Εμμεσους και μοντέρνους τρόπους εφευρίσκουν οι πολυεθνικές χημικές βιομηχανίες, για να έχουν "του χεριού τους" τους εργαζόμενους. Η αντεργατικότητα των μεθόδων που χρησιμοποιούν δε γίνεται εύκολα αντιληπτή, αφού έγκειται σε ψυχολογικούς κύρια παράγοντες, όμως τα αποτελέσματά τους είναι εγγυημένα.

Ανάμεσα σ' αυτές και οι πολυεθνικές "ΕΛΑΪΔΑ" και "Colgate - Palmolive",που παράγουν λάδια, απορρυπαντικά και σαπούνια. Οι εργαζόμενοι αυτών των επιχειρήσεων συγκροτούνται σε ομάδες εργασίας. Κάθε μηχανή παραγωγής ελέγχεται και λειτουργείται από μια αυτόνομη ομάδα εργαζομένων. Πάγια τακτική αυτών των εταιριών είναι η ανάθεση πολλαπλών ευθυνών στους εργάτες και η δημιουργία της αντίληψης ότι είναι συνυπεύθυνοι για την πορεία της επιχείρησης, ενώ με διάφορα "τερτίπια" υποδαυλίζουν το μεταξύ τους ανταγωνισμό, με συνέπειες, μακροπρόθεσμα, στη συλλογική διεκδίκηση και στη συναδελφική αλληλεγγύη. Για την ...εμπέδωση αυτών των αντιλήψεων, γίνονται τακτικά σεμινάρια, στα οποία, μεταξύ άλλων, οι εργαζόμενοι επιμορφώνονται συνεχώς, ώστε να μπορούν να αντεπεξέλθουν σε οποιαδήποτε ανάγκη προκύψει, θέτοντας έτσι σε αμφισβήτηση τις ειδικότητες.

Στην "Colgate - Palmolive", οι ομάδες εργασίας παροτρύνονται να εφευρίσκουν τρόπους για την καλυτέρευση της παραγωγής, το δέλεαρ είναι κάποια βραβεία που δίδονται στο τέλος κάθε χρόνου. Η καλύτερη εφεύρεση κερδίζει ένα ταξίδι στην Αμερική, όπου εδρεύει η "μαμά" - εταιρία. Εκεί, διαγωνίζεται και πάλι με τις αντίστοιχες ομάδες από τα εργοστάσια της επιχείρησης ανά τον κόσμο και, σύμφωνα με πληροφορίες, η καλύτερη κερδίζει μετοχές της εταιρίας. Οι στόχοι αυτού του συστήματος είναι εμφανείς: Οι εργαζόμενοι με το όνειρο της βράβευσης βρίσκονται σε διαρκή προσπάθεια να καλυτερεύσουν την παραγωγή, που σημαίνει ακόμα μεγαλύτερα κέρδη για την εταιρία, ενώ μεταξύ τους η αλληλεγγύη "πάει περίπατο", αφού, η μια ομάδα βλέπει την άλλη ως ανταγωνίστρια.

Το σύστημα μισθοδοσίας που εφαρμόζουν είναι πολύπλοκο και διαμορφωμένο έτσι, ώστε να αυξάνει την παραγωγή και να χειραγωγεί τους εργαζόμενους. Προκαθορίζεται μια βάση μισθοδοσίας σε σχέση με το μέσο όρο των μισθών των επιχειρήσεων ίδιου επιπέδου και κερδοφορίας. Οι αυξήσεις που συμφωνούνται με το σωματείο δεν ισχύουν για όλους τους εργαζόμενους το ίδιο, μια και: Εφόσον έχει προκαθοριστεί η βάση της μισθοδοσίας, στη συνέχεια υπάρχει ένα σύστημα κρίσης, με το οποίο αξιολογούνται οι εργαζόμενοι σε όλα τα επίπεδα (αν είναι παραγωγικοί, συνεργάσιμοι κ.ά.). Ανάλογα με τη βαθμολογία του, ο κάθε εργαζόμενος θα πάρει και την ανάλογη αύξηση, που μπορεί να είναι πάνω ή κάτω από ό,τι έχει συμφωνηθεί με το σωματείο. Ομως, αν με την αύξηση που προκύπτει από την αξιολόγηση ο μισθός υπερβαίνει τον προκαθορισμένο, θα πάρει μικρότερη!

Η "ΜΙΝΕΡΒΑ", φέτος, αποφάσισε να μετεγκατασταθεί στο Σχηματάρι από το Μοσχάτο, λαμβάνοντας και τη σχετική κρατική επιδότηση. Το σωματείο ζητούσε τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας, καθώς και να βρεθεί τρόπος για τη μεταφορά των εργαζομένων. Ωστόσο, ενώ οι συζητήσεις μεταξύ σωματείου και επιχείρησης για τα θέματα αυτά βρίσκονταν σε εξέλιξη, στάλθηκαν προσωπικά γράμματα στους εργαζόμενους, με τα οποία τους ενημέρωναν ότι αν παραιτηθούν θα πάρουν στο ακέραιο την αποζημίωσή τους, 5 εκατομμύρια επιπλέον και επιδότηση από τον ΟΑΕΔ για ένα χρόνο το 70% του συνολικού τους μισθού! Οσοι δεν παραιτήθηκαν, έγινε προσπάθεια να "πειστούν", λέγοντάς τους ότι δε θα έχουν μέσο μεταφοράς και ότι οι συνθήκες στο νέο εργοστάσιο δε θα ήταν καλές! Ο στόχος της επιχείρησης, που επιτεύχθηκε τελικά, ήταν να αντικαταστήσει την πλειοψηφία των εργαζομένων με πλήρη απασχόληση, με ωρομίσθιους και συμβασιούχους στο νέο της εργοστάσιο.

Το ερώτημα που θέτει το σωματείο είναι με ποιο σκεπτικό το κράτος επιδότησε τη μετεγκατάσταση της επιχείρησης, χωρίς να έχουν διασφαλιστεί καν οι θέσεις εργασίας, με τι λεφτά δίνονται οι τεράστιες αυτές αποζημιώσεις και γιατί ο ΟΑΕΔ προχωρά σε ειδική επιδότηση όσων θα παραιτηθούν. Σ' αυτό το τελευταίο ερώτημα, η επιχείρηση απαντά ότι αυτή θα δίνει τα λεφτά στον ΟΑΕΔ, ο οποίος θα τα επιστρέφει στους εργαζόμενους!

Η παρέμβαση του κλαδικού σωματείου σε αυτούς τους χώρους κρίνεται ικανοποιητική - όπως τονίζει ο γραμματέας του κλαδικού σωματείου Ν. Ξουράφης - μια και έχει επιτευχθεί να μη γίνονται απολύσεις, να τηρούνται τα μέτρα για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων, οι μισθοί να είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα, ενώ έχουν ικανοποιηθεί και μια σειρά θεσμικά αιτήματα. Σημειώνει ακόμα: "Σε όλες τις επιχειρήσεις λειτουργούν επιτροπές και συμβούλια εργαζομένων και παρεμβαίνουμε άμεσα όπου υπάρχει πρόβλημα, ενώ οι εργαζόμενοι ενημερώνονται τακτικά για τα γενικότερα προβλήματα που αφορούν στην ανεργία, στη βιομηχανική συρρίκνωση, στον πληθωρισμό κ.α. Οι εργαζόμενοι του κλάδου είναι συσπειρωμένοι στο σωματείο και ανταποκρίνονται στα καλέσματά του, είτε πρόκειται για συνελεύσεις, είτε για απεργίες κλπ. Το πρόβλημά μας, κυρίως, αφορά αυτές τις μεθόδους που χρησιμοποιούν, για να κάνουν τον εργαζόμενο συνυπεύθυνο για την πορεία της επιχείρησης. Θέλουν να κερδίσουν το μυαλό και την ψυχή τους κι έπειτα όλα τ' άλλα είναι εύκολα.Αυτό προσπαθούμε να το αντιμετωπίσουμε, με συνεχείς ενημερωτικές συζητήσεις με τους εργαζόμενους, για το στόχο που έχουν αυτά τα συστήματα. Πρόβλημα, επίσης, αποτελούν για μας και τα συστήματα αξιολόγησης που αφορούν στους μισθούς, όλα αυτά τα παλεύουμε με κάθε τρόπο, με όποιο μέσο διαθέτουμε".

Βάσω ΝΙΕΡΗ