της πρόωρης συνταξιοδότησης.
• Στη Γερμανία από το 1994 αυξήθηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων για την ενίσχυση ενός νέου ασφαλιστικού προγράμματος. Μικρή αύξηση είχαν και οι εργοδοτικές εισφορές. Στους εργοδότες, όμως, δόθηκε σαν αντιστάθμισμα της "προσφοράς τους" η κατάργηση μιας μέρας αργίας...

Η Εκθεση προτείνει, επίσης, "ευρύτερες ιδιωτικοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένης και της ανάθεσης κοινωνικών υπηρεσιών σε ιδιώτες ", με παράλληλες προσπάθειες να επιτευχθεί ένας βασικός στόχος, που είναι "η μετάθεση της ευθύνης παροχής κοινωνικής προστασίας στους ίδιους τους εργαζόμενους".Οπως ακριβώς, δηλαδή, το διατύπωσε ο κ. πρωθυπουργός στην ομιλία τους προς τους συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ.

Η Εκθεση της ΕΕ συστήνει αυστηρότερες ρυθμίσεις σχετικά με τα κριτήρια που απαιτούνται για ασφαλιστικές παροχές γενικά και ιδιαίτερα για τα επιδόματα ανεργίας και τις συντάξεις αναπηρίας. Αλήθεια, είναι τυχαίος ο θόρυβος που σηκώνεται εδώ για επανεξέταση αναπηρικών συντάξεων; Η Εκθεση, λοιπόν, προτείνει να γίνεται έλεγχος των ατομικών και οικογενειακών εισοδημάτων, όσων ήδη παίρνουν ή θα πάρουν κοινωνικές παροχές (ιδιαίτερα επιδόματα ανεργίας), δηλαδή "η θέσπιση εισοδηματικών ορίων για την καταβολή κοινωνικών παροχών"!

Για τις παροχές υγειονομικής περίθαλψης η Εκθεση της ΚΟΜΙΣΙΟΝ διαπιστώνει ότι υπάρχουν σήμερα δύο τάσεις που πρέπει να ενισχυθούν και νασυνεχιστούν.

α) Διεύρυνση του ιδιωτικού τομέα περίθαλψης.

β) Αύξηση της συμμετοχής των εργαζομένων στις δαπάνες περίθαλψης.

Καταλήγει δε σε μια σαφή εντολή προς όλες τις κυβερνήσεις:

"Να περιοριστεί η παροχή δημόσιας υγειονομικής περίθαλψης στις βασικές ανάγκες και στους εντελώς άπορους και τις υπόλοιπες ανάγκες να τις αντιμετωπίσει ο ιδιωτικός τομέας".

Τέλος - και όχι βέβαια τελευταίο - δίνονται αρκετές λύσεις και προτάσεις για τις συντάξεις γήρατος.Η Εκθεση λοιπόν επιτάσσει:

• Σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας για συνταξιοδότηση, έτσι ώστε από το 2001 μέχρι 2012, αυτό να είναι το 65ο έτος της ηλικίας και για τα δύο φύλλα.
• Αλλαγή πολιτικής, με στόχο την αποθάρρυνση της πρόωρης συνταξιοδότησης καθ' όσον αυτή θα αυξάνεται λόγω αύξησης του αριθμού των απολύσεων και μετάθεση γενικά του βάρους της συνταξιοδοτικής στήριξης από το κράτος, στο άτομο.
• Μείωση της κλίμακας των καταβαλλόμενων συντάξεων με την αλλαγή της βάσης, επί της οποίας σήμερα υπολογίζονται.Για παράδειγμα, ο υπολογισμός να γίνεται στα 10 ή 15 τελευταία έτη ή στα 5 καλύτερα χρόνια όλου του εργασιακού βίου κλπ. Επίσης, ο υπολογισμός της σύνταξης να μη γίνεται βάσει των αποδοχών, αλλά βάσει των εισφορών στη διάρκεια του εργασιακού βίου.
• Υποβιβασμός της κύριας σύνταξης στο 60% των αποδοχών και παροχή επικουρικών επιδομάτων στη λογική της ανταποδοτικότητας,με ταυτόχρονη ενθάρρυνση ανάπτυξης της επικουρικής σύνταξης.

- Ενδιαφέρον έχει το "μοντέλο λύσης" που προβάλλει η Εκθεση για τα επιδόματα ασθενείας.Προβάλλεται η λύση της Αγγλίας και των Κάτω Χωρών, όπου τα επιδόματα ασθενείας πληρώνονται στις χώρες αυτές εξ ολοκλήρου από τους εργοδότες, με αντίστοιχη όμως μείωση των εργοδοτικών τους εισφορών και η Εκθεση καταλήγει. "Αυτό είναι αφ' ενός κίνητρο για τους εργοδότες, εφ' ετέρου έχουν οι ίδιοι (οι εργοδότες) την ευθύνη μείωση των ασθενειών. Τέλος, απαλλάσσεται το κράτος από το κόστος των ασθενειών των εργαζομένων"!!!

Η Εκθεση παραδέχεται ότι γίνεται μεγάλη συζήτηση στην ΕΕ για τα επιδόματα ανεργίας, παρ' όλο που σήμερα η δαπάνη αυτή είναι κάτω του 2% του κοινοτικού ΑΕΠ και μόλις το 6,9% των συνολικών δαπανών της ΕΕ για την κοινωνική προστασία. Παρ' όλα αυτά "τα επιδόματα ανεργίας έχουν καταστεί μείζον πολιτικό θέμα στην ΕΕ".

Για ποιο λόγο;

"Οχι μόνο γιατί αυξάνει αλματωδώς η ανεργία, αλλά και για να μη συνηθίσουν (!)οι άνεργοι σ' αυτά και για να μη διαμαρτύρονται οι έχοντες εργασία ότι πληρώνουν χωρίς να υπάρχει ανάγκη".