Σαράντα δύο χρόνια έχουν περάσει από το θάνατο, του προλεταριακού ποιητή Φώτη Αγγουλέ (26/3/1964). Για τον ποιητή που έζησε από μικρός τη φτώχεια και την προσφυγιά (γεννήθηκε το 1911 στον Τσεσμέ, ήρθε στη Χίο το 1918), ο αείμνηστος ποιητής και φίλος μου Γιώργος Σιδέρης, σε εκτενή συνέντευξή του, μου είχε μιλήσει για το φτωχό ψαρά της λαϊκής παράδοσης: «Πώς μπορεί ένας καλλιτέχνης, που δεν είναι προοδευτικός, που δεν παλεύει για τη λευτεριά και την ειρήνη, νάχει σωστό ιδανικό; Τι λογής ιδανικό είναι αυτό σα θέλει και δουλεύει για την πισωδρόμηση, το ζυγό, το φασισμό, τον πόλεμο; Να γιατί η ειρήνη, η δημοκρατία και ο σοσιαλισμός είναι ιδανικά που μόνο αγωνιστικά μπορεί να εκφραστούν». Αυτά τα ιδανικά υπηρέτησε πιστά ο ποιητής, μέσα από τις πατριωτικές αξίες, του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ), του τιμημένου από την Ιστορία, Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος. Υπέστη τα πάνδεινα από την άρχουσα τάξη: φυλακίστηκε, διώχτηκε, εξορίστηκε... Ο βιογράφος του Αγγουλέ, Γιώργος Σιδέρης, φτιάχνει το αγωνιστικό - αντιφασιστικό πορτρέτο του ποιητή: Σημάδεψε τη σύγχρονη λογοτεχνική Γραμματεία, με τα φιλειρηνικά ποιήματά του: «Η εποχή μας βιαζότανε Σάρα./ Τα ήθη και έθιμα της φυλής σου/ δεν πρόφθασα να τα καταλάβω./ Τώρα, είμαι μπροστά σ' ένα τείχος δακρύων/ είμαι μπροστά, σ' έναν πόλεμο./ Θέλω κάτι να πω στους δικούς σου/, μα δεν ξέρω τον τρόπο...» («Η Στάχτη», ελεγεία για τη βαρβαρότητα του ιμπεριαλισμού).

Επηρεασμένος από τον συγγραφέα της «Κόλασης», της αντιπολεμικής «φωτιάς» και ιστοριογράφο του Λένιν, Ανρί Μπαρμπίς, ο Φώτης Αγγουλές μίλησε τόσο απλά. Με λέξεις που τις μιλούσαν οι απλοί άνθρωποι της ταβέρνας και των καϊκιών, αποκάλυψε τα βάσανα του αγωνιζόμενου λαού. Ο αείμνηστος ποιητής Στάθης Πρωταίος έλεγε γι' αυτόν ότι «έκανε φράγμα την καρδιά του/ για να μην περάσει ο όλεθρος»... Ναγκασάκι, Χιροσίμα: όταν τα αμερικάνικα αεροπλάνα έριχναν τις ατομικές βόμβες - και τραυμάτιζαν τη «μνήμη της γης» με θύματα - σωρούς καρβουνιασμένων πτωμάτων και ερείπια, η ποίησή του στέκεται στην υπηρεσία του Ανθρώπου της Ειρήνης: «Ε, Τσάρλυ, τραβήξου απ' τον ήλιο/. Σήμερα έπεσε η Ατομική.../ Σήμερα στα λιμάνια,/ οι σωματέμποροι κι οι πορτοφολάδες/ μπορούν να περηφανεύονται, που δεν έγιναν εφευρέτες/... Σήμερα, θα μπορούσε να λέει στην προσευχή της/ μία πόρνη: «Θεέ μου σ' ευχαριστώ, που δε γέννησα...».

Τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα του («Εντελβάις») ανθολογήθηκαν με τον τίτλο «Πορεία μέσα στη νύχτα», μετά απ' την αποφυλάκισή του από τα Γιούρα (1956). Υπερασπίζουν τα τραγούδια, τα δάκρυα του απλού ανθρώπου, σ' αυτές τις «πορείες» των τραγωδιών του, εξαιτίας του εκμεταλλευτικού συστήματος του καπιταλισμού. Ο πάμφτωχος ποιητής, τυπογράφος, ταξίδεψε τα όνειρά του στις λαϊκές γραμμές των αντιφασιστικών αγώνων. Εδωσε νέα φρεσκάδα, παρθενικότητα - με πρωτότυπους απλούς συνειρμούς στη λαϊκή ποίηση. Πέθανε άφραγκος στο κατάστρωμα του πλοίου «Κολοκοτρώνης» πηγαίνοντας στη Χίο. Πάλεψε με τους ταπεινούς, αδικημένους για έναν κόσμο πιο δίκαιο - με μια αειθαλή ψυχική εφηβεία: «Ειρήνη, σ' ό,τι ζει κι ανθεί, σ' ό,τι πονεί και φθίνει./ Στο χωρισμό - στον έρωτα, στα πάθη Ειρήνη - Ειρήνη».

Ο ποιητής της «Ρωμιοσύνης» Γιάννης Ρίτσος λίγες μέρες μετά το θάνατο του Αγγουλέ έλεγε, να μην τον κλάψουμε! Να τον τραγουδήσουμε!