Κυριακή 2 Φλεβάρη 1997
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 17
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Τραγούδια για να μην ξεχνάμε

Συζήτηση με τον τραγουδιστή Νικόλα Μητσοβολέα

Μεγάλωσε με τον Μάνο Χατζιδάκι, τους "Μπιτλς", τους "Ρόλινγκς Στόουνς", το Τσιτσάνη, τον Καζαντζίδη. Ο Μίκης Θεοδωράκης σηματοδότησε τον ..."κοινωνικό προβληματισμό" του. Το ξεκίνημά του ήταν με πολιτικό τραγούδι. Είχε, όμως, την τύχη να συναντήσει τους ανθρώπους που αγάπησε. Τον Μίκη Θεοδωράκη στο "Μουσικό Αύγουστο του Λυκαβηττού", τον Μάνο Χατζιδάκι στους Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού της Κέρκυρας, τον Ηλία Ανδριόπουλο,τον Δημήτρη Λάγιο,τον Χρήστο Λεοντή,τον Μάριο Τόκα,τον Γιάννη Σπανό.Η δρόμος του τον έφερε και στο θέατρο. Συνάντησε την Αλίκη Βουγιουκλάκη στην "Εβίτα", υποδυόμενος τον Μαγκάντι... Και κάποια στιγμή βρήκε να τραγουδήσει "τραγούδια που ξύνουνε τη μνήμη, διαλυμένες παρέες, τραγούδια σαν μικρές συγνώμες. Τραγούδια με ψυχούλα και ψίχουλα τοποθετημένα με τέχνη στα σημεία της διαδρομής, εκεί που πραγματικά διστάζεις να αποφασίσεις αν είναι σημαντικότερο ό,τι ξεχάστηκε πίσω ή ό,τι περιμένει μπροστά".Εκείνο, όμως, που έχει πίσω του ο Νικόλας Μητσοβολέας, δεν ξεχάστηκε. ..."το αγαπημένο παιχνίδι των παιδικών μου χρόνων ήταν ο Καραγκιόζης και ο μπερντές που έστηνα στην αυλή του σπιτιού". Κι εκείνο που περιμένει μπροστά είναι "η ανάγκη να μιλήσω για ό,τι αγαπώ και σκέφτομαι. Γιατί ο στίχος είναι που με διεγείρει. Αλλωστε, το τραγούδι στην Ελλάδα είναι κατ' αρχήν Λόγος".

Καλλιτέχνης νοοτροπίας

Γι' αυτή την τύχη των 12 τραγουδιών, των οποίων τη μουσική έγραψε ο Στέφανος Κόκκαλης και τους στίχους οι: Ηλίας Κατσούλης, Σπύρος Λιμνιάτης, Εριάνα Βόρλα, Βαγγέλης Βελώνιας και Ισαάκ Σούσης,ο Νικόλας Μητσοβολέας ονόμασε το δεύτερο προσωπικό του δίσκο "Γούρι"."Γούρι", λέει ο ίδιος, "στο λεξικό σημαίνει καλός οιωνός, εύνοια της τύχης, καλοτυχιά... Γούρι για μένα, είναι τα καλά τραγούδια αυτού του δίσκου".

Η αλήθεια είναι ότι διατηρεί ένα αρκετά χαμηλό προφίλ. Ο ίδιος θέλει: "να τα 'χω καλά με τον εαυτό μου και τη συνείδησή μου. Αγαπάω αυτό που κάνω και γι' αυτό λέω ότι είμαι καλλιτέχνης νοοτροπίας, αίματος. Και καλλιτέχνης αίματος σημαίνει να αγαπάς ό,τι έχει σχέση με την ομορφιά.Υπάρχει όμορφο και άσχημο, καλό και κακό. Υπάρχει καλό τραγούδι, υπάρχει και χυδαίο τραγούδι. Μόνο που αυτό που τρέχει πιο γρήγορα είναι η ασχήμια".

Ο Νικόλας Μητσοβολέας διάλεξε να σχολιάσει με τραγούδια την ασχήμια, τη λήθη, την αποξένωση, τον πόλεμο. Να υμνήσει τον έρωτα, την επικοινωνία, τη μνήμη, τη συμμετοχή. Γιατί "το τραγούδι εξακολουθεί να είναι και πολιτικό,αλλά διαφορετικό από εκείνο που γεννήθηκε σε εποχές μεγάλων πολιτικών ανακατατάξεων".Υπάρχει όμως και το σήμερα. Γι' αυτό το σήμερα μιλάει με ένα τραγούδι: "πάντα οι σημαίες που ανεμίζουν νέες πατρίδες θα ορίζουν/ στην προσφυγιά τους βηματίζουν τα όνειρα να ζωγραφίζουν σε ξένο τόπο κι ουρανό τρένα του κόσμου που σφυρίζουν πανικό".Κι όλα αυτά δεν είναι τίποτ' άλλο από "τον πανικό των μικρών πολέμων που γίνονται απ' άκρη σ' άκρη, σε ολόκληρη την υφήλιο για να ξαναμοιραστούν μεγάλα κομμάτια γης και να πουληθούν ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες όπλων.Ενας φόρος τιμής στους ανθρώπους που κυνηγημένοι φεύγουν από τις πατρίδες τους είτε αυτοί είναι Σέρβοι είτε Κούρδοι και πολλοί άλλοι. Είναι, νομίζω, υποχρέωσή μας να μην τους εγκαταλείπουμε ο καθένας όπως μπορεί".

- Ακόμα και με τα τραγούδια, ίσως

"Αυτές οι καταστάσεις γεννούν τραγούδια. Και η υποτιθέμενη άπνοια που ζούμε σήμερα πίσω της κρύβει ένα ηφαίστειο. Κι αυτή γεννάει τα δικά της πράγματα.Ολες οι εποχές γεννούν τραγούδια. Βέβαια,την περίοδο της μεγάλης άνθησης του πολιτικού τραγουδιού οι συνθέτες μάς οδήγησαν κοντύτερα στην ποίηση, μας γνώρισαν την ποίηση. Ηταν και μία εποχή, όπου οι αξίες, οι συμπεριφορές, τα όνειρα είχαν άλλες εκφράσεις. Και σήμερα η ποίηση είναι εδώ, απλώς δε συναντιόμαστε για να το διαπιστώσουμε από κοινού. Στη δεκαετία που διανύουμε, ξεκαθαρίζονται ορισμένα πράγματα. Κι αυτή η διαδικασία είναι αναγκαστικά αργή και βασανιστική. Σκεφτόμαστε μόνοι μας και μάλιστα κάτω από δύσκολες συνθήκες. Φανταστείτε μόνο τον καθημερινό τηλεοπτικό βομβαρδισμό. Και όσο περισσότερο μένουμε μόνοι, τόσο πιο εύκολα και γρήγορα ξεχνάμε".

Αφού ακόμα ονειρευόμαστε...

- Τι δε θα έπρεπε να ξεχνάμε, κατά τη γνώμη σας;

"Θα σας πως τι ξεχνάμε. Ξεχνάμε πόσα παιχνίδια έπαιξαν στην πλάτη μας Αγγλοι, Αμερικάνοι και άλλοι. Ξεχνάμε ότι άλλα ακούμε στα μπαλκόνια πριν τις εκλογές και άλλα στο βήμα της Βουλής μετά τις εκλογές. Υπάρχει τέτοια σύγχυση που ακόμα και ο όρος "προοδευτικός" είναι παρεξηγημένος.Ιδιαίτερα τώρα, που τα οράματα, ηθελημένα και σχεδιασμένα, τίθενται υπό αμφισβήτηση, ύστερα από τα γεγονότα στις πρώην χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού. Για κάποιους, λέξεις, όπως "δικαίωμα", "ευαισθησία", "σεβασμός" αντικαταστάθηκαν από τη λέξη "εκσυγχρονισμός". Και ο συγκεκριμένος εκσυγχρονισμός είναι τόσο ύποπτος και επικίνδυνος, που πραγματικά νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να τον αντικαταστήσουμε με επικοινωνία, αντίσταση, λόγο...".

- Τελικά, όμως, τα όνειρα και τα οράματα είναι αμφισβητήσιμα;

"Πρέπει να σας πω ότι ξαφνικά άρχισα να αισθάνομαι πιο έντονα τη δύναμη που θα έχει ο "ένας" και στην προκειμένη περίπτωση η Αμερική ή η Ευρώπη, με ό,τι πρεσβεύουν και εξυπηρετούν. Αυτή η διαπίστωση, από μόνη της, με έκανε να ονειρεύομαι πιο επίμονα. Αφού, λοιπόν, ακόμα μπορούμε να ονειρευόμαστε, τα οράματα δεν κατέρρευσαν. Και ελπίζω ότι οι επόμενες γενιές, αναγκαστικά, θα μπουν στην τροχιά τους. Αυτή η απογείωση του συντηρητισμού, του εθνικισμού, του ρατσισμού έχω την αίσθηση πως γεννάει την ίδια την ανατροπή του.Προς το παρόν, αυτός ο ένας, που ανέφερα πριν, διαιτητεύει όλο τον κόσμο. Μιλάμε για τα παιδιά της Αφρικής, που πεθαίνουν από την πείνα και δε σκεφτόμαστε ότι με 40 εκατ. δολάρια που στοιχίζει ένας μόνο πύραυλος μπορούν να ζήσουν εκατομμύρια άνθρωποι. Αλλά το θέμα είναι αλλού. Αυτοί οι λαοί και η γη τους είναι αποικίες προς εκμετάλλευση. Τα πράγματα είναι προσχεδιασμένα και κυρίως οι πόλεμοι.Για την πρώην Γιουγκοσλαβία, ήταν όλα προαποφασισμένα. Πώς θα μοιραστεί η γη, σε πόσα κρατίδια, πόσες αγορές, ποιες ζώνες ελέγχου. Και ενώ η μοιρασιά έγινε, γίνεται και θα εξακολουθεί να γίνεται, ανάλογα με τις ανάγκες, το Συμβούλιο Ασφαλείας θα εξακολουθεί δήθεν να καταδικάζει. Και ενώ αυτό θα καταδικάζει, οι υπόλοιποι ανενόχλητοι θα μοιράζουν...".

Δ. ΜΥΡΙΛΛΑ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ