Τα μνημεία της Μεσογείου, η πολιτιστική κληρονομιά που μας παρέδωσαν οι αιώνες, δε χρειάζονται μόνο το ενδιαφέρον και τη, δεδομένη ούτως ή άλλως, φροντίδα της επιστημονικής κοινότητας. Η ενίσχυση από την πολιτεία, από τις κυβερνήσεις, είναι το σημείο - κλειδί, προκειμένου τα μνημεία να αποκαθίστανται και να προστατεύονται. Το παραπάνω συμπέρασμα προέκυψε αβίαστα στη διάρκεια του τριήμερου διεθνούς συνεδρίου που έγινε την προηγούμενη εβδομάδα στη Ρόδο με θέμα τη "Συντήρηση των Μνημείων της Μεσογείου".

Στις ανακοινώσεις των επιστημόνων η φθορά των μνημείων,η εγκατάλειψή τους,οι δυνατότητες αποκατάστασής τους,η ένταξή τους στη ζωή,οι θετικές ή αρνητικές εμπειρίες από τις εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης ήταν τα κυρίαρχα θέματα. Αλλωστε το ζητούμενο είναι "στη συντήρηση των μνημείων να ξεπεραστεί η αριστοκρατική μνημειακή αντίληψη του πολιτισμού με τη συμμετοχή της κοινωνίας και των φορέων της",όπως τόνισε στο χαιρετισμό του ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ, Ορέστης Κολοζώφ.

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αντιμετωπίστηκε η πορεία των εργασιών στην Αγία Σοφία στο πλαίσιο κοινού προγράμματος που υλοποιείται από το ΕΜΠ και τα Πανεπιστήμια Πρίνστον και Βοσπόρου,από το 1994. Μέχρι σήμερα αυτή τη συνεργασία είχε ως αποτέλεσμα την αποκάλυψη του μνημείου από τα επιχρίσματα και τη δομική του αποκατάσταση.

Ωστόσο, οι θετικές εμπειρίες εναλλάσσονται με τις αρνητικές. Η κατάσταση διατήρησης των μνημείων της Δήλου και ειδικότερα η ταχύτατη φθορά τους και από το θαλάσσιο περιβάλλον (εκτός των άλλων παραγόντων) ήταν το θέμα της ανακοίνωσης των καθηγητών Α. Χαμπάς και Ρ. Λεφέβρ. Η περιβαλλοντική μόλυνση ακόμα και από τη βιομηχανική περιοχή της Θεσσαλονίκης επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την ήδη επιβαρυμένη Δήλο.Κι αν δει κανείς ως συγκοινωνούντα δοχεία τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, η οποία δέχεται όλα τα χημικά απόβλητα από τους μεγάλους ποταμούς της Ρωσίας, τότε τα μνημεία της Μεσογείου σύντομα θα βρεθούν μπροστά σε μη αναστρέψιμα προβλήματα.

Εκτενώς συζητήθηκε το θέμα της συντήρησης και αποκατάστασης των μνημείων της μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου για τα οποία έχει συσταθεί διευρωπαϊκή επιστημονική ομάδα εργασίας, ενώ η συζήτηση στρογγυλής τράπεζας που έγινε την τελευταία μέρα του Συνεδρίου κατέληξε στην απόφαση ίδρυσης, με έδρα τη Ρόδο, μόνιμου γραφείου για τη συντήρηση των μνημείων της Μεσογείου με τη συμμετοχή: ΥΠΠΟ, υπουργείο Αιγαίου, ΕΟΤ, Διεύθυνση Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Ενωση 140 Πανεπιστημίων της Μεσογείου, ΕΜΠ, υπουργεία Πολιτισμού Κύπρου και Ιταλίας, Νομαρχία Δωδεκανήσου, Δήμος Ρόδου, Δήμος Ρεθύμνης και Δήμος Αθηναίων. Πρώτη πρωτοβουλία του γραφείου θα είναι η δημιουργία δικτύου Μεσογειακών Πόλεων.