Χιλιάδες Παλαιστίνιοι, γέροι, γυναίκες, μικρά παιδιά πανηγυρίζουν στα συντρίμμια των σπιτιών των εποίκων. Παλαιστινιακές σημαίες ανεμίζουν στην παραλία, μέσα στη θάλασσα, που για πρώτη φορά γεύονται αρκετοί από αυτούς καθώς ήταν απαγορευμένος τόπος όσο ο ισραηλινός στρατός έλεγχε την περιοχή. Ουρές σχηματίζονται στο ημικατεστραμμένο μεθοριακό τείχος και το φράχτη στη Ράφα, όπου οικογένειες σμίγουν μετά από χρόνια, και μανάδες δεν μπορούν να πιστέψουν ότι βλέπουν και πάλι τα παιδιά τους που κάποια στιγμή είχαν καταφέρει να περάσουν στην Αίγυπτο.

Αναμφίβολα οι σκηνές είναι συγκινητικές και βαθιά ανθρώπινες. Αναμφίβολα την ώρα που Ισραηλινοί στρατιώτες έκλειναν, πίσω από το τελευταίο τεθωρακισμένο, την καγκελόπορτα του μεθοριακού φυλακίου Κισουφίμ, ξημέρωνε μια ιστορική ημέρα για τη Λωρίδα της Γάζας. Η πρώτη ημέρα, μετά από 38 χρόνια, χωρίς την παρουσία του στρατού και των εποίκων. Η πρώτη ημέρα ελεύθερης μετακίνησης στην ίδια τη γης τους. Μπορεί, όμως, κανείς να μιλήσει, πλέον, για την πρώτη ημέρα χωρίς κατοχή για τη Λωρίδα της Γάζας;

Πίσω από όλες αυτές τις φορτισμένες συναισθηματικά σκηνές, αρχής γενομένης από τους ολοφυρόμενους εποίκους που απομακρύνθηκαν διά της βίας μέχρι τα τρελά πανηγύρια των Παλαιστινίων, τα πραγματικά στοιχεία αναδεικνύουν μια αλήθεια κυνική και αμείλικτη που δεν καλύπτεται από τα δάκρυα χαράς. Η ισραηλινή ηγεσία προχώρησε σε μια μονομερή κίνηση, υψίστης πολιτικής και διπλωματικής σημασίας για τα συμφέροντά της, με ελάχιστο, όμως, ουσιαστικό αντίκτυπο όσον αφορά στους στόχους του αγώνα του παλαιστινιακού λαού, δηλαδή στην ίδρυση βιώσιμου και ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους και στην πραγματική ευημερία των ισραηλινών γειτόνων του, δηλαδή στη μόνιμη ειρήνη.

Το εύρος, ο τρόπος και οι όροι της αποχώρησης δε συζητήθηκαν με την Παλαιστινιακή Αρχή που κλήθηκε στο τραπέζι των συνομιλιών μόνο για να συντονιστεί με τις, ήδη, ειλημμένες ισραηλινές αποφάσεις. Τα θαλάσσια και επίγεια σύνορα της Λωρίδας της Γάζας θα παραμείνουν υπό ισραηλινό έλεγχο. Ο εναέριος χώρος της, επίσης. Κάθε επικοινωνία της με τον έξω κόσμο εξαρτάται, ουσιαστικά, από το Ισραήλ. Ακόμη και στη μεθοριακή γραμμή της Ράφα, όπου παλαιστινιακό έδαφος συνορεύει με αιγυπτιακό, τον τελευταίο λόγο θα έχει ο ισραηλινός στρατός.

Η αιγυπτιακή πλευρά δεσμεύτηκε να ελέγχει τη μεθοριακή γραμμή στο πλαίσιο μιας ιδιαίτερης συνεννόησης που κατέληξε με το Ισραήλ, καθώς με βάση την ισραηλινο-αιγυπτιακή συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ ο αιγυπτιακός στρατός δεν έχει δικαίωμα παρουσίας στη συγκεκριμένη ευρύτερη περιοχή του Σινά. Αξιοποιώντας αυτό το στοιχείο, το Ισραήλ πιέζει έτσι ώστε το μεθοριακό φυλάκιο να μεταφερθεί στο σημείο που συνορεύουν Αίγυπτος - Ισραήλ και Λωρίδα της Γάζας, έτσι ώστε όσοι και ό,τι εισέρχεται ή εξέρχεται από τη Γάζα να ελέγχεται από τους στρατιώτες του. Το ίδιο, υπό πολύ πιο ξεκάθαρους όρους, συμβαίνει και στο μεθοριακό πέρασμα του Ερετζ, που συνδέει τη Λωρίδα της Γάζας με το Ισραήλ.

Με απλά λόγια, ολόκληρη η Λωρίδα της Γάζας παραμένει άμεσα εξαρτώμενη από τις προθέσεις και τις διαθέσεις της ισραηλινής πλευράς. Η βελτίωση της άθλιας οικονομικής κατάστασης που επικρατεί, εξαρτάται, κατ' αρχάς, από τρίτα μέρη, όπως είναι η οικονομική βοήθεια και οι δωρεές π.χ. της ΕΕ, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Σαουδικής Αραβίας και άλλων αραβικών κρατών, τα οποία, φυσικά, δεν μπορεί κανείς να διανοηθεί ότι «προσφέρουν» υπέρογκα ποσά και επενδύσεις άνευ ανταλλαγμάτων. Ακόμη και αυτές οι επενδύσεις, όμως, εξαρτώνται από το κατά πόσο θα μπορέσει να ανακάμψει η παλαιστινιακή οικονομία, που, με τη σειρά της, εξαρτάται από τις ισραηλινές διαθέσεις.

Αν η οικονομική κατάσταση δε βελτιωθεί άμεσα και εντυπωσιακά, η γκρίνια και η αγανάκτηση θα διαδεχτούν τα πανηγύρια. Αν, σήμερα, η Παλαιστινιακή Αρχή αντιμετωπίζει προβλήματα ελέγχου της κατάστασης, τότε μια παράταση της μιζέριας θα δυσχεράνει πολύ περισσότερο τα πράγματα. Οι παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας, διαλυμένες από τα ισραηλινά πλήγματα κατά τη διάρκεια της δεύτερης Ιντιφάντα, δεν έχουν ακόμη τη δυνατότητα να αφοπλίσουν διά της βίας τους μαχητές των οργανώσεων. Ακόμη και η διασφάλιση του εξοπλισμού τους εξαρτάται από το κατά πόσο το Ισραήλ θα επιτρέψει να περάσουν στη Λωρίδα της Γάζας τα όπλα που έχουν προσφερθεί να προμηθεύσουν χώρες όπως η Ρωσία.

Ακόμη, όμως, και αν υπήρχε η κατάρτιση και ο εξοπλισμός δεν είναι βέβαιο ότι θα ακολουθούσε μια αντιπαράθεση. Και αυτό γιατί, όπως δηλώνουν Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι, ο παλαιστινιακός λαός, σε όποια οργάνωση και αν ανήκει, δεν έχει εμπιστοσύνη στο Ισραήλ ούτε στις «μονομερείς» αποχωρήσεις του. Κανείς δεν μπορεί να πείσει τους Παλαιστινίους ότι δε θα ξαναχρειαστούν τα όπλα τους για να υπερασπίσουν, όχι μόνο τον αγώνα τους, αλλά την ίδια τους την υπόσταση.

Αν σε αυτό κανείς λάβει υπόψη του ότι οργανώσεις, όπως η «Χαμάς», εκμεταλλευόμενες τα κενά και τα στραβοπατήματα της Παλαιστινιακής Αρχής, έχουν αντικαταστήσει, σε μεγάλο βαθμό, την κεντρική εξουσία στον τομέα της πρόνοιας, της εκπαίδευσης, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και κατά συνέπεια και της οργάνωσης της κοινωνίας, τότε γίνεται ξεκάθαρο ότι μια βίαιη καταστολή θα απείχε λίγο από το ξέσπασμα ενός εμφυλίου πολέμου.

Η θέση της Παλαιστινιακής Αρχής, που σε ορισμένους ήδη φαντάζει αμήχανη, γίνεται ακόμη δυσκολότερη με δεδομένη την άποψη που, πολλάκις, έχει διατυπώσει ο Αριέλ Σαρόν, σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχει περίπτωση εκκένωσης των μεγάλων εποικιστικών μπλοκ της Δυτικής Οχθης, που δεν αριθμούν 8.500 εποίκους όπως η Λωρίδα της Γάζας, αλλά φθάνουν τις 400.000. Ηδη, λαμβάνονται αποφάσεις ανέγερσης νέων κατοικιών στους εποικισμούς Αριελ και Μάαλε Αντουμίμ, ενώ ολόκληρη η πορεία που χαράσσει το διαχωριστικό τείχος στη Δυτική Οχθη στοχεύει στη εγκόλπησή τους στην ισραηλινή πλευρά ελέγχου.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι διατείνονται ότι η αποχώρηση από τη Γάζα ήταν η αρχή και εξαρτάται από τη στάση που θα τηρήσει η Παλαιστινιακή Αρχή το αν και το πότε θα ακολουθήσουν και άλλες. Η κοινή λογική, όμως, λέει ότι οι μοναδικοί εποικισμοί που μπορεί πλέον να εκκενωθούν είναι όσοι θα μείνουν εκτός τείχους στη Δυτική Οχθη. Φυσικά, ούτε λόγος να γίνεται για την ανατολική Ιερουσαλήμ. Τι σημαίνουν όλα αυτά πρακτικά;

Πρακτικά σημαίνει ότι μόλις το 42% της Δυτικής Οχθης έχει, με βάση τα τωρινά δεδομένα, κάποια ελπίδα «επιστροφής» στους Παλαιστινίους. Χωρίς καμία συγκεκριμένη και δεσμευτική πρόβλεψη για οδική σύνδεση της Λωρίδας της Γάζας με τη Δυτική Οχθη, με την «ελεύθερη» Λωρίδα να βρίσκεται ουσιαστικά πάντα υπό ισραηλινό έλεγχο και την ισραηλινή ηγεσία να αρνείται, επί του πρακτέου, κάθε διαπραγμάτευση πριν πληρωθούν οι όροι που θέτει, γνωρίζοντας ότι είναι σχεδόν αδύνατο να γίνει κάτι τέτοιο, τότε είναι ηλίου φαεινότερο ότι οι προοπτικές πραγματικής βιώσιμης ειρήνευσης στην περιοχή είναι μηδενικές.

Η περιοχή μοιάζει να εισέρχεται σε μια νέα χρονική περίοδο αντίστροφης μέτρησης μέχρι την επόμενη έκρηξη και διαπιστώσεις όπως αυτή του Παλαιστινίου πρέσβη στην Ελλάδα, ότι «για να γίνει πραγματική ειρήνη χρειάζονται γέφυρες και όχι τείχη», φαντάζουν, δυστυχώς, περισσότερο ευχές σε «ώτα» που έχουν πάψει εδώ και καιρό να ακούνε.