Τη "δυνατότητα καθορισμού αμοιβών μικρότερων από τις προβλεπόμενες στις συλλογικές συμβάσεις σε ορισμένες περιπτώσεις όπως: σε περιοχές που πλήττονται ιδιαίτερα από την ανεργία, για ανειδίκευτους νέους που είναι άνεργοι για ορισμένο διάστημα, σε εταιρίες που βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση",ζητούσε ο ΣΕΒ το Σεπτέμβρη του 1996. Γι' αυτό δεν είναι τυχαίο που ο νέος "ευρωπαϊκός" θεσμός των "τοπικών συμφώνων απασχόλησης",που προωθείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βρήκε γρήγορα τη "θερμή" συμπαράσταση των βιομηχάνων.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι βιομήχανοι απαιτούν την έκπτωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, πάντα υπό το πρόσχημα της αντιμετώπισης της ανεργίας. Μόνο που αυτή τη φορά έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν και σε ένα όργανο που θα τους δώσει τη "βάση" για να καλλιεργήσουν τις επιδιώξεις τους - με πρώτη αυτή που αφορά το "ξήλωμα" του ίδιου του θεσμού των συλλογικών συμβάσεων εργασίας - σ' ένα ακόμα θεσμικό επίπεδο. Εξάλλου οι βιομήχανοι έχουν κάθε λόγο να είναι "αισιόδοξοι", με βάση και την εμπειρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η εφαρμογή του "συμφώνου απασχόλησης" στο Νιούκαστλ της Βρετανίας - μια πόλη με ιδιαίτερα μεγάλη ανεργία - είχε ως αποτέλεσμα να βρουν δουλιά οι περισσότεροι άνεργοι, αλλά με πολύ χαμηλές αμοιβές και δραστική περικοπή των εργασιακών δικαιωμάτων τους!

Λίγες μέρες πριν εκφράστηκε πολύ συγκεκριμένα η υποστήριξη των βιομηχάνων. Ο Ν. Ευθυμιάδης,πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχάνων Βορείου Ελλάδας, τόνιζε σε ημερίδα με θέμα την "Ευρώπη των κοινωνικών δικαιωμάτων": "Θεωρώ ότι κάθε πρωτοβουλία, η οποία προκύπτει μετά από συμφωνία των κοινωνικών εταίρων, μπορεί να βρίσκει άμεση ανταπόκριση από την πολιτεία, η οποία οφείλει να επιδείξει μεγαλύτερη ευαισθησία απέναντι σε κάθε τοπική ή περιφερειακή δυνατότητα. Η κοινωνική ανάπτυξη σε κάθε περιοχή της χώρας δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο μόνο της κεντρικής εξουσίας. Η επίλυση κοινωνικών προβλημάτων σε τοπικό επίπεδο, ακόμα και στην κλίμακα της βιομηχανικής περιοχής, της συνοικίας, της γειτονιάς, είναι δυνατόν να αποτελέσει μέριμνα των εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων, των κοινωνικών φορέων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης".

Το ενδιαφέρον των βιομηχάνων αρκεί από μόνο του για να αναδείξει την πλευρά των "τοπικών συμφώνων", που μπορεί να αποτελέσει απειλή άμεσα ή έμμεσα για τα δικαιώματα των εργαζομένων. Μια σειρά από δημοσιεύματα σε αυτή την κατεύθυνση έκαναν τη ΓΣΕΕ, της οποίας η πλειοψηφία αντιμετωπίζει θετικά τα "τοπικά σύμφωνα απασχόλησης", να βγάλει μια ανακοίνωση για να ξεκαθαρίσει τα πράγματα.

Η ΓΣΕΕ τόνιζε ότι "το συνδικαλιστικό κίνημα απορρίπτει κάθε λογική υπονόμευσης νομικών ρυθμίσεων και των συλλογικών συμβάσεων, με πρόσχημα τη δημιουργία επενδυτικών "παραδείσων"". Στην ίδια ανακοίνωση φρόντισε πάντως να διατηρήσει την επαφή της με το νέο ...θεσμό, σημειώνοντας ότι τα σύμφωνα απασχόλησης "πρέπει να στηρίζονται στην ενίσχυση των υποδομών, στην ορθολογική οργάνωση, στην ανάπτυξη της καινοτομίας και της έρευνας, ώστε να ενισχύονται τα τοπικά συγκριτικά πλεονεκτήματα και στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης". Επισημάνθηκε ακόμα από τη ΓΣΕΕ ότι το χαμηλό κόστος εργασίας δεν έδωσε πλεονεκτήματα στην ελληνική οικονομία σε σχέση με την ευρωπαϊκή ανεπτυγμένη ποιοτικά αγορά. Σημείωσε ακόμα ότι το ίδιο αρνητικό αποτέλεσμα είχαν και οι πολιτικές κινήτρων σε επιχειρήσεις, καθώς και η παροχή κινήτρων απασχόλησης μέσω της επιδότησης του εργατικού κόστους, τα οποία λειτούργησαν ταμειακά για τις επιχειρήσεις και δε δημιούργησαν καμιά νέα θέση εργασίας.

Ο Γ. Ποντικός,μέλος της διοίκησης του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, μας είπε: "Με βάση την ευρωπαϊκή εμπειρία σε πολλές χώρες που εφάρμοσαν τα τοπικά σύμφωνα απασχόλησης, όπως στη Βρετανία στο Νιούκαστλ, αυτά λειτούργησαν για να εφαρμοστούν οι κατευθύνσεις της Λευκής Βίβλου (μερική απασχόληση, χαμηλές αμοιβές κ. α.). Με δεδομένη τη γνωστή θέση του ΣΕΒ και με την εκτίμηση ότι το οξυμένο πρόβλημα της ανεργίας θα οδηγήσει στη δημιουργία κοινωνικών εκρήξεων, η Ευρωπαϊκή Ενωση προωθεί και στη χώρα μας το θεσμό των τοπικών συμφώνων απασχόλησης. Στην προκειμένη περίπτωση θα λειτουργήσει ως "προπέτασμα καπνού", με στόχο την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, την ιδεολογική ενσωμάτωση στα πλαίσια ενός "κοινωνικού διαλόγου" σε τοπικό επίπεδο. Αλλά επίσης και ως μηχανισμός άντλησης και απορρόφησης κονδυλίων των κοινοτικών προγραμμάτων με ό,τι αυτό συνεπάγεται και με αμφίβολη αποτελεσματικότητα. Ολα αυτά δείχνουν ότι το κεφάλαιο ανησυχεί και προσπαθεί να "βάλει στο χέρι" του εργαζόμενους, φοβάται τη δυναμική του κινήματος και προσπαθεί να το καθυποτάξει. Το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει αποφασιστικά να ξεσκεπάσει και να αποτινάξει στο ξεκίνημά της τη θηλιά που περνούν στο λαιμό των εργαζομένων και να απαιτήσει ανάπτυξη μέσα από τη χάραξη κλαδικών και περιφερειακών πολιτικών προς όφελος του λαού και των εργαζομένων".

Τα κείμενα έγραψε ο Γιώργος ΦΛΩΡΑΤΟΣ