Κυριακή 13 Νοέμβρη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 18
ΔΙΕΘΝΗ
ΣΟΥΗΔΙΑ
Η εμπειρία απ' τον αγώνα των εργαζομένων στο μετρό

Πώς ανασυντάσσεται το εργατικό κίνημα σε μια χώρα όπου επί χρόνια κυριαρχεί ο συναινετικός εργοδοτικός συνδικαλισμός

Από μεγάλη κινητοποίηση το 2001 του σουηδικού λαού ενάντια στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση

Associated Press

Από μεγάλη κινητοποίηση το 2001 του σουηδικού λαού ενάντια στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση
Ο αγώνας των εργαζομένων στο μετρό της Στοκχόλμης συνεχίζεται. Την επόμενη περίοδο έχουν προαναγγελθεί συγκεντρώσεις, απεργίες και άλλες μορφές αγωνιστικών κινητοποιήσεων.

Η Σουηδία έχει να ζήσει τέτοιες καταστάσεις πάρα πολλά χρόνια. Η κατάσταση του συνδικαλιστικού κινήματος είναι τραγική. Ενώ ο βαθμός οργάνωσης του συνδικαλιστικού κινήματος είναι γύρω στο 85%, τα συνδικάτα είναι ουσιαστικά δέσμια της κοινωνικής συναίνεσης και της γραφειοκρατικής σοσιαλδημοκρατικής ελίτ.

Ενα μεγάλο μέρος του συνδικαλιστικού κινήματος στη Σουηδία μέχρι το τέλος του 1930 κινούνταν σε ταξική κατεύθυνση και οι ισχυρές δυνάμεις του ΚΚ Σουηδίας έπαιζαν καθοριστικό ρόλο, παρότι η πλειοψηφία της σουηδικής Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών ήταν στα χέρια των σοσιαλδημοκρατών. Η Σουηδία ήταν μία από τις χώρες με τις περισσότερες απεργίες σε αυτήν την περίοδο. Οι σοσιαλδημοκράτες και το κεφάλαιο δεν μπορούσαν να αφήσουν αυτήν την κατάσταση να συνεχίζεται. Γι' αυτό το 1938 κατέληξαν σε μια «κοινωνική συμφωνία», γνωστή στη Σουηδία σαν σύμφωνο του Saltsjbaden (Σάλτσμπαντεν). Με αυτή τη συμφωνία έκαναν μερικές παραχωρήσεις οι εργοδότες με αντάλλαγμα την εργασιακή ειρήνη. Το κεφάλαιο μαζί με τη σοσιαλδημοκρατία κατάφεραν να πείσουν την πλειοψηφία των συνδικάτων για τα «θετικά» της συμφωνίας με γενναίες αυξήσεις μισθών και άλλες παραχωρήσεις, ουσιαστικά με την εξαγορά τους, παρά τη διαφωνία των κομμουνιστών.

H αρχή των αυταπατών

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, υπήρχε η ψευδαίσθηση ότι η σοσιαλδημοκρατία μαζί με τους κομμουνιστές, που είχαν τότε το 10% της κοινοβουλευτικής δύναμης, θα ασκούσαν προοδευτική πολιτική προς όφελος των εργαζομένων. Το ΚΚ Σουηδίας δεν εκτίμησε σωστά ότι οι σοσιαλδημοκράτες έκαναν πίσω σε μερικά ζητήματα με σκοπό να αμβλύνουν τις αντιθέσεις και να επιδράσουν ιδεολογικά στο σουηδικό λαό και κύρια στο συνδικαλιστικό κίνημα, ώστε να προετοιμάσουν την επίθεσή τους. Η επίθεσή τους εξελίσσεται στη δεκαετία του '70 και του '80 σε συνεργασία και πάλι με το κεφάλαιο, τις σουηδικές μυστικές υπηρεσίες και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα αλλά και τις οπορτουνιστικές δυνάμεις μέσα στο ΚΚ Σουηδίας, που στο μεταξύ έχει αλλάξει όνομα σε Αριστερό Κόμμα - Κομμουνιστές. Ηγετικά ριζοσπαστικά στελέχη στο συνδικαλιστικό κίνημα, πρώτα στο δευτεροβάθμιο και αργότερα στο πρωτοβάθμιο επίπεδο, απολύονται και με τη συμφωνία της σουηδικής Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών με χαλκευμένες κατηγορίες, ενώ ισχυροποιείται το νομοθετικό πλαίσιο των ρεφορμιστικών πλέον συνδικάτων. Απαγορεύεται η κήρυξη απεργιών από τα πρωτοβάθμια σωματεία, η προκήρυξη πλέον είναι ζήτημα του ΔΣ της Ομοσπονδίας, η εργασιακή ειρήνη ισχύει για όλα τα ζητήματα, ακόμα και εκτός συλλογικής σύμβασης, η προσπάθεια των συνδικάτων στη «συμβολή της ανάπτυξης της επιχείρησης» εγγράφεται στις συλλογικές συμβάσεις, η ποινικοποίηση των απεργιακών αγώνων αρχίζει να εφαρμόζεται με την απόλυση συνδικαλιστών που ηγούνται «άγριων» απεργιακών αγώνων, όπως χαρακτηρίζονται οι απεργίες που δεν έχουν την κάλυψη της Ομοσπονδίας, ενώ η σουηδική Γενική Συνομοσπονδία Εργατών αποφασίζεται να παίζει μόνο ένα συντονιστικό ρόλο με κατάργηση της γενικής συλλογικής σύμβασης εργασίας.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα είναι πάρα πολύ δύσκολο λοιπόν να δράσει το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα και με το δεδομένο ότι η δύναμη, άρα και η παρουσία, του ΚΚ Σουηδίας είναι πάρα πολύ μικρή. Οι εργατικοί αγώνες τα τελευταία 20 χρόνια ήταν σχεδόν ανύπαρκτοι ενώ το κεφάλαιο συνέχιζε την επίθεσή του με ιδιωτικοποιήσεις και συρρίκνωση των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, με τη συνεργασία ασφαλώς των σοσιαλδημοκρατών αλλά και του Αριστερού Κόμματος (μετεξέλιξη του Αριστερού Κόμματος - Κομμουνιστών).

Στο συνδικάτο των οδηγών και εισπρακτόρων του μετρό της Στοκχόλμης πολλά χρόνια τώρα υπήρχε απογοήτευση αλλά και ταυτόχρονα μια θέληση για αλλαγές στον εργασιακό τους χώρο.

Σημάδια ανασύνταξης του εργατικού κινήματος

Το 2000 με αφορμή το ξεπούλημα των εργαζομένων από την Ομοσπονδία στο ζήτημα της συλλογικής σύμβασης εργασίας, με αποτέλεσμα τη χειροτέρευση των συνθηκών εργασίας τους για ακόμα μια φορά, οι εργαζόμενοι εξέλεξαν νέα διοίκηση, που μεγάλο μέρος της ήθελε την αλλαγή πλεύσης του συνδικάτου.

Ετσι κατάφεραν μέσα σε λίγα χρόνια ουσιαστικές αυξήσεις των μισθών, μείωση του εργάσιμου χρόνου και άλλα με την απειλή δυναμικών απεργιών και άλλων κινητοποιήσεων. Το τελευταίο διάστημα το συνδικάτο άρχιζε να βάζει το ζήτημα των ιδιωτικοποιήσεων αλλά και καλών και φτηνών συγκοινωνιών καθώς και την επαναφορά των συγκοινωνιών σε δημόσιο φορέα. Το συνδικάτο απέρριψε την ιδέα της κοινωνικής συνεργασίας και συμφωνίες των κοινωνικών εταίρων και άρχισε επαφές και με άλλα συνδικάτα που κινούνται σε ταξική κατεύθυνση, λίγο ή πολύ, όπως με το ΠΑΜΕ. Επίσης, ήταν ενεργό ενάντια στον πόλεμο κατά του Ιράκ, ενάντια στους ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ και της ΕΕ.

Το συνδικάτο την τελευταία περίοδο έβαζε επίσης ζητήματα υγιεινής και ασφάλειας για το προσωπικό αλλά και για τους επιβάτες και σταμάτησε την κυκλοφορία του μετρό 3 φορές τα τελευταία 2 χρόνια (η επιτροπή υγιεινής και ασφάλειας του σωματείου έχει το δικαίωμα να το κάνει όταν απειλείται η ζωή των εργαζομένων).

Ολα αυτά τα ζητήματα φόβισαν τους εργοδότες και τους σοσιαλδημοκράτες και στις 29 του Σεπτέμβρη η CONNEX (ΚΟΝΕΞ), ιδιοκτήτρια του μετρό της Στοκχόλμης, αποφάσισε την απόλυση του προέδρου του σωματείου, Περ Γιόχανσον. Θεωρούν ότι το σωματείο πρέπει να διαλέξει έναν άλλο πρόεδρο. Η CONNEX είναι θυγατρική της πολυεθνικής εταιρίας VEOLIA που έχει και άλλες θυγατρικές εταιρίες, την ΟΝΥΧ και την DALKIA. Η πολυεθνική αυτή έχει δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους σε μεταφορές, ύδρευση, μεταλλεύματα και αποχέτευση. Στη Σουηδία εργάζονται 8 χιλιάδες εργαζόμενοι στην CONNEX και η πολυεθνική αυτή, όπως και άλλες σε άλλες χώρες, έχει εχθρική πολιτική απέναντι στα συνδικάτα, αλλά στη Σουηδία μέχρι τώρα είχε συναινετική πολιτική.

Η επίθεση του κεφαλαίου όμως σε όλη την ΕΕ έβαλε ούριο άνεμο και στη Σουηδία, κάνοντας τώρα κατευθείαν επίθεση και στα συνδικάτα με σκοπό να τα φιμώσει.

Η αντίδραση των εργαζομένων ήταν άμεση. Με συγκεντρώσεις στην αρχή και με μια δυναμική πεντάωρη στάση εργασίας στις 6 του Οκτώβρη, η πρώτη απεργιακή κινητοποίηση στην ιστορία του μετρό της Στοκχόλμης με συμμετοχή 95%, καθώς και με συμβολική κατάληψη ενός ντεπό (γκαράζ), και με μια μεγάλη συγκέντρωση και πορεία στο κέντρο της Στοκχόλμης με χιλιάδες εργαζομένους στις 20 του Οκτώβρη, έδειξαν ότι δε θα αφήσουν αναπάντητη αυτήν την επίθεση.

Τα αιτήματα του συνδικάτου ήταν:

- Συνδικαλιστικές ελευθερίες στους χώρους δουλιάς

- Επαναπρόσληψη του Περ Γιόχανσον

- Δημόσιες συγκοινωνίες με δημόσιο έλεγχο

Η αλληλεγγύη των πρωτοβάθμιων συνδικάτων και του απλού κόσμου είναι τεράστια καθώς και του διεθνούς εργατικού κινήματος. Η σουηδική Γενική Συνομοσπονδία Εργατών καθώς και οι δευτεροβάθμιες ομοσπονδίες παίζουν το ρόλο του Πόντιου Πιλάτου, καταδικάζοντας γενικά τις απολύσεις συνδικαλιστών αλλά λέγοντας ότι στο συγκεκριμένο δεν μπορούν να πάρουν θέση. Κάτω από την πίεση των εργαζομένων, παρ' όλα αυτά, πέντε Εργατικά Κέντρα καταδικάζουν την εργοδοσία, ένα από αυτά το Εργατικό Κέντρο της Στοκχόλμης.

Το συνδικάτο οδηγών και εισπρακτόρων του μετρό της Στοκχόλμης εντείνει τώρα τον αγώνα του με την κήρυξη δυναμικής 24ωρης απεργίας στις 18 του Νοέμβρη και με τη συμπαράσταση μέσω αγωνιστικών κινητοποιήσεων των εργαζομένων στα λεωφορεία και στον προαστιακό σιδηρόδρομο, ενώ και πολλά σχολεία συζητούν την κήρυξη αποχής συμπαράστασης. Το συνδικάτο έχει ζητήσει επίσης την οργάνωση αγωνιστικών κινητοποιήσεων και σε άλλες χώρες όπου δραστηριοποιείται η πολυεθνική ή έξω από τις σουηδικές πρεσβείες ή προξενεία.

Προγραμματίζεται επίσης συναυλία συμπαράστασης ενώ το συνδικάτο άνοιξε και λογαριασμό για την ενίσχυση των εργαζομένων. Είναι χαρακτηριστικό ότι όποιος συμμετέχει σε δυναμική απεργία διώκεται και το πρόστιμο είναι 300 ευρώ.

Το συνδικάτο οδηγών και εισπρακτόρων του μετρό της Στοκχόλμης δε μένει όμως μόνο εδώ. Στο τέλος του Οκτώβρη οργάνωσε μια σύσκεψη πρωτοβάθμιων σωματείων με σκοπό τον αγωνιστικό συντονισμό των πρωτοβάθμιων σωματείων ενάντια στην επίθεση του κεφαλαίου, ενάντια στην ταξική συνεργασία. Σ' αυτήν τη σύσκεψη παραβρέθηκε και αντιπροσωπεία του ΠΑΜΕ. Εκλέχτηκε μια τριμελής επιτροπή για τη διοργάνωση μιας μεγάλης συνδικαλιστικής συνδιάσκεψης σωματείων και συνδικαλιστών την άνοιξη του 2006.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ


Γιάννης ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ
Αντιπρόεδρος ΔΣ τουΣυνδικάτου Οδηγών και Εισπρακτόρων του μετρό της Στοκχόλμης


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ