"Σύντροφοι και φίλοι. Φίλες και συντρόφισσες", προσφώνησε το ακροατήριο οΣπύρος Χαλβατζής,μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, η οποία οργάνωσε την εκδήλωση αυτή, για να τιμήσει τους ζώντες και νεκρούς ηρωικούς αγωνιστές και αγωνίστριες. Ιδού πώς χαρακτήρισε τη Μακρόνησο ο Σπύρος Χαλβατζής:

"Μακρόνησος!Μια λέξη που σηματοδότησε μια ολόκληρη εποχή. Ακόμα και σήμερα, οι σοσιαλδημοκράτες την αναφέρουν, για να τρομοκρατήσουν το λαό, γιατί γνωρίζουν καλά τι συνειρμούς φέρνει στο νου των αγωνιστών!Μια λέξη που σηματοδοτεί αντίσταση, ηθική στάση, την ψυχική ανάταση των αγωνιστών και του λαού.Μια περίοδος που απέδειξε ότι ο λαός μας διαθέτει αστείρευτες δυνάμεις.Ενα μεγάλο ιδεολογικό φορτίο αγωνιστικής δύναμης,που κληροδοτήθηκε από την εποποιία της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης και τροφοδοτούνταν από τον ηρωικό αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας".

Με συγκίνηση ο Σπύρος Χαλβατζής, τόνισε:

"Είχε στις αποσκευές του τούτος ο ξυπόλυτος λαός, άντρες και γυναίκες, και κουβαλούσε μαζί με μια κουβέρτα κι ένα τρύπιο σακάκι ένα ζεμπίλι γιομάτο αξίες, ιδέες, οράματα, και ιδανικά.Φύλαγε, ως κόρη οφθαλμού, την ηθική και αξιοπρέπειά του. Είχε όνειρα κι ελπίδες. Κρατούσε, μαζί μ' αυτά και τη μαρξιστική - λενινιστική θεώρηση της κοινωνίας. Κι αγωνιζόταν για να κάμει πράξη τούτα τα οράματα στην ελληνική κοινωνία.

"Ηταν ο ίδιος ο λαός, που από την αυγή της δεκαετίας του '40, άρπαξε το όπλο και πολέμησε, ανταποκρινόμενος στο εγερτήριο σάλπισμα του ΚΚΕ, για να διώξει τους κατακτητές, να γίνει νοικοκύρης στον τόπο του και να ανοίξει το δρόμο για τη λαοκρατία, την προκοπή του λαού και το σοσιαλιστικό αύριο". Ο ομιλητής αναφέρθηκε στον αγγλοαμερικανικό ιμπεριαλισμό - δημιουργό της Μακρονήσου, που διαφέντευε τη χώρα, με στρατιωτικές αποστολές, χρήμα, διαφθορά, και κτηνώδη βία κατά του λαού μας από τις υποταγμένες ελληνικές κυβερνήσεις, και τους συνεργάτες του κατακτητή, που "δε συγχώρεσαν ποτέ την ανάταση του λαού, την περηφάνια και το φτερούγισμά του".Γι' αυτό έφτιαξαν μια Μακρόνησο, για να τρομοκρατήσουν τους αγωνιστές του ΔΣΕ, που υπερασπίζονταν τη λευτεριά και την πρόοδο του λαού.

"Στη Μακρόνησο αποκαλύφθηκε το βάρβαρο πρόσωπο και η υποτέλεια της άρχουσας τάξης στους Αγγλοαμερικανούς. Η αστική τάξη επιδίωξε να γονατίσει όλους όσοι δεν υπέκυπταν. Να κουρελιάσει τη λαϊκή ψυχή",τόνισε ο Σπ. Χαλβατζής και συνέχισε: "Δεν τα κατάφερε, όμως, παρά τις δολοφονίες και τα μαζικά εγκλήματα.Δεν μπόρεσε, γιατί οι αγωνιστές, ακόμα κι απ' αυτούς που σκόνταψαν, πολλοί κατάφεραν να ανασηκωθούν και να τραβήξουν όρθιοι στο δρόμο του χρέους. Κι όχι μόνον να περπατήσουν, αλλά πολλοί να σταθούν περήφανα και στα εκτελεστικά αποσπάσματα".

"Δίδαξε η Μακρόνησος αξιοπρέπεια, αντοχή στις θύελλες, παλικαριά, πίστη και αγωνιστικότητα. Ηρωική ήταν η δράση των απλών αγωνιστών και των στελεχών του λαϊκού και εργατικού κινήματος. Η στάση διανοουμένων και πνευματικών ανθρώπων, ήταν περήφανη. Και πέρασε από τη Μακρόνησο ο "ανθός" της ελληνικής κοινωνίας".

Ο Σπ. Χαλβατζής θύμισε πως η Μακρόνησος έγινε και "σχολειό" πολιτισμού: "Εγινε τέχνη, ποίημα, ζωγραφική, θέατρο, γράμματα, μυθιστόρημα, πέτρες και εικαστικά έργα".Εγινε, με το αίμα των αγωνιστών, "δέντρο της εμπιστοσύνης στο λαϊκό κίνημα και στις μεγάλες ηθικές του αξίες",αφού "ήσαν πολλοί, πουμετά τα άγρια βασανιστήρια, είχαν το κουράγιο και την ψυχική δύναμη να ανεβάζουν θεατρικά έργα, για να ψυχαγωγούν, να ξεκουράζουν, να προβληματίζουν, να εμψυχώνουν και να διαπαιδαγωγούν τους φυλακισμένους και τους εξόριστους. Ησαν πολλοί, που περπάτησαν το δρόμο του χρέους μέχρι το τέλος".

Από τις χιλιάδες των μαρτύρων, που τα ονόματά τους είναι γραμμένα "με χρυσά γράμματα στην ιστορία του εργατικού κι επαναστατικού κινήματος", ο Σπ. Χαλβατζής αναφέρθηκε σε δύο ήρωες: Στον ναυτεργάτη Τατάκη και τον ΕΠΟΝίτησπουδαστή Σαμπατάκο:

"Τατάκης, Σαμπατάκος. Ονόματα σύμβολα, που φλόγιζαν τις καρδιές και φωτίζουν σήμερα, αλλά και θα σηματοδοτούν το δρόμο του χρέους για τις μελλοντικές γενιές των αγωνιστών.Στάθηκαν ακλόνητοι στη Μακρόνησο, τιμημένοι αξιωματικοί του στρατού, στρατηγοί και καπεταναίοι της ΕΑΜικής Αντίστασης.Τίμησαν και δόξασαν τα όπλα στο Αλβανικό μέτωπο, στο Γοργοπόταμο, στη Μάχη του Δεκέμβρη του '44 στην Αθήνα, αλλά και στο Βίτσι και Γράμμο".

Χιλιάδες και χιλιάδες αγωνιστές και αγωνίστριες γαλούχησε στα χρόνια της θύελλας το ΚΚΕ. "Η διαπαιδαγώγηση από το παράδειγμα των αγωνιστών στο ΣΥΡΜΑ, στα βασανιστήρια, στις εικονικές εκτελέσεις και στις πραγματικές δολοφονίες, που γίνονταν καθημερινά και στις μαζικές που έγιναν από τα πυροβόλα των πλοίων, λειτουργεί και σήμερα",υπογράμμισε ο ομιλητής και παρέπεμψε στο ποίημα ενός Μακρονησιώτη: "Ετσι είναι τα συρματοπλέγματα/ Ενας κύκλος μαγικός/. Μια δρασκελιά απόσταση απ' τη ζωή κι απ' το θάνατο".Ο Σπ. Χαλβατζής θύμισε ότι η τότε Βουλή ψήφισε τον "Οργανισμό Αναμορφωτηρίων Μακρονήσου".Ενα επαίσχυντο, φασιστικό - ρατσιστικό κατασκεύασμα, "από φωτιά και σίδερο", για όλους τους λαϊκούς αγωνιστές, άνδρες, γυναίκες, γέροντες, αδιακρίτως.

Συνδέοντας το χτες με το σήμερα ο Σπ. Χαλβατζής είπε "όπως τότε οι Αγγλοαμερικανοί, έτσι και σήμερα οι Ευρωαμερικανοί ιμπεριαλιστές επιδιώκουν να εμπεδώσουν, διά πυρός και σιδήρου, τη "νέα τάξη πραγμάτων". Εξουσιάζουν χώρες. Υπαγορεύουν τις θελήσεις τους. Μακελεύουν τους λαούς και στη γειτονιά μας. Προσπαθούν να κουρσέψουν την ίδια τη λαϊκή ψυχή. Να σβήσουν την αγωνιστική διάθεση. Να πείσουν το λαό και τη νεολαία ότι δε χρειάζονται αγώνες, ότι δε βγαίνει τίποτα από τον αγώνα".

Αλλά η Μακρόνησος δίδαξε ότι κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος. Εξάλλου "δεν υπάρχει καμιά νίκη χωρίς αγώνα". Και οι λαοί σήμερα "συσπειρώνονται και συντονίζουν τη δράση τους. Η νέα τάξη δεν προχωρά ανώδυνα για τους ιμπεριαλιστές".

Καταλήγοντας ο Σπύρος Χαλβατζής, αναφέρθηκε στην ανάγκη της Ιστορίας και στο δικαίωμα του λαού: "Να παραδοθούν τα αρχεία της Μακρονήσου στα πολιτικά κόμματα, στους μελετητές της ελληνικής ιστορίας. Μπορεί και πρέπει να βγουν στο φως. Είναι καιρός, να γίνουν πράξη οι δεσμεύσεις και να υλοποιηθεί η απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού για το "Ιστορικό Μουσείο Μακρόνησου". Και απευθυνόμενος στους ζώντες Μακρονησιώτες που παραβρέθηκαν στην εκδήλωση, δεσμεύτηκε:

"Ακριβοί μας σύντροφοι και συντρόφισσες, εσείς που διδάξατε πίστη, αφοσίωση, ηθικές αξίες, αντοχή στις θύελλες, σας διαβεβαιώνουμε ότι τα διδάγματα από την ηρωική δράση των αγωνιστών της Μακρονήσου, μας βοηθάνε να συνεχίσουμε, να αντιστεκόμαστε, να οργανώνουμε τη λαϊκή αντεπίθεση. Σας ευχαριστούμε για την παρακαταθήκη που μας αφήσατε. Θα την κρατήσουμε και θα συνεχίσουμε".