Η πρόσφατη αναφορά του διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ Δ. Μανιατάκη στην αύξηση των τιμολογίων, τη στιγμή που η Κεφαλονιά βρισκόταν στο «σκοτάδι» και αρκετές ακόμη μικρότερες περιοχές της χώρας αντιμετώπιζαν επίσης στο «σκοτάδι» τα έντονα καιρικά φαινόμενα, προκάλεσε πολλές και ποικίλες αντιδράσεις. Οι πλέον αξιοκαταφρόνητες προήλθαν από την κυβέρνηση, η οποία υποβάθμισε το όλο θέμα σε ...«επικοινωνιακό» και έκανε λόγο για «απειρία» τού κατά τα άλλα εξαιρετικά έμπειρου στελέχους της ΔΕΗ, προερχόμενου από την επιτυχημένη εταιρία οικονομικών μελετών ICAP ΑΕ. Τα καιρικά φαινόμενα, όμως, έθεσαν επί τάπητος και ένα ακόμη ζήτημα που συνδέεται με τα οικονομικά της επιχείρησης. Την έλλειψη τεχνικού προσωπικού, την κατάσταση του δικτύου διανομής, τα όσα έχουν γίνει για τη συντήρησή του, τα όσα θα έπρεπε να γίνουν και, βεβαίως, το οικονομικό κόστος που συνεπάγεται η σωστή λειτουργία του, καθώς και η δυνατότητα με τα κατάλληλα μέσα και επαρκές προσωπικό της γρήγορης αποκατάστασης των βλαβών. Πολλοί έθεσαν και το ζήτημα της ικανότητας των στελεχών της ΔΕΗ να κρίνουν την έκταση των προβλημάτων, καθώς στην Κεφαλονιά φαίνεται ότι λήφθηκαν επιπλέον μέτρα μερικές μέρες μετά την καταστροφή, παρότι οι αρμόδιοι έφτασαν γρήγορα επιτόπου. Η κυβέρνηση παραδέχτηκε, ωστόσο, επικαλούμενη τα έντονα καιρικά φαινόμενα, ότι η πλήρης αποτίμηση της κατάστασης έγινε δυνατή περίπου 3 μέρες πριν από την αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης του νησιού.

Πίσω από όλα αυτά βρίσκεται τελικά το χρήμα, όπως κι αν «μεταφραστεί»: Σε κέρδος, σε αύξηση των μετοχικών μερισμάτων, σε αύξηση της τιμής της μετοχής, σε κεφαλαιακή επάρκεια για επενδύσεις στο εξωτερικό, σε αύξηση της δανειακής ικανότητας. Αυτό που κυρίως «μετράει» όμως είναι το κέρδος, όπως αποτυπώνεται στους ισολογισμούς της Επιχείρησης και στις ενδιάμεσες ενημερώσεις. Κι αυτό το κέρδος, που έχει μετατραπεί - κακώς - σε κύρια επιδίωξη της ΔΕΗ, περνάει κάποιες «άσχημες στιγμές». Η ΔΕΗ όμως είναι αναμφισβήτητα ένας επιχειρηματικός κολοσσός. Το μέγεθός της, σε συνδυασμό με αυτό που κατόρθωσε από τότε που ιδρύθηκε, είναι και ένα μέτρο για τις θυσίες του λαού προκειμένου να τη στηρίξει, έστω και αν στη λογική των αστών πολιτικών το κοινό όφελος ήταν μια «παράπλευρη» συνέπεια. Αυτό που έχει μεγάλη σημασία στη σημερινή συγκυρία είναι πως η ΔΕΗ είναι μια κερδοφόρα επιχείρηση.

Το 2004 τα κέρδη προ φόρων έφτασαν στα 405,2 εκατ. ευρώ με κύκλο εργασιών στα 4,1 δισ. ευρώ. Το πρώτο 9μηνο του 2005 η ΔΕΗ κατέγραψε επίσης σημαντικά κέρδη, παρά την επιβάρυνση των μεγεθών από τη δαπάνη για την αγορά δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα και την αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Τα καθαρά κέρδη διαμορφώθηκαν στα 155,1 εκατ. ευρώ και ο κύκλος εργασιών στα 3,239 δισ. ευρώ. Ενα σημαντικό μέγεθος της Επιχείρησης είναι και το προσωπικό της, που στο τέλος του 2004 αριθμούσε 28.019 εργαζόμενους. Βασικό στοιχείο της κερδοφορίας της είναι οι διαρκείς ανατιμήσεις του ηλεκτρικού ρεύματος που πλήττουν τα νοικοκυριά, με την έγκριση της κυβέρνησης. Οι πρόσθετες επιβαρύνσεις μειώνουν τα κέρδη της ΔΕΗ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχει ζημιά ή ότι είναι αξιοκαταφρόνητες οι επιδόσεις της. Ορισμένοι εκτιμούν ότι η μείωση της κερδοφορίας θα συνεχιστεί και η διοίκησή της βασίζεται στις εκτιμήσεις αυτές για να απαιτήσει σημαντική αύξηση των τιμολογίων. Θεωρητικά, όλοι «κόπτονται» για την πορεία της ΔΕΗ στο απελευθερωμένο περιβάλλον, όμως μιλούν για μια ακόμη επιχείρηση και όχι για το διαχειριστή ενός δημόσιου αγαθού. Γι' αυτό εντείνονται οι υπεργολαβίες, καθυστερεί η πρόσληψη περισσότερων από 1.000 τεχνικών που βεβαιωμένα χρειάζονται και αυξάνονται οι κριτικές για τη μη ορθή συντήρηση του δικτύου διανομής που απαιτεί εκατοντάδες εκατ. ευρώ. Οσο για την τιμή του οικιακού ηλεκτρικού ρεύματος, είναι αλήθεια ότι είναι φτηνότερο από πολλές χώρες της ΕΕ, αλλά σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην παραγωγή του από το φτηνό λιγνίτη και μια πολιτική κερδοφορίας που ταίριαζε περισσότερο σε ΔΕΚΟ παρά σε Ανώνυμη Εταιρία.

Το επενδυτικό πρόγραμμα της ΔΕΗ είναι επίσης αξιοσημείωτο και γενεσιουργός αιτία ενός σκληρού πολέμου συμφερόντων, καθώς φτάνει τα 700-800 εκατ. ευρώ το χρόνο! Κατασκευαστικές - τεχνικές εταιρίες, προμηθευτές και κάθε είδους επιχειρηματίες, που εμπλέκονται σε αυτή την υπόθεση, δίνουν τη μάχη της απόσπασης της «μερίδας του λέοντος». Μερικά από τα έργα της ΔΕΗ έχουν να κάνουν με τον εκσυγχρονισμό των ορυχείων και τη μετασκευή παλαιών μονάδων της (συνολικής παραγωγικής ισχύος 1.600MW).

Στις 30/6/2004, η μετοχική σύνθεση της ΔΕΗ ΑΕ ήταν ως εξής:

• Ελληνικό Δημόσιο: 51,2%
• Ελληνικά Νομικά Πρόσωπα: 8,7%
• Ξένοι Επενδυτές (κυρίως αμερικανικά κεφάλαια): 29,3%
• Ελληνικά φυσικά πρόσωπα: 7%
• Οργανισμός Ασφάλισης Προσωπικού ΔΕΗ: 3,8%

Στην προσπάθεια να αποφέρει περισσότερα κέρδη, αλλά και να στηρίξει τις επιλογές της «απελευθέρωσης» όλων των αγορών, η ΔΕΗ ΑΕ αναπτύσσει επιχειρηματικές δραστηριότητες και πέρα από το αντικείμενο για το οποίο δημιουργήθηκε, αξιοποιώντας τα χρήματα που εισπράττει από τον ελληνικό λαό. Τον Αύγουστο του 2001 υπέγραψε συμφωνία με την ιταλική WIND και δραστηριοποιήθηκε στην αγορά των τηλεπικοινωνιών (σταθερή τηλεφωνία και Ιnternet) με την εταιρία TELLAS, όπου η ΔΕΗ έχει το 50%-1 των μετοχών. Σχετικές με το κύριο αντικείμενό της είναι οι εμπορικές της δραστηριότητες, όπου εξάγει ηλεκτρικό ρεύμα στην Ιταλία και εισάγει - σε χαμηλές τιμές δηλώνει η ίδια - από τα βόρεια σύνορα.

Εκτός από τον εσωτερικό διαχωρισμό της (ορυχεία, παραγωγή, μεταφορά, διανομή), η ΔΕΗ επιδόθηκε τα τελευταία χρόνια στη δημιουργία θυγατρικών εταιριών. Πρόκειται για τις:

• ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΑΕ
• ΔΕΗ ΡΟΔΟΣ ΑΕ
• ΔΕΗ ΚΡΗΤΗ ΑΕ
• ΔΕΗ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΑΕ. Η τελευταία συμμετέχει στην κοινή «Wind - PPC Holding NV», η οποία με τη σειρά της κατέχει το 100% των μετοχών της TELLAS.
• Η ΔΕΗ συμμετέχει κατά 49% στον ΔΕΣΜΗΕ (Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ΑΕ) και κατά 28,6% στη ΛΑΡΚΟ.

Σύμφωνα με τα τεχνικά στοιχεία της ΔΕΗ ένα χρόνο πριν, η συνολική εγκαταστημένη ισχύς της έφτανε τα 12.224 MW. Το 2003 παρήγαγε το 96% της ηλεκτρικής ενέργειας που παρήχθη στην Ελλάδα. Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός λιγνίτη στην Ευρωπαϊκή Ενωση με περίπου 68 εκατ. τόνους το 2003 και πέμπτος στον κόσμο. Κατέχει 11.300 χλμ. γραμμών μεταφοράς υψηλής τάσης και τέσσερις διασυνδέσεις με γειτονικές χώρες. Επίσης, 203.600 χλμ. γραμμών διανομής χαμηλής και μέσης τάσης. Εχει 6,83 εκατ. πελάτες χαμηλής τάσης και 7,8 χιλ. πελάτες μέσης και υψηλής τάσης. Διατηρεί 278 γραφεία εξυπηρέτησης πελατών.

Η Επιχειρησιακή Μονάδα των Ορυχείων της ΔΕΗ έχει την ευθύνη της έρευνας για νέα λιγνιτικά κοιτάσματα, της μελέτης και ανάπτυξης νέων ορυχείων και φυσικά της λειτουργίας των λιγνιτωρυχείων. Βάσει παραχωρήσεων του ελληνικού δημοσίου, η ΔΕΗ ΑΕ έχει το δικαίωμα εκμετάλλευσης του 60,5% των κοιτασμάτων λιγνίτη και δικαίωμα έρευνας στο 32%. Συνολικά εκμεταλλεύεται πέντε υπαίθρια ορυχειακά συγκροτήματα. Τα τέσσερα (Κύριο Πεδίο, Νότιο Πεδίο, Πεδίο Καρδιάς, Πεδίο Αμυνταίου που περιλαμβάνει και το ορυχείο στη Φλώρινα) συνιστούν το Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας. Το πέμπτο συγκρότημα είναι στην Πελοπόννησο, το Λιγνιτικό Κέντρο Μεγαλόπολης. Νέα ορυχεία διανοίγονται στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας Μαυροπηγή, Αχλάδα, Κλειδί.

Στον τομέα της παραγωγής τα μεγέθη της ΔΕΗ είναι επίσης εντυπωσιακά και δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά αφού - ακόμη - ηλεκτροδοτεί όλη τη χώρα. Συγκεκριμένα, διαθέτει: 8 λιγνιτικούς σταθμούς παραγωγής στο διασυνδεδεμένο σύστημα (ηπειρωτική χώρα και νησιά που συνδέονται μέσω υποβρυχίων καλωδίων), στην Κρήτη και στη Ρόδο, 6 πετρελαϊκούς σταθμούς και 2 μονάδες συνδυασμένου κύκλου φυσικού αερίου στο σταθμό του Λαυρίου, 1 σταθμό φυσικού αερίου στο Κερατσίνι, 1 μονάδα συνδυασμένου κύκλου φυσικού αερίου στην Κομοτηνή, 24 υδροηλεκτρικούς σταθμούς και 6 αιολικούς σταθμούς. Στα μη διασυνδεδεμένα νησιά διαθέτει 30 πετρελαϊκούς σταθμούς, 13 αιολικά πάρκα και 5 φωτοβολταϊκούς σταθμούς.

Διόλου ευκαταφρόνητη είναι η περιουσία της στους τομείς των δικτύων μεταφοράς και διανομής, ενώ έχει στην κατοχή της 6.400 ακίνητα. Μέρος αυτών αναμένεται σύντομα να «αξιοποιηθούν» για να αυξήσουν την κερδοφορία, στη βάση μελέτης που έχει αναλάβει ανεξάρτητη εταιρία!