Κυριακή 2 Μάρτη 1997
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 17
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ο καλλιτέχνης πρέπει να λέει την αλήθεια

Συζήτηση με τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Γιώργο Λαζάνη

Η ιστορία διαδραματίζεται στο Σικάγο, σε μια εποχή παρακμής. Οι ήρωες ανήκουν σε δύο επιφανειακά αντίπαλες ομάδες. Από τη μια η Συμμορία και από την άλλη, ο "Στρατός Σωτηρίας". Η πάλη του καλού με το κακό. Του δίκαιου με το άδικο. Το τέλος, Ευτυχισμένο. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα παράσταση του "Θεάτρου Τέχνης - Κουν" της Οδού Φρυνίχου,με το έργο "Χάπι εντ",που στηρίζεται σε σενάριο της Ντόροθι Λέιν,στίχους Μπέρτολντ Μπρεχτ και μουσική Κουρτ Βάιλ.Η παράσταση ανεβαίνει σε διασκευή του Μάικλ Φάινγκολντ,ενώ η απόδοση είναι της Μαριλένας Παναγιωτοπούλου.Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Γιώργος Λαζάνης.Τα σκηνικά είναι του Κυριάκου Κατζουράκη,κοστούμια Νίκου Νατσούλη,χορογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου.Η ενορχήστρωση και μουσική διδασκαλία είναι του Βαγγέλη Κοκκόρη.Στην παράσταση - μιούζικαλ, συμμετέχει ζωντανή ορχήστρα κι ο τενόρος - ηθοποιός Μάριος Φραγκούλης.Παίζουν οι ηθοποιοί Κωστής Καπελώνης, Φώτης Σπύρος, Θόδωρος Γράμψας, Περικλής Καρακωνσταντόγλου, Παντελής Παπαδόπουλος, Κάτια Γέρου, Γιάννης Δεγαϊτης,κ.ά. και οι μουσικοί Καίτη Χαραλαμποπούλου (πιάνο), Γιώργος Καζιάνης (κλαρινέτο - σαξόφωνο), Γρηγόρης Ασωνίτης (κόρνο), Θόδωρος Βαζάκας (κρουστά). Συμμετέχουν επίσης, από το Χοροθέατρο "Οκτάνα",οι: Αντώνης Φραγκάκης, Βάλια Παπαχρήστου, Ελενα Τοπαλίδου και Ρούλα Κουτρουμπέλη.

Σε καιρούς που το πρόσημο της ιστορίας μας δεν είναι θετικό, ένα έργο σαν αυτό, μπορεί, άραγε, να καλλιεργήσει την αισιοδοξία που τόσο πολύ χρειαζόμαστε; "Χάπι Εντ" - γράφει στο πρόγραμμα της παράστασης ο Γιώργος Λαζάνης - "Ευτυχισμένο τέλος. Ευτυχία και Τέλος. Το ένα αναιρεί το άλλο. Ασπρο - Μαύρο. Τα δύο μαζί γκρίζο. Γκρίζα εποχή. Γκρίζα κοινωνία. Σύγχρονο γκρίζο. Τραγούδι, χορός, φόνος. Γέλιο, Κραιπάλη. Χρήμα, φτώχεια. Αισιοδοξία πνιγμένη. Ελπίδα... Ανάγκη και Λύση. Χάπι Εντ".

- Ενα έργο γραμμένο με αισιοδοξία. Αλλά, εσείς μιλάτε για μια αισιοδοξία πνιγμένη. Πώς γίνεται ένας καλλιτέχνης να μην είναι αισιόδοξος;

"Η αισιοδοξία υπάρχει σε επιμέρους πράγματα. Η ανθρώπινη αλληλεγγύη, για παράδειγμα, μπορεί να υπάρξει, όπως και η ελπίδα, ότι κάτι θα γίνει με τους νέους, επίσης υπάρχει. Θεωρητικά δεν μπορεί κανείς να μας εμφυσήσει την αισιοδοξία. Μόνο στην πράξη, μπορεί αυτή να καρποφορήσει. Σήμερα, μάλλον, δεν μπορούμε έτσι γενικά να είμαστε αισιόδοξοι. Από τη στιγμή που υπάρχει ένας πλανητάρχης και από κει έρχονται όλες οι εντολές και οι θελήσεις. Εκεί είναι η μεγάλη δύναμη. Εμείς μπορεί να τα βάζουμε με τους δικούς μας πολιτικούς, με τους δικούς μας αρχηγούς αλλά κι αυτοί από αλλού εξαρτώνται".

Σαν να είμαστε εγκλωβισμένοι

- Δηλαδή, πιστεύετε ότι η λέξη αισιοδοξία είναι κάτι πολύ γενικό και ότι το μέλλον μας εξαρτάται από το πόσο, μηνύματα σαν κι αυτά που φέρει το έργο, μπορούν να καλλιεργηθούν και να γίνουν πράξη;

- Ακριβώς. Πάντως, νομίζω ότι το άμεσο μέλλον δε διαγράφεται αισιόδοξο. Ο καλλιτέχνης πρέπει να λέει την αλήθεια. Δεν μπορεί να κάνει τον αισιόδοξο. Κι όταν νιώσει ο κόσμος την αλήθεια, τότε μπορεί να αντισταθεί. Διαφορετικά είναι μια ψεύτικη αισιοδοξία.

- Δεν έχεις περιθώριο να αδιαφορείς, λέει ένα από τα τραγούδια. Πιστεύετε ότι υπάρχει, σήμερα, μια τάση αδιαφορίας για όσα συμβαίνουν γύρω μας;

- Δε νομίζω ότι υπάρχει αδιαφορία από τον κόσμο. Απλά ο κόσμος εισπράττει το μάταιο. Ξέρει ότι όση αντίσταση και να κάνει δύσκολα θα μπορέσει να βρει διέξοδο. Σαν να είμαστε εγκλωβισμένοι κάπου. Αυτό είναι χαρακτηριστικό της ανθρωπότητας μέσα στις διάφορες εποχές. Βέβαια, η ανθρωπότητα περνάει τέτοιες φάσεις, αλλά κάποτε ξεσπάει".

- Προσκλητήριο πάλης, πάντως, αποτελεί ένας ακόμη στίχος: Ας παλέψουμε μαζί να γίνουμε ένα. Πόσο εφικτό είναι αυτό;

- Πάντως, σίγουρα δεν είναι ανέφικτο. Μπορεί να είναι πολύ αισιόδοξο

αυτό, αλλά όχι ανέφικτο.

Ο Μπρεχτ μιλούσε έξω από τα δόντια

- Τα μηνύματα του έργου, λέγονται ξεκάθαρα, γίνονται τραγούδι και εισέρχονται βαθιά στις καρδιές μας. Δεν έχει να κρύψει τίποτε ο Μπρεχτ. Η θεατρική κατάθεση των Μπρεχτ και Βάιλ παραμένει αξεπέραστη;

- Πράγματι. Ολα λέγονται ξεκάθαρα. Νομίζω ότι το πιο φανερό και πιο ξεκάθαρο μήνυμα, που δείχνει και την ταξική τοποθέτηση του Μπρεχτ είναι αυτό που λέει στο τέλος ότι "το μεγαλύτερο αμάρτημα δεν είναι να κλέψεις μια τράπεζα είναι να ιδρύσεις μια τράπεζα". Ο Μπρεχτ έλεγε τα πράγματα ξεκάθαρα. Στο τέλος της παράστασης, μάλιστα, ο ηθοποιός έλεγε στο κοινό "μην παρηγοριόσαστε άδικα γιατί τέτοια πράγματα θα ξαναγίνουν". Ελεγε τα πράγματα έξω από τα δόντια. Δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε, δηλαδή.

- Είναι μια ευτυχισμένη στιγμή για το "Θέατρο Τέχνης". Μια παράσταση γεμάτη ζωντάνια και νιάτα.

- Είχαμε το έμψυχο υλικό, δηλαδή ηθοποιούς που μπορούν να τραγουδάνε, να παίζουν να χορεύουν, να αυτοσχεδιάζουν. Στις πρόβες καθόμουν και τους χαιρόμουν. Υπήρχε ο ενθουσιασμός. Υπήρχε ένα κέφι από ηθοποιούς, μουσικούς, χορευτές, τραγουδιστές. Αν αφιέρωσα αυτή την παράσταση στον Κουν είναι ακριβώς γι' αυτή τη νεότητα, που έχει και γι' αυτά τα παιδιά τα οποία όλα - όχι μόνο του θεάτρου - αλλά και οι άλλοι - σαν να είναι διδαγμένοι από τον Κουν ή τουλάχιστον έχουν το ήθος και την ποιότητα, σαν να ήταν παιδιά του Κουν. Και αυτό το βλέπω σε πολλά νέα σχήματα και αυτό με έχει συγκινήσει. Πολλά σχήματα δουλεύουν με τη μέθοδο του Κουν, όχι μόνο τη θεατρική, γιατί το θέατρο προχωράει, αλλά με το ήθος, το πάθος και την ποιότητα. Γιατί ο πόθος του ήταν να σπάσει το κατεστημένο. Και είναι αρκετά θέατρα που είναι εκτός κατεστημένου, σήμερα.

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ