Λίγο μετά την ανατροπή του σοσιαλιστικού καθεστώτος και τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, η Ουκρανία ανακηρυσσόταν ανεξάρτητο κράτος, χωρίς να είναι μέλος κάποιου στρατιωτικού συνασπισμού. Οπως, όμως, όλα εδώ και αρκετό καιρό δείχνουν, η πρώην αυτή Σοβιετική Δημοκρατία, από γεωπολιτική άποψη θα πρέπει κάποτε να πάρει μια συγκεκριμένη θέση. Πολλοί βέβαια είναι εκείνοι που αναρωτιούνται: Ποια τελικά θα είναι η θέση αυτή;

Γεγονός αδιαμφισβήτητο είναι ότι η σημερινή πρόσδεση της Ουκρανίας με τη Ρωσία είναι πάρα πολύ ισχυρή. Ετσι, λοιπόν, η απόλυτη εξάρτηση της χώρας αυτής από τη Ρωσία σε πετρέλαιο και φωταέριο, καθώς και σε προμήθειες, οι οποίες προορίζονται για την εξοπλιστική της βιομηχανία, αναγκάζει σε μεγάλο βαθμό το Κίεβο να τηρεί μια έκδηλα επιφυλακτική στάση σχετικά με διάφορα κεφαλαιώδη πολιτικά ζητήματα. Από την άλλη πλευρά, όμως, οι αυξανόμενες στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας, οι οποίες, όπως αναφέρεται, κατά τη διάρκεια του 1996 αυξήθηκαν κατά 17%, τα συσσωρευμένα εσωτερικά πολιτικά προβλήματα, καθώς και οι σοβαρές διαφορές που έχουν ανακύψει σχετικά με τα σύνορα των δυο χωρών, σπρώχνουν την Ουκρανία, όπως όλο και περισσότερο υπογραμμίζουν έγκυροι πολιτικοί παρατηρητές, στην αγκαλιά των ιμπεριαλιστών του ΝΑΤΟ.

Σύμφωνα, όμως, με τις διαγραφόμενες εξελίξεις και τις σχέσεις που αναπτύσσονται με το ΝΑΤΟ, το σημερινό ηγετικό κατεστημένο του Κιέβου φαίνεται να έχει τοποθετηθεί θετικά αναφορικά με μια μελλοντική ένταξη της χώρας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Αυτό επιβεβαιώνεται κύρια από το γεγονός ότι, στα πλαίσια του "Συνεταιρισμού για την Ειρήνη", οι επαφές με το ΝΑΤΟ γίνονται όλο και πιο συχνές. Σ' αυτές θα πρέπει να συμπεριληφθούν οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με ένοπλες δυνάμεις του ΝΑΤΟ, καθώς και οι επανειλημμένες επισκέψεις Ουκρανών αξιωματικών σε συναδέλφους τους δυτικών χωρών.

Αντίθετα, όπως αναφέρεται, όλες σχεδόν οι μέχρι τώρα επαφές με τη Ρωσία έχουν διακοπεί. Η Ουκρανία, λοιπόν, αρνείται συστηματικά τη συμμετοχή της στις στρατιωτικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται στα πλαίσια της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών, μέλος της οποίας βέβαια είναι και η ίδια. Ταυτόχρονα, στη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των δύο αυτών χωρών συντελούν πάρα πολύ και οι δραστηριότητες που αναπτύσσουν αυτές στο διεθνές εμπόριο όπλων και μάλιστα όταν πρόκειται για τομείς της ίδιας αγοράς.

Ετσι, όπως γενικά διαπιστώνεται, σε πανουκρανική κλίμακα καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό κλίμα υπέρ της ιμπεριαλιστικής Συμμαχίας του ΝΑΤΟ, με αντικειμενικό στόχο έναν θετικό προσανατολισμό της κοινής γνώμης της χώρας. Βέβαια, η ξαφνική μετατροπή του ΝΑΤΟ από "κακό" που ήταν σε "Συμμαχία Ειρήνης" αποτελεί μια δύσκολη υπόθεση και δεν είναι εύκολο να εξηγηθεί κάτι τέτοιο στους Ουκρανούς πολίτες. Οι σημερινοί κυβερνώντες στο Κίεβο το γνωρίζουν πολύ καλά αυτό, αφού εδώ και πολύ καιρό σ' ολόκληρη την Ουκρανία διεξάγεται μια υποβόσκουσα προπαγάνδα υπέρ του ΝΑΤΟ.

Ουκρανικές εφημερίδες, οι οποίες πρόσκεινται στην κυβέρνηση, αναφέρονται συχνά στους "κινδύνους", οι οποίοι είναι δυνατόν να προέλθουν από την Ανατολή, και στην "ασφάλεια", που είναι σε θέση να εγγυηθεί η Δύση. Προκειμένου να δημιουργηθεί μια "καλή εικόνα", έχει ιδρυθεί ένα Γραφείο Πληροφοριών του ΝΑΤΟ, το οποίο λειτουργεί στο Κίεβο και μάλιστα στεγάζεται στο κτίριο της πρώην σχολής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ουκρανίας.

Πάντως, γεγονός είναι ότι όλες αυτές οι προπαγανδιστικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται, φαίνεται να έχουν αποδώσει συγκεκριμένα αποτελέσματα: Στα πλαίσια μιας σχετικής δημοσκόπησης, η οποία πρόσφατα διενεργήθηκε από το Ινστιτούτο Σότσι Γκάλοπ, και στο βαθμό βέβαια που τα αποτελέσματα αυτά αντικατοπτρίζουν την κοινωνική πραγματικότητα, το 27% των ερωτηθέντων Ουκρανών πολιτών είναι της άποψης ότι το ΝΑΤΟ είναι μια "αμυντική συμμαχία", ενώ το 17% πιστεύει ότι "είναι μια οργάνωση, η οποία ενθαρρύνει την ειρήνη...". Ταυτόχρονα, το 38% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και μόνο το 21% είναι ενάντιά της.

Σύμφωνα με σχετικές εκτιμήσεις, τα αποτελέσματα αυτά των δημοσκοπήσεων έχουν ως αφετηρία το γεγονός ότι το ένα τέταρτο των Ουκρανών πολιτών θεωρούν τη Ρωσία ως το μεγαλύτερο κίνδυνο για τη χώρα τους. Σχετικά μόνο το 4,6% πιστεύει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είναι εχθρός της πατρίδας και το 0,9% η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Ουκρανοί στρατιωτικοί, οι οποίοι πριν μερικά χρόνια διδάσκονταν πώς θα πρέπει να εξοντώνουν τα εχθρικά τανκς, σήμερα τάσσονται υπέρ της άποψης ν' αποχτηθούν τα πιο γνωστά μοντέλα. Ο σημερινός γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Χαρμπούλιν,χαρακτήρισε τις σχέσεις Κιέβου - ΝΑΤΟ "υποδειγματικές" και τόνισε ότι η διεύρυνσή του προς ανατολάς αποτελεί μια "αντικειμενική διαδικασία...".

Επικίνδυνα περιπλέκονται τα πράγματα, όταν στα πλαίσια επίσημων συνομιλιών Ρώσων και Ουκρανών, οι δεύτεροι αφήνουν να εννοηθεί ότι δεν μπορεί ν' αποκλειστεί μια ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Κατά διαστήματα, γίνεται επίσημα λόγος για την ίδρυση μιας Αντάντ της Μαύρης Θάλασσας ή για τη συγκρότηση ενός Συνασπισμού Βαλτικής - Μαύρης Θάλασσας, με σκοπό να περιπλέξουν τα πράγματα αναφορικά με τις προοπτικές ένταξης της Ουκρανίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Πάντως, δεν είναι λίγοι εκείνοι οι πολιτικοί παρατηρητές, που πιστεύουν ότι μια τέτοια ένταξη είναι μόνο ένα ζήτημα χρόνου.

Γενικά, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι τόσο η Ρωσία όσο και το ΝΑΤΟ διατηρούν εντονότατο ενδιαφέρον για την πρώην δεύτερη μεγαλύτερη από κάθε άποψη πρώην Σοβιετική Δημοκρατία. Ετσι, από τη μια πλευρά, η Ουκρανία επιδιώκει να ξεφύγει από τη Ρωσία με τα βλέμματα στραμμένα προς το ΝΑΤΟ, κι από την άλλη, όπως εδώ και πολύ καιρό διαπιστώνεται, η Ρωσία επεκτείνει τις ζώνες επιρροής και τις οικονομικές της σφαίρες στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία με ταυτόχρονη συνύφανση κράτους και οργανωμένου εγκλήματος, γεγονός που, όπως υπογραμμίζεται, ενθαρρύνει τις ιμπεριαλιστικές αξιώσεις της Ρωσίας. Και στην περίπτωση που η Ρωσία θα παραδώσει το ισχυρότερο φρούριό της, την Ουκρανία, τότε οι ιμπεριαλιστές του ΝΑΤΟ θα έχουν περικυκλώσει ασφυκτικά πλέον τη Ρωσία με συνέπειες απρόβλεπτες και οδυνηρές για το λαό της...

Ν. Η. - Η.